Stefan Grabowski (pułkownik)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stefan Grabowski
pułkownik kawalerii pułkownik kawalerii
Pełne imię i nazwisko

Stefan Bernard Grabowski

Data i miejsce urodzenia

1 września 1877
Turna

Data śmierci

22 grudnia 1946

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

XI Brygada Kawalerii

Stanowiska

dowódca brygady

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Order Świętej Anny III klasy (Imperium Rosyjskie)

Stefan Bernard Grabowski[a] (ur. 1 września[b] 1877 w maj. Turna, zm. 22 grudnia 1946) – pułkownik kawalerii Wojska Polskiego, hrabia.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 1 września 1877 w majątku Turna, w ówczesnym powiecie brzeskim guberni grodzieńskiej, w rodzinie Michała Maksymiliana hr. Grabowskiego h. Oksza (1845–1918) i Marii Teofili Eugenii ze Światopełk-Zawadzkich h. Lis (1850–1920)[3][4]. Był bratem oficerów kawalerii Wojska Polskiego: Seweryna Sewera (1874–1947), podpułkownika[5], Eugeniusza Anastazego (1876–1952), podpułkownika, Zygmunta Piotra Idziego (1880–1954), rotmistrza[6], Henryka (1884–1944), majora i Emila (1886–1944), majora[7][3].

17 grudnia 1917 roku we wsi Tatarkopczak pod Bołgradem w Besarabii przystąpił do formowania dywizjonu kawalerii złożonego z Polaków-ochotników z rosyjskiej 8 Dywizji Kawalerii, Izmailskiej Brygady Pogranicznej i Czarnomorskiego Pułku Jazdy. 30 stycznia 1918 roku dowodzony przez niego pododdział został przemianowany na 6 pułk ułanów, a on sam mianowany dowódcą pułku. W końcu marca 1918 roku opuścił pułk[8].

W latach 1919–1920 był zastępcą dowódcy 10 pułku ułanów. Od kwietnia 1919 roku czasowo pełnił obowiązki dowódcy tego pułku[9]. Wyróżnił się 29 lipca 1919 pod Chotową i 1 października tego roku, kiedy wykonując z powodzeniem trudne zadanie nawiązania łączności z 9 Dywizją Piechoty i współdziałania z nią zdobył, prawie bez strat, Kaszewicze, Łuczyce, Kapcewicze i Kopatkowicze[10]. Za te czyny był przedstawiony do odznaczenia Orderem Virtuti Militari[11][12]. 11 czerwca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu podpułkownika, w kawalerii, w grupie oficerów byłych Korpusów wschodnich i byłej armii rosyjskiej[13]. 24 lipca 1920 roku w Radziwiłłowie objął dowództwo 6 pułku ułanów[14][15][1]. 1 lipca 1924 ówczesny dowódcy I Brygady Jazdy, pułkownik Janusz Głuchowski sporządził wniosek na odznaczenie pułkownika Grabowskiego Orderem Virtuti Militari za czyny bojowe na stanowisku dowódcy 6 pułku ułanów[16][17].

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 22. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 – kawalerii)[18]. 1 czerwca 1924 roku został mianowany dowódcą XI Brygady Kawalerii w Augustowie[19]. Dowodząc brygadą pozostawał oficerem nadetatowym 6 pułku płanów w Stanisławowie[20]. Z dniem 30 września 1927 został przeniesiony w stan spoczynku[21]. Na emeryturze mieszkał w Warszawie[22]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[5].

Zmarł 22 grudnia 1946[3].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. W ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Stefan I Grabowski” w celu odróżnienia od czterech innych oficerów zawodowych noszących to samo imię i nazwisko[1].
  2. Według kalendarza juliańskiego urodził się 20 sierpnia 1877[2]. Zobacz daty nowego i starego porządku.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 611, 675.
  2. Грабовский Стефан Михайлович. Офицеры русской императорской армии. [dostęp 2023-11-19].
  3. a b c Marek Jerzy Minakowski: Stefan Bernard hr. Grabowski z Grabówki h. Oksza. [w:] Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl) [on-line]. Dr Minakowski Publikacje Elektroniczne. [dostęp 2023-11-19].
  4. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-19].
  5. a b Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 335, 846.
  6. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 337, 1013, tu urodzony 1 września 1881.
  7. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 336, 1013.
  8. Kiszko-Zgierski 1930 ↓, s. 3, 5–6.
  9. Buszyński 1929 ↓, s. 13, 16.
  10. Kolekcja ↓, s. 2.
  11. Kolekcja ↓, s. 1–3.
  12. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-19].
  13. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 24 z 30 czerwca 1920, s. 518.
  14. Kiszko-Zgierski 1930 ↓, s. 20.
  15. Spis oficerów 1921 ↓, s. 248, 638.
  16. Kolekcja 2 ↓, s. 1–4.
  17. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-19].
  18. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 153.
  19. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 53 z 5 czerwca 1924, s. 309.
  20. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 84, 553, 597.
  21. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927, s. 215.
  22. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 884.
  23. M.P. z 1926 r. nr 23, poz. 61.
  24. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 3 marca 1926, s. 70.
  25. Памяти героев Великой войны 1914–1918 : Поиск героев войны : Грабовский Степан. Управление Министерства обороны Российской Федерации по увековечению памяти погибших при защите Отечества. [dostęp 2023-11-19]. (ros.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]