Suwak pustynny
Meriones meridianus[1] | |||||
(Pallas, 1773) | |||||
![]() Suwak pustynny w Mongolii | |||||
Systematyka | |||||
Domena | |||||
---|---|---|---|---|---|
Królestwo | |||||
Typ | |||||
Podtyp | |||||
Gromada | |||||
Podgromada | |||||
Infragromada | |||||
Rząd | |||||
Podrząd | |||||
Infrarząd | |||||
Nadrodzina | |||||
Rodzina | |||||
Podrodzina | |||||
Plemię | |||||
Rodzaj | |||||
Gatunek |
suwak pustynny | ||||
| |||||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[11] | |||||
![]() |
Suwak pustynny[12] (Meriones meridianus) – gatunek ssaka z podrodziny myszoskoczków (Gerbillinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae), występujący w Azji Środkowej i na Dalekim Wschodzie[11][13].
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Suwak pustynny występuje w południowej części europejskiej Rosji, południowym Kazachstanie, Uzbekistanie, Turkmenistanie, Kirgistanie, Tadżykistanie, północno-wschodnim Iranie, północnym Afganistanie, północno-zachodniej i północno-środkowej Chińskie Republice Ludowej (Sinciang, Gansu, Qinghai, Mongolia Wewnętrzna, Ningxia, północne Shaanxi, północne Shanxi i północno-zachodnie Hebei) oraz w południowej Mongolii[14].
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1773 roku niemiecki przyrodnik Peter Simon Pallas nadając mu nazwę Meriones meridianus[2]. Holotyp pochodził z Dosang, w obwodzie astrachańskim, w południowo-wschodniej Rosji[13].
M. meridianus wykazuje dużą zmienność morfologiczną i chromosomową w całym swoim rozległym zasięgu[14]. Zachodzi potrzeba dodatkowych badań ponieważ jego taksonomia wymaga uwagi[14]. W przyszłości mogą zostać opisane ukryte gatunki[14]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[14].
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Meriones: gr. μηρος mēros „biodro, udo”[15].
- meridianus: łac. meridianus „z południa, południowy”, od meridies „południe”[16].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała (bez ogona) 90–144 mm, długość ogona 85–135 mm, długość ucha 10–19 mm, długość tylnej stopy 25–34 mm; masa ciała 24–60 g[17]. Kariotyp wynosi 2n = 50, FN = 78[17].
Ekologia
[edytuj | edytuj kod]Suwak pustynny prowadzi naziemny tryb życia, jest spotykany do wysokości 1600 m n.p.m. Zamieszkuje pustynie piaszczyste, najczęściej w obszarach wzgórz i obszarach piaszczystych porośniętych krzewami[11].
Wiosną i latem gryzonie te są aktywne nocą, natomiast jesienią, gdy gromadzą zapasy na zimę, są aktywne cały dzień. Wykopują nory pod korzeniami krzewów, tworzą duże kolonie z wyraźną strukturą społeczną. Żywią się głównie nasionami, czasem owadami. W północnej części zasięgu rozmnaża się od kwietnia do września, z dwoma szczytami na wiosnę i jesienią, zaś w południowej od lutego lub marca do października, a w sprzyjających okolicznościach przez cały rok. Roczne i starsze samice zazwyczaj wydają na świat trzy mioty rocznie, młodsze raz–dwa razy. W miocie jest zwykle sześć młodych[11].
Populacja
[edytuj | edytuj kod]Gatunek ten jest pospolity i zamieszkuje bardzo rozległy obszar. Liczebność populacji może podlegać dużym fluktuacjom, nawet ponad dziesięciokrotnym, zależnie od warunków zimą i dostępności pożywienia. Zwierzęta te występują w wielu obszarach chronionych na obszarze swojego występowania, w Mongolii jest to 17% krajowego zasięgu. Tak jak inne myszoskoczki, suwaki pustynne mogą być rezerwuarem chorób. Są klasyfikowane jako gatunek najmniejszej troski[11].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Meriones meridianus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b P.S. Pallas: Reise durch verschiedene Provinzen des Rußischen Reichs. Cz. 2. St. Petersburg: Kayserl. Akademie der Wissenschaften, 1773, s. 702. (łac.).
- ↑ E.F. Eversmann. Einige beiträge zur mammalogie und ornithologie des Russischen. „Bulletin de la Société impériale des naturalistes de Moscou”. 21 (1), s. 195, 1848. (niem.).
- ↑ O. Thomas. On mammals collected in Turkestan by Mr. Douglas Carruthers. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 3, s. 262, 1909. (ang.).
- ↑ a b В.Г. Гептнер. Заметки о песчанках (Gerbillinae), обитающих между pp. Уралом и Тереком. „Материалы к познанию фауны и флоры Российской империи”. 1, s. 32 (37), 1927. (ros.).
- ↑ Heptner 1933 ↓, s. 155.
- ↑ A.M. Kolossow. Notizen über die Fauna der Säugetiere des Unterlaufes des Flusses Emba. „Бюллетень Московского общества испытателей природы”. 44, s. 381, 19. (niem.).
- ↑ Yu.M. Rall. [To systematics of gerbils from Volga-Ural sands(Mammalia, Gerbillidae)]. „Vestnik mikrobiol., epidemiol. i parazitol.”. 17, s. 328, 1940. (ros.).
- ↑ F. Wang. On a new subspecies of midday gerbils from Xinjiang. „Acta Zootaxonomica Sinica”. 16 (1), s. 104, 1981. (chiń. • ang.).
- ↑ I.V. Kartavtseva & K.V. Korobitsina: Karyotype Variation of Midday jird. W: Thesis of IV USSR Theriological congress. Moskwa: 1986, s. 65. (ros. • ang.).
- ↑ a b c d e N. Batsaikhan , K. Tsytsulina , N. Formozov & B. Sheftel , Meriones meridianus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2022-01-06] (ang.).
- ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 262. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Meriones (Pallasiomys) meridianus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-06].
- ↑ a b c d e C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 456. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 410, 1904. (ang.).
- ↑ meridianus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-06] (ang.).
- ↑ a b Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 647. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- V.G. Heptner. Notizen über die Gerbillinae (Mammalia, Muridae). V. Diagnosen von einer neuen Gattung und neun neuen Unterarten aus Turkestan. „Zeitschrift für Säugetierkunde”. 8, s. 150–155, 1933. (niem.).