Tadeusz Chełmecki

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tadeusz Chełmecki
Komisarz Straży Granicznej II RP
Data i miejsce urodzenia

27 sierpnia 1886
Szczawnica

Data i miejsce śmierci

1940
Kalinin

Przebieg służby
Lata służby

1918–1940
(od 1928 roku w Straży Granicznej)

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Straż Graniczna

Główne wojny i bitwy

wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Srebrny Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Brązowy za Długoletnią Służbę
Krzyż Legionowy

Tadeusz Franciszek Chełmecki (ur. 27 sierpnia 1896 w Szczawnicy, zm. 1940 w Kalininie) – kapitan artylerii rezerwy Wojska Polskiego, komisarz Straży Granicznej II RP, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Jana i Marii ze Studnickich. Absolwent gimnazjum w Krakowie[1]. Żołnierz 3 plutonu 1 kompanii Legionów Polskich. Ranny[2]. W latach 1918–1921 w Wojsku Polskim, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. Na kapitana został mianowany ze starszeństwem 19 marca 1939 i 20. lokatą w korpusie oficerów rezerwy artylerii[3].

Od sierpnia 1928 roku w Straży Granicznej. Przydzielony do Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego Służby Granicznej w Czersku. Od 8 sierpnia 1928 został mianowany kierownikiem Komisariatu Sierakowice, Inspektoratu Granicznego Tczew Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego[1]. W styczniu 1929 zdał egzamin przed komisją z przepisów obowiązujących w SG. służył m.in. w Kościerzynie (1929) i Gniewie (1931, 1933). W 1935 został członkiem Komisji Dyscyplinarnej przy Wschodnio-Małopolskim IOSG we Lwowie. Od 1937 roku do września 1939 roku oficer wywiadowczy[4] i zastępca naczelnika w Inspektoracie Straży Granicznej w Łomży.

Po agresji ZSRR na Polskę w 1939 roku znalazł się w niewoli radzieckiej w specjalnym obozie NKWD w Ostaszkowie. Zamordowany przez NKWD wiosną 1940 roku w Kalininie jako jedna z ofiar zbrodni katyńskiej. Pochowany w Miednoje.

Ostatnią wiadomość rodzina otrzymała 5 lutego 1940, wynikało z niej że znajduje się na terenie. Rodzina złożyła wniosek w 1949 do Sądu Grodzkiego w Łomży o uznaniu Tadeusza Chełmeckiego zaginionym[5].

Autor wielu publikacji w Czasopiśmie Straży Granicznej „Czata”[1].

W 1933 wydał Wspomnienie Rarańczy: (gawędy harcerskie osnute na tle życia legjonowego) II-giej Żelaznej Brygady. Gniew 1933.

Tadeusza Chełmeckiego upamiętniono posadzeniem Dębu Pamięci na ul. Spacerowa 14 w Sierakowicach, drzewo posadzone przez miejscowe Gimnazjum.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

W lutym 1920 ożenił się z Marią Amelią Szczygielską. Miał dwie córki (Amelię i Marię) i syna Jaromira[1]

Mieszkaniec Łomży.

Awanse[edytuj | edytuj kod]

  • podkomisarz – 1928
  • komisarz – 1936

Awans pośmiertny i upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

18 września 1976 roku Maria Chełmecka, wdowa po Tadeuszu Chełmeckim, dokonała odsłonięcia Pomnika Katyńskiego w Londynie[6]. Została odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi[7]. Miejsce zamieszkania w akcie nadania podano Anglia, by uniknąć represji aparatu komunistycznego.

26 października 2007 roku Tadeusz Chełmecki został pośmiertnie awansowany na stopień nadkomisarza Straży Granicznej[8][9][10].

W 2009 roku przy Gimnazjum im. Józefa Piłsudskiego na ul. Spacerowej 14 w Sierakowicach posadzono Dąb Pamięci przez miejscowe Gimnazjum, poświęcony Tadeuszowi Chełmeckiemu[11]. Certyfikat nr 000726/004302/WE/2009[12].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d Piotr Kozłowski, Zapomniani obrońcy granic południowo-wschodnich II Rzeczypospolitej 1922-1939, 2015, s. 65.
  2. ↑ Lista chorych, rannych, i zaginionych Legionistów do kwietnia 1915, 1915, s. 7.
  3. ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 610.
  4. ↑ Księga kancelaryjna KOSG „Łomża” w 1938
  5. ↑ Akta Sądu Grodzkiego w Łomży, Zgłoszenie 61/1949, 1949.
  6. ↑ Andrzej Przewoźnik, Jolanta Adamska, Katyń. Zbrodnia, prawda, pamięć, Warszawa: Świat Książki, 2010, s. 414, ISBN 978-83-247-2036-1, OCLC 750956033.
  7. ↑ Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej nr 7, 1979, 31 grudnia 1979.
  8. ↑ Funkcjonariusze Straży Granicznej – Uroczysty Apel Pamięci 9 listopada 2007 roku, plac marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie polskieradio.pl [dostęp 2012-03-28].
  9. ↑ Bożena Łojek: Pośmiertne awansowanie żołnierzy i funkcjonariuszy Rzeczypospolitej Polskiej zamordowanych w 1940 r. w ZSRR w wyniku zbrodni katyńskiej, [w:] Zeszyty Katyńskie (nr 23), Warszawa 2008, s. 204–230. ISBN 978-83-917780-5-0.
  10. ↑ LISTA OSÓB ZAMORDOWANYCH W KATYNIU, CHARKOWIE, TWERZE I MIEDNOJE MIANOWANYCH POŚMIERTNIE NA KOLEJNE STOPNIE. katedrapolowa.pl. s. 128. [dostęp 2015-12-21]. (pol.).
  11. ↑ Chełmecki, Tadeusz Franciszek katyn-pamietam.pl [dostęp 2012-03-28].
  12. ↑ Tomasz Lewandowski, Adam Nielski, Katyń - strona główna [online], www.katyn-pamietam.pl [dostęp 2017-07-18] [zarchiwizowane z adresu 2012-08-04] (ang.).
  13. ↑ Na podstawie zdjęcia.
  14. ↑ Zarządzenie Nr 1/86 Ministra Spraw Wojskowych z 1 stycznia 1986 r. w sprawie nadania odznaki pamiątkowej „Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 r.” Dziennik Ustaw RP Nr 2 z 10 kwietnia 1986 r., s. 30.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tadeusz_Chełmecki&oldid=71295371”