Stefan Witorzeńć
5 ½ zwycięstw | |
pułkownik pilot | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
od 1932 |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
3 Pułk Lotniczy w Poznaniu, |
Stanowiska |
dowódca eskadry: |
Główne wojny i bitwy |
II wojna światowa |
Odznaczenia | |
Stefan Witorzeńć (ur. 2 stycznia 1908 w Lidzie, zm. 30 grudnia 1994 w Warszawie) – pułkownik pilot Wojska Polskiego, pułkownik (ang. Group Captain) Królewskich Sił Powietrznych, as myśliwski II wojny światowej
Życiorys
W 1932 ukończył Szkołę Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie (VI promocja, 33. lokata) i otrzymał awans na podporucznika. Służył w 3 Pułku Lotniczym w Poznaniu, a od 1935 jako instruktor w stopniu porucznika w Wyższej Szkole Pilotażu w Grudziądzu.
We wrześniu 1939 r. bronił rejonu Dęblina. Poprzez Rumunię i Francję przedostał się do Wielkiej Brytanii. Od 6 sierpnia 1940 służył w 501 Dywizjonie Myśliwskim RAF (razem ze Stanisławem Skalskim), w którym walczył w okresie Bitwy o Anglię uzyskując 4 i ½ zestrzelenia pewne oraz uszkadzając dwa samoloty .
17 listopada 1940 przeszedł do dywizjonu 306, w którym dowodził eskadrą A (od 22 listopada).
W marcu 1941 otrzymał stopień kapitana. 14 maja 1941 został skierowany do dywizjonu 302, którym dowodził od 27 maja do 24 listopada 1941. We wrześniu 1941 otrzymał stopień majora.
24 listopada 1941 objął funkcję dowódcy 2 Polskiego Skrzydła Myśliwskiego, którym dowodził do 25 września 1942. 1 czerwca uzyskał najwyższe brytyjskie odznaczenie lotnicze Distinguished Flying Cross.
Od 25 września 1942 do kwietnia 1944 był oficerem łącznikowym, a od 24 kwietnia 1944 – szefem wyszkolenia w 61 OTU. We wrześniu 1943 otrzymał stopień podpułkownika.
Od połowy sierpnia 1944 służył w dowództwie 2 Skrzydła Myśliwskiego wykonując równocześnie zadania bojowe.
7 stycznia 1945 został dowódcą 25 Polskiej Szkoły Pilotażu Podstawowego.
Wchodził w skład Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari.
W 1948 powrócił do Polski, ale dopiero w 1957 wraz z innymi pilotami PSP umożliwiono mu służbę w lotnictwie. Służył w Dowództwie Wojsk Lotniczych, a potem był Komendantem Centrum Szkolenia Lotniczego w Modlinie. W 1968 przeszedł do rezerwy.
W 1991 został prezesem Stowarzyszenia Lotników Polskich.
Zmarł 30 grudnia 1994. Pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Pochowany został 5 stycznia 1995 na cmentarzu Powązkowskim w wydzielonej Kwaterze Żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.
Zestrzelenia
Na liście Bajana sklasyfikowany został na 22. pozycji z 5 i 1/2 samolotów Luftwaffe zestrzelonymi na pewno i dwoma uszkodzonymi.
Zestrzelenia pewne:
- 2 x Ju-87 – 15 sierpnia 1940
- Bf-109 – 18 sierpnia 1940
- Do-215 – 2 września 1940
- ½ Do 215 – 11 września 1940
- Bf 109 – 4 września 1941
Uszkodzone samoloty wroga:
Odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (nr 08992) – 21 grudnia 1940[1]
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski – pośmiertnie 4 stycznia 1995[2]
- Krzyż Walecznych – 30 października 1941
- brytyjski Distinguished Flying Cross – 1 czerwca 1942
Bibliografia
- Stefan Czmur, Z żałobnej karty. Płk pil. Stefan Witorzeńć (1908-1994), Wojskowy Przegląd Historyczny, Warszawa 1995, nr 1/2 (151/152), s. 322-324.
Linki zewnętrzne
- NAC: Mjr Stefan Witorzeńć. s. 1. [dostęp 2012-06-18]. (pol.).
- Asy myśliwskie Polski II wojny światowej
- Absolwenci Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie
- Oficerowie lotnictwa II RP
- Oficerowie Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie
- Lotnicy RAF
- Oficerowie lotnictwa Sił Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
- Pułkownicy Sił Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (władze RP na uchodźstwie)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Polacy odznaczeni Distinguished Flying Cross (Wielka Brytania)
- Ludzie związani z Lidą
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Urodzeni w 1908
- Zmarli w 1994