Svetislav Basara

Svetislav Basara

Светислав Басара

Svetislav Basara (2014)
Data i miejsce urodzenia	21 grudnia 1953 Bajina Bašta
Narodowość	serbska
Język	serbski
Alma Mater	Uniwersytet w Belgradzie
Dziedzina sztuki	literatura

Svetislav Basara, cyr. Светислав Басара (ur. 21 grudnia 1953 w Bajinej Bašcie) – serbski pisarz i publicysta.

Życiorys

Dzieciństwo spędził w Užicach, gdzie ukończył szkołę średnią. Studiował na wydziale filologicznym Uniwersytetu w Belgradzie, ale w 1976 po dwóch semestrach porzucił studia. Pracował jako dziennikarz i felietonista w pismach Književna reč (1983-1986) i w Međaj (1989). Pisał felietony do działu Famozno w czasopiśmie Danas, a od 2021 także do czasopisma Kurir.

Związany politycznie z Partią Demokratyczną, był także członkiem Demokratycznej Partii Serbii i Chrześcijańskiej Partii Demokratycznej. W latach 2001–2005 sprawował funkcję ambasadora Serbii i Czarnogóry na Cyprze. W 2017 był sygnatariuszem Deklaracji o wspólnym języku, podpisanej przez intelektualistów z krajów b. Jugosławii.

Dorobek twórczy Basary obejmuje ponad 50 tomów prozy: powieści, opowiadań i esejów, powstałych w latach 1982–2023. Rozpoznawalność w Serbii przyniosła mu powieść Fama o biciklistima, wydana w 1987. W swoich utworach pisarz nie unika odwołań do bieżącej polityki, wskazując na przejawy ekstremizmu i skrajnego nacjonalizmu we współczesnej Serbii.

Jest żonaty (żona Vida z d. Crnčević), miał dwoje dzieci.

Twórczość

Powieści

• 1985: Kinesko pismo
• 1986: Napuklo ogledalo
• 1987: Fama o biciklistima
• 1990: Na Gralovom tragu
• 1992: Mongolski bedeker
• 1993: De bello civili
• 1995: Ukleta zemlja
• 2001: Džon B. Malkovič
• 2004: Srce Zemlje
• 2006: Uspon i pad Parkinsonove bolesti
• 2008: Dnevnik Marte Koen: okultna pozadina komunističkog pokreta u Jugoslaviji 1928-1988
• 2010: Tajna istorija Bajine Bašte
• 2010: Početak bune protiv dahija
• 2011: Mein Kampf
• 2017: Nova srpska trilogija
• 2020: Kontraendorfin
• 2021: Andrićeva lestvica užasa: gotski roman
• 2023: Rekapitulacija: niemi film

Eseje

• 1987: Na ivici
• 1992: Tamna strana meseca
• 1995: Drvo istorije
• 1996: Virtualna kabala
• 1998: Vučji brlog
• 2009: Fundamentalizam debiliteta
• 2010: Eros, giros i Tanatos
• 2914: Na ivici
• 2015: Yugonostalgia
• 2017: Pušači crvenog bana

Opowiadania

• 1982: Priče u nestajanju
• 1985: Peking by Night
• 1989: Fenomeni
• 1994: Izabrane priče
• 1997: Looney Tunes
• 1998: Sveta mast
• 1999: Ideologija heliocentrizma
• 2000: Mašine iluzija
• 2000: Kratkodnevnica
• 2001: Bumerang
• 2001: Oksimoron
• 2005: Fantomski bol
• 2008: Izgubljen u samoposluzi
• 2008: Majmunopisanije
• 2009: Nova Stradija
• 2010: Na gralovom tragu
• 2012: Dugovečnost
• 2013: Gnusoba
• 2014: Tušta i tma (razem z Miljenko Jergoviciem)
• 2015: Anđeo atentata
• 2015: Drugi krug (razem z Miljenko Jergoviciem)
• 2016: Očaj od nane
• 2016: Andrićeva lestvica užasa
• 2018: Atlas pseudomitologije
• 2021: Stvar duha: zapisi o slikarstwu

Tłumaczenia na język polski

• 1997: Falseland, tł. Magdalena Dyras, FA-art: kwartalnik Ruchu „Wolność i Pokój”. 1997/1, s. 5–7.
• 2003: Uczniowie Dositeja, tł. Monika Nowak, Tygiel Kultury 2003/7-9, s. 31–35.
• 2013: Zaklęty kraj: Opowiadania, tł. Danuta Ćirlić-Straszyńska, Literatura na Świecie 2013/5-6, s. 113–155.
• 2019: Letnie przesilenie, tł. Danuta Ćirlić-Straszyńska, Wyd. Książkowe Klimaty
• 2021: Dziennik Marty Koen, tł. Danuta Cirlić-Straszyńska, Wydawnictwo Akademickie Sedno
• 2024: Ohyda, tł. Danuta Cirlić-Straszyńska, Wydawnictwo Akademickie Sedno

Nagrody i wyróżnienia

• 2006: Nagroda NIN za książkę Uspon i pad Parkinsonove bolesti
• 2015: Nagroda Biljany Jovanović za książkę Anđeo atentata
• 2015: Nagroda Isidory Sekulić za książkę Anđeo atentata
• 2020: Nagroda NIN za książkę Kontraendorfin

Bibliografia

• An Interview with Svetislav Basara [online], dalkeyarchive.com [dostęp 2024-07-09]  (ang.).