Naszej ery: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez Bogdan Marian Gwardiak); w treści haseł nie wpisujemy swoich uwag i pytań; skoro nie ma roku zerowego to chyba oczywiste że dni nie ma on wcale...?
Nie podano opisu zmian
Linia 1: Linia 1:
{{małą literą}}
{{małą literą}}
[[Plik:Linha_do_Tempo_A.D.png|mały|„Taśma czasu” z umownym podziałem na lata p.n.e. i n.e.]]
'''naszej ery''' ('''n.e.''') – wyrażenie i [[skrót]] stosowane w [[Język polski|języku polskim]], oznaczający datę od początku [[era kalendarzowa|ery]] chrześcijańskiej, której początek wiązany jest z [[data narodzin Jezusa Chrystusa|datą narodzenia Jezusa Chrystusa]] (zgodnie z [[Kalendarz gregoriański|kalendarzem gregoriańskim]]). Odpowiada [[łacina|łacińskiemu]] skrótowi A.D. lub AD (''anno Domini'' – „roku Pańskiego”) i [[język angielski|angielskiemu]] C.E. (''Common Era'').
'''naszej ery''' ('''n.e.''')<ref>{{Sjp PWN|naszej ery|4470322}}</ref> – wyrażenie i [[skrót]] stosowane w [[Język polski|języku polskim]], oznaczający datę od początku [[era kalendarzowa|ery]] chrześcijańskiej, której początek wiązany jest z [[data narodzin Jezusa Chrystusa|datą narodzenia Jezusa Chrystusa]] wg obliczeń [[Dionizjusz Mały|Dionizjusza Małego]]{{odn|Szymański|1983|s=133}}. Odpowiada łacińskiemu skrótowi AD ({{Łac.|anno Domini}} – „roku Pańskiego”) i angielskiemu CE ({{Ang.|Common Era}} ''–'' „ery powszechnej”).


== Początek ery ==
== Początek ery ==
Przed wyznaczeniem początku [[era kalendarzowa|ery]] [[chrześcijaństwo|chrześcijańskiej]] lata liczono od założenia [[Rzym]]u. Dopiero po prawie 500 latach od śmierci Chrystusa papież [[Jan I (papież)|Jan I]] postanowił wprowadzić sposób liczenia od daty narodzin Jezusa.
Przed wyznaczeniem początku [[era kalendarzowa|ery]] chrześcijańskiej lata liczono [[Ab urbe condita|od założenia Rzymu]]. Dopiero po prawie 500 latach od śmierci Chrystusa papież [[Jan I (papież)|Jan I]] postanowił wprowadzić sposób liczenia lat od daty narodzin Jezusa.


Obliczenia wykonał w roku 525 n.e. mnich pochodzący ze [[Dobrudża|Scytii Mniejszej]], [[Dionizjusz Mały]], który określił datę narodzin na 753 roku „[[Ab urbe condita|od założenia Rzymu]]” i pierwszy rok po narodzinach (754 od założenia Rzymu) przyjął za [[1]] ery chrześcijańskiej. Późniejsze badania wykazały, że pomylił się o 3-6 lat. Brak jest ponadto roku zerowego (powinien nim być właśnie 753 od założenia Rzymu), ponieważ Dionizy nie znał tej liczby – pojęcie [[0|zera]] przywędrowało na Bliski Wschód dopiero wraz z Arabami, którzy przejęli je od Hindusów, a w Europie pojawiło się około [[XI wiek]]u. Dlatego rok 753 od założenia Rzymu stał się rokiem [[1 p.n.e.]] Przyjęty przez Dionizego sposób liczenia lat stał się na tyle powszechny, że jest używany do dnia dzisiejszego. Obecnie [[Data narodzin Jezusa Chrystusa|datę narodzin Chrystusa]] szacuje się na 7-4 r. p.n.e.
Obliczenia wykonał w roku [[525]] n.e. mnich [[Dionizjusz Mały]] pochodzący ze [[Dobrudża|Scytii Mniejszej]], który określił datę narodzin Chrystusa na 753 rok [[Ab urbe condita|od założenia Rzymu]] i pierwszy rok po narodzinach (754 od założenia Rzymu) przyjął za [[1]] ery chrześcijańskiej. Późniejsze badania wykazały, że pomylił się o kilka lat{{odn|Szymański|1983|s=133}}. Brak jest ponadto roku zerowego (powinien nim być właśnie 753 od założenia Rzymu), ponieważ Dionizy nie znał tej liczby – pojęcie [[0|zera]] przywędrowało na Bliski Wschód dopiero wraz z Arabami, którzy przejęli je od Hindusów, a w Europie pojawiło się około XI wieku. Dlatego rok 753 od założenia Rzymu stał się rokiem [[1 p.n.e.]] Przyjęty przez Dionizego sposób liczenia lat stał się na tyle powszechny, że jest używany do dnia dzisiejszego.


Najstarszy znany przykład użycia wyrażenia „naszej ery” pochodzi z książki [[Johannes Kepler|Johannesa Keplera]] z 1615 roku{{r|origin|Kepler}}.
Współcześnie [[Data narodzin Jezusa Chrystusa|datę narodzin Chrystusa]] szacuje się na rok [[5 p.n.e.]]<ref name="Hump">{{Cytuj |autor = Colin Humphreys |tytuł = The Star of Bethlehem a Comet in 5-BC and the Date of the Birth of Christ |czasopismo = Quarterly Journal of the Royal Astronomical Society |data = 1991 |wolumin = 32 |numer = 4 |url = https://adsabs.harvard.edu/full/1991QJRAS..32..389H |język = en}}</ref>, stąd stopniowo odchodzi się od terminu „roku pańskiego” na rzecz neutralnej „naszej ery” lub „ery powszechnej”. Najstarszy znany przykład użycia wyrażenia „naszej ery” pochodzi z książki [[Johannes Kepler|Johannesa Keplera]] z 1615 roku{{r|origin|Kepler}}.


== Zobacz też ==
== Zobacz też ==
* [[przed naszą erą]]
* [[Ab urbe condita]]
* [[e.m.]]
* [[e.m.]]
* [[przed naszą erą]]


== Przypisy ==
== Przypisy ==
{{Przypisy|
{{Przypisy|
<ref name="Kepler">{{Cytuj książkę | autor = Johannes Kepler | tytuł = Joannis Keppleri Eclogae chronicae : ex epistolis doctissimorum aliquot virorum & suis mutuis, quibus examinantur tempora nobilissima: 1. Herodis Herodiadumque, 2. baptismi & ministerii Christi annorum non plus 2 1/4, 3. passionis, mortis et resurrectionis Dn. N. Iesu Christi, anno aerae nostrae vulgaris 31. non, ut vulgo 33., 4. belli Iudaici, quo funerata fuit cum Ierosolymis & Templo Synagoga Iudaica, sublatumque Vetus Testamentum. Inter alia & commentarius in locum Epiphanii obscurissimum de cyclo veteri Iudaeorum. | wydawca = Tampach | miejsce = Frankfurt | data = 1615 | język = la | url = https://www.worldcat.org/title/joannis-keppleri-eclogae-chronicae-ex-epistolis-doctissimorum-aliquot-virorum-suis-mutuis-quibus-examinantur-tempora-nobilissima-1-herodis-herodiadumque-2-baptismi-ministerii-christi-annorum-non-plus-2-14-3-passionis-mortis-et-resurrectionis-dn-n-iesu-christi-anno-aerae-nostrae-vulgaris-31-non-ut-vulgo-33-4-belli-iudaici-quo-funerata-fuit-cum-ierosolymis-templo-synagoga-iudaica-sublatumque-vetus-testamentum-inter-alia-commentarius-in-locum-epiphanii-obscurissimum-de-cyclo-veteri-iudaeorum/oclc/62188677}}</ref>
<ref name="Kepler">{{Cytuj książkę | autor = Johannes Kepler | tytuł = Joannis Keppleri Eclogae chronicae : ex epistolis doctissimorum aliquot virorum & suis mutuis, quibus examinantur tempora nobilissima: 1. Herodis Herodiadumque, 2. baptismi & ministerii Christi annorum non plus 2 1/4, 3. passionis, mortis et resurrectionis Dn. N. Iesu Christi, anno aerae nostrae vulgaris 31. non, ut vulgo 33., 4. belli Iudaici, quo funerata fuit cum Ierosolymis & Templo Synagoga Iudaica, sublatumque Vetus Testamentum | wydawca = Tampach | miejsce = Frankfurt | data = 1615 | język = la | url = https://www.worldcat.org/title/joannis-keppleri-eclogae-chronicae-ex-epistolis-doctissimorum-aliquot-virorum-suis-mutuis-quibus-examinantur-tempora-nobilissima-1-herodis-herodiadumque-2-baptismi-ministerii-christi-annorum-non-plus-2-14-3-passionis-mortis-et-resurrectionis-dn-n-iesu-christi-anno-aerae-nostrae-vulgaris-31-non-ut-vulgo-33-4-belli-iudaici-quo-funerata-fuit-cum-ierosolymis-templo-synagoga-iudaica-sublatumque-vetus-testamentum-inter-alia-commentarius-in-locum-epiphanii-obscurissimum-de-cyclo-veteri-iudaeorum/oclc/62188677}}</ref>
<ref name="origin">{{Cytuj stronę | url = https://www.livescience.com/45510-anno-domini.html | tytuł = Keeping Time: The Origin of B.C. & A.D. | nazwisko = Coolman | imię = Robert | data = 2014-05-12 | opublikowany = LiveScience | język = en | data dostępu = 2019-08-14}}</ref>
<ref name="origin">{{Cytuj stronę | url = https://www.livescience.com/45510-anno-domini.html | tytuł = Keeping Time: The Origin of B.C. & A.D. | nazwisko = Coolman | imię = Robert | data = 2014-05-12 | opublikowany = LiveScience | język = en | data dostępu = 2019-08-14}}</ref>
}}
}}


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
* {{Cytuj |autor = Józef Szymański |tytuł = Nauki pomocnicze historii |data = 1983 |data dostępu = 2022-01-30 |isbn = 83-01-02673-1 |miejsce = Warszawa |wydawca = PWN |s = 133 |odn=tak}}
* [[Ludwik Zajdler]], ''Dzieje zegara'' (kilka wydań)


{{Kontrola autorytatywna}}
{{Kontrola autorytatywna}}


[[Kategoria:Kalendarze]]
[[Kategoria:Ery kalendarzowe]]

Wersja z 16:49, 30 sty 2022

„Taśma czasu” z umownym podziałem na lata p.n.e. i n.e.

naszej ery (n.e.)[1] – wyrażenie i skrót stosowane w języku polskim, oznaczający datę od początku ery chrześcijańskiej, której początek wiązany jest z datą narodzenia Jezusa Chrystusa wg obliczeń Dionizjusza Małego[2]. Odpowiada łacińskiemu skrótowi AD (łac. anno Domini – „roku Pańskiego”) i angielskiemu CE (ang. Common Era – „ery powszechnej”).

Początek ery

Przed wyznaczeniem początku ery chrześcijańskiej lata liczono od założenia Rzymu. Dopiero po prawie 500 latach od śmierci Chrystusa papież Jan I postanowił wprowadzić sposób liczenia lat od daty narodzin Jezusa.

Obliczenia wykonał w roku 525 n.e. mnich Dionizjusz Mały pochodzący ze Scytii Mniejszej, który określił datę narodzin Chrystusa na 753 rok od założenia Rzymu i pierwszy rok po narodzinach (754 od założenia Rzymu) przyjął za 1 ery chrześcijańskiej. Późniejsze badania wykazały, że pomylił się o kilka lat[2]. Brak jest ponadto roku zerowego (powinien nim być właśnie 753 od założenia Rzymu), ponieważ Dionizy nie znał tej liczby – pojęcie zera przywędrowało na Bliski Wschód dopiero wraz z Arabami, którzy przejęli je od Hindusów, a w Europie pojawiło się około XI wieku. Dlatego rok 753 od założenia Rzymu stał się rokiem 1 p.n.e. Przyjęty przez Dionizego sposób liczenia lat stał się na tyle powszechny, że jest używany do dnia dzisiejszego.

Współcześnie datę narodzin Chrystusa szacuje się na rok 5 p.n.e.[3], stąd stopniowo odchodzi się od terminu „roku pańskiego” na rzecz neutralnej „naszej ery” lub „ery powszechnej”. Najstarszy znany przykład użycia wyrażenia „naszej ery” pochodzi z książki Johannesa Keplera z 1615 roku[4][5].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać naszej ery [w:] Słownik języka polskiego [online], PWN.
  2. ↑ a b Szymański 1983 ↓, s. 133.
  3. ↑ Colin Humphreys, The Star of Bethlehem a Comet in 5-BC and the Date of the Birth of Christ, „Quarterly Journal of the Royal Astronomical Society”, 32 (4), 1991 (ang.).
  4. ↑ Robert Coolman: Keeping Time: The Origin of B.C. & A.D.. LiveScience, 2014-05-12. [dostęp 2019-08-14]. (ang.).
  5. ↑ Johannes Kepler: Joannis Keppleri Eclogae chronicae : ex epistolis doctissimorum aliquot virorum & suis mutuis, quibus examinantur tempora nobilissima: 1. Herodis Herodiadumque, 2. baptismi & ministerii Christi annorum non plus 2 1/4, 3. passionis, mortis et resurrectionis Dn. N. Iesu Christi, anno aerae nostrae vulgaris 31. non, ut vulgo 33., 4. belli Iudaici, quo funerata fuit cum Ierosolymis & Templo Synagoga Iudaica, sublatumque Vetus Testamentum. Frankfurt: Tampach, 1615. (łac.).

Bibliografia

  • Józef Szymański, Nauki pomocnicze historii, Warszawa: PWN, 1983, s. 133, ISBN 83-01-02673-1 [dostęp 2022-01-30].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Naszej_ery&oldid=66143342”