Tarpan (koń)
| Equus gmelini[1] | |
| Antonius, 1912 | |
 Jedyne znane zdjęcie żywego tarpana (ale okaz prawdopodobnie nie jest czysty gatunkowo), wykonane w końcu XIX wieku w moskiewskim zoo | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
tarpan |
Tarpan (Equus gmelini) – wymarły na wolności gatunek dzikiego konia. Zamieszkiwał obszary leśne Europy. Przez niektórych badaczy jest uważany za jednego z przodków konia domowego.
Wygląd[edytuj | edytuj kod]
Koń mały, mierzący w kłębie ok. 130 cm. Maść myszata. Na grzbiecie ciemna, wyraźna pręga przebiegająca wzdłuż kręgosłupa oraz pręgowane nogi, co jest cechą charakterystyczną ras prymitywnych. Grzywa krótka i stojąca.
Potomkowie[edytuj | edytuj kod]
W okolicach Puszczy Białowieskiej tarpany przetrwały do 1780 roku (lub 1786[2]), kiedy to zostały odłowione i umieszczone w zwierzyńcu hrabiów Zamoyskich koło Biłgoraja[3][4]. Najdłużej tarpany przetrwały jednak na stepach Ukrainy (ostatnie dzikie konie wymarły tam na początku lat 80. XIX wieku)[5].
W 1808 roku z powodu panującej biedy tarpany ze zwierzyńca Zamojskich zostały rozdane okolicznym chłopom, tam w wyniku krzyżowania z lokalnymi końmi wykształciła się rasa nazwana przez prof. Tadeusza Vetulaniego konikiem polskim[3]. Naukowiec ten rozpoczął w 1936 roku pracę nad odtworzeniem dzikich tarpanów leśnych w Puszczy Białowieskiej na bazie koników polskich. W czasie II wojny światowej hodowla została zniszczona, a część koników wywieziono do Niemiec.
W 1949 ocalałe koniki trafiły do Popielna, tam w Instytucie Genetyki i Hodowli Doświadczalnej PAN prowadzi się nad nimi badania naukowe i hodowlę zachowawczą[4]. Przebywają one na otwartej przestrzeni, opieka ogranicza się do podawania siana w zimie. W warunkach rezerwatowych są też utrzymywane w Stacji Doświadczalnej Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Equus gmelini, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ Ilustrowana Księga Przyrody Polskiej Jadwiga Knaflewska, Michał Siemionowicz;Publicat.
- ↑ a b Elżbieta Martyniuk: Ochrona zasobów genetycznych zwierząt gospodarskich. Warszawa: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 2010, s. 21–22, seria: Biblioteczka programu rolnośrodowiskowego 2007–2013. ISBN 978-83-62164-36-3.
- ↑ a b Program ochrony zasobów genetycznych koni rasy konik polski. Instytut Zootechniki Państwowy Instytut Badawczy. s. 1–3. [dostęp 2011-05-18]. [PDF].
- ↑ Portal galopuje.pl: Koń tarpan
- ↑ Konik polski. Pakiet Edukacyjny Natura 2000. [dostęp 2012-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-03-02)].