Suwak pustynny

Suwak pustynny
	Meriones meridianus
	(Pallas, 1773)
	; Suwak pustynny w Mongolii
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	myszowate
Podrodzina	myszoskoczki
Plemię	Gerbillini
Rodzaj	suwak
Gatunek	suwak pustynny
Synonimy
	Mus meridianus Pallas, 1773; Meriones fulvus Eversmann, 1848; Meriones buechneri O. Thomas, 1909; Gerbillus meridianus nogaiorum Heptner, 1927; Gerbillus meridianus nogaiorum littoralis Heptner, 1927; Pallasiomys meridianus massagetes Heptner, 1933; Pallasiomys meridianus karelini Kolossow, 1935; Pallasiomys meridianus uschtaganicus Rall, 1940; Pallasiomys meridianus heptneri Kuznetzov, 1944; Meriones meridianus muleiensis F. Wang, 1981; Meriones meridianus tropini Kartavtseva & Korobitsina, 1986;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Suwak pustynny^[12] (Meriones meridianus) – gatunek ssaka z podrodziny myszoskoczków (Gerbillinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae), występujący w Azji Środkowej i na Dalekim Wschodzie^[11]^[13].

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Suwak pustynny występuje w południowej części europejskiej Rosji, południowym Kazachstanie, Uzbekistanie, Turkmenistanie, Kirgistanie, Tadżykistanie, północno-wschodnim Iranie, północnym Afganistanie, północno-zachodniej i północno-środkowej Chińskie Republice Ludowej (Sinciang, Gansu, Qinghai, Mongolia Wewnętrzna, Ningxia, północne Shaanxi, północne Shanxi i północno-zachodnie Hebei) oraz w południowej Mongolii^[14].

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1773 roku niemiecki przyrodnik Peter Simon Pallas nadając mu nazwę Meriones meridianus^[2]. Holotyp pochodził z Dosang, w obwodzie astrachańskim, w południowo-wschodniej Rosji^[13].

M. meridianus wykazuje dużą zmienność morfologiczną i chromosomową w całym swoim rozległym zasięgu^[14]. Zachodzi potrzeba dodatkowych badań ponieważ jego taksonomia wymaga uwagi^[14]. W przyszłości mogą zostać opisane ukryte gatunki^[14]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy^[14].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Meriones: gr. μηρος mēros „biodro, udo”^[15].
meridianus: łac. meridianus „z południa, południowy”, od meridies „południe”^[16].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 90–144 mm, długość ogona 85–135 mm, długość ucha 10–19 mm, długość tylnej stopy 25–34 mm; masa ciała 24–60 g^[17]. Kariotyp wynosi 2n = 50, FN = 78^[17].

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Suwak pustynny prowadzi naziemny tryb życia, jest spotykany do wysokości 1600 m n.p.m. Zamieszkuje pustynie piaszczyste, najczęściej w obszarach wzgórz i obszarach piaszczystych porośniętych krzewami^[11].

Wiosną i latem gryzonie te są aktywne nocą, natomiast jesienią, gdy gromadzą zapasy na zimę, są aktywne cały dzień. Wykopują nory pod korzeniami krzewów, tworzą duże kolonie z wyraźną strukturą społeczną. Żywią się głównie nasionami, czasem owadami. W północnej części zasięgu rozmnaża się od kwietnia do września, z dwoma szczytami na wiosnę i jesienią, zaś w południowej od lutego lub marca do października, a w sprzyjających okolicznościach przez cały rok. Roczne i starsze samice zazwyczaj wydają na świat trzy mioty rocznie, młodsze raz–dwa razy. W miocie jest zwykle sześć młodych^[11].

Populacja[edytuj | edytuj kod]

Gatunek ten jest pospolity i zamieszkuje bardzo rozległy obszar. Liczebność populacji może podlegać dużym fluktuacjom, nawet ponad dziesięciokrotnym, zależnie od warunków zimą i dostępności pożywienia. Zwierzęta te występują w wielu obszarach chronionych na obszarze swojego występowania, w Mongolii jest to 17% krajowego zasięgu. Tak jak inne myszoskoczki, suwaki pustynne mogą być rezerwuarem chorób. Są klasyfikowane jako gatunek najmniejszej troski^[11].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Meriones meridianus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b P.S. Pallas: Reise durch verschiedene Provinzen des Rußischen Reichs. Cz. 2. St. Petersburg: Kayserl. Akademie der Wissenschaften, 1773, s. 702. (łac.).
↑ E.F. Eversmann. Einige beiträge zur mammalogie und ornithologie des Russischen. „Bulletin de la Société impériale des naturalistes de Moscou”. 21 (1), s. 195, 1848. (niem.).
↑ O. Thomas. On mammals collected in Turkestan by Mr. Douglas Carruthers. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 3, s. 262, 1909. (ang.).
↑ ^a ^b В.Г. Гептнер. Заметки о песчанках (Gerbillinae), обитающих между pp. Уралом и Тереком. „Материалы к познанию фауны и флоры Российской империи”. 1, s. 32 (37), 1927. (ros.).
↑ Heptner 1933 ↓, s. 155.
↑ A.M. Kolossow. Notizen über die Fauna der Säugetiere des Unterlaufes des Flusses Emba. „Бюллетень Московского общества испытателей природы”. 44, s. 381, 19. (niem.).
↑ Yu.M. Rall. [To systematics of gerbils from Volga-Ural sands(Mammalia, Gerbillidae)]. „Vestnik mikrobiol., epidemiol. i parazitol.”. 17, s. 328, 1940. (ros.).
↑ F. Wang. On a new subspecies of midday gerbils from Xinjiang. „Acta Zootaxonomica Sinica”. 16 (1), s. 104, 1981. (chiń. • ang.).
↑ I.V. Kartavtseva & K.V. Korobitsina: Karyotype Variation of Midday jird. W: Thesis of IV USSR Theriological congress. Moskwa: 1986, s. 65. (ros. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e N.N. Batsaikhan N.N., K.K. Tsytsulina K.K., N. Formozov & B.N.F.& B. Sheftel N. Formozov & B.N.F.& B., Meriones meridianus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2022-01-06] (ang.).
↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 262. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Meriones (Pallasiomys) meridianus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-06].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 456. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 410, 1904. (ang.).
↑ meridianus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-06] (ang.).
↑ ^a ^b Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 647. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

V.G. Heptner. Notizen über die Gerbillinae (Mammalia, Muridae). V. Diagnosen von einer neuen Gattung und neun neuen Unterarten aus Turkestan. „Zeitschrift für Säugetierkunde”. 8, s. 150–155, 1933. (niem.).

[itis-1] Meriones meridianus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Pallas-2] P.S. Pallas: Reise durch verschiedene Provinzen des Rußischen Reichs. Cz. 2. St. Petersburg: Kayserl. Akademie der Wissenschaften, 1773, s. 702. (łac.).

[Eversmann-3] E.F. Eversmann. Einige beiträge zur mammalogie und ornithologie des Russischen. „Bulletin de la Société impériale des naturalistes de Moscou”. 21 (1), s. 195, 1848. (niem.).

[Thomas1909-4] O. Thomas. On mammals collected in Turkestan by Mr. Douglas Carruthers. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 3, s. 262, 1909. (ang.).

[Heptner1927-5] В.Г. Гептнер. Заметки о песчанках (Gerbillinae), обитающих между pp. Уралом и Тереком. „Материалы к познанию фауны и флоры Российской империи”. 1, s. 32 (37), 1927. (ros.).

[CITEREFHeptner1933[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45342894_155]-6] Heptner 1933 ↓, s. 155.

[Kolossow-7] A.M. Kolossow. Notizen über die Fauna der Säugetiere des Unterlaufes des Flusses Emba. „Бюллетень Московского общества испытателей природы”. 44, s. 381, 19. (niem.).

[Rall-8] Yu.M. Rall. [To systematics of gerbils from Volga-Ural sands(Mammalia, Gerbillidae)]. „Vestnik mikrobiol., epidemiol. i parazitol.”. 17, s. 328, 1940. (ros.).

[Wang1981-9] F. Wang. On a new subspecies of midday gerbils from Xinjiang. „Acta Zootaxonomica Sinica”. 16 (1), s. 104, 1981. (chiń. • ang.).

[Kartavtseva&Korobitsina-10] I.V. Kartavtseva & K.V. Korobitsina: Karyotype Variation of Midday jird. W: Thesis of IV USSR Theriological congress. Moskwa: 1986, s. 65. (ros. • ang.).

[iucn-11] N.N. Batsaikhan N.N., K.K. Tsytsulina K.K., N. Formozov & B.N.F.& B. Sheftel N. Formozov & B.N.F.& B., Meriones meridianus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2022-01-06] (ang.).

[Cichocki&inni-12] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 262. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Wilson&Reeder-13] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Meriones (Pallasiomys) meridianus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-06].

[Burgin&inni-14] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 456. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Palmer-15] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 410, 1904. (ang.).

[16] meridianus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-06] (ang.).

[Denys&inni-17] Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 647. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]