Theodor Kittelsen
![]() Theodor Kittelsen, autoportret, 1888 | |
Imię i nazwisko |
Theodor Severin Kittelsen |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci |
21 stycznia 1914 |
Narodowość | |
Dziedzina sztuki | |
Epoka |
Theodor Severin Kittelsen (ur. 27 kwietnia 1857 w Kragerø, zm. 21 stycznia 1914 na wyspie Jeløya[1]) – norweski rysownik i ilustrator, uwieczniający w swoich pracach przyrodę i wierzenia Norwegii.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Jego ojciec, kupiec, zmarł gdy ten miał 11 lat, przez co Theodor dorastał w biedzie[2]. W młodości Kittelsen chciał zostać malarzem[3]. Malowania i rysunku uczył się w Kristianii (dawna nazwa Oslo), Paryżu i Monachium. Po powrocie ze studiów za granicą, w 1887, Kittelsen zamieszkał na Lofotach, w Skomvær z jego siostrą i szwagrem[1]. Zainspirowany surowym krajobrazem Lofotów stworzył cykl rysunków poświęconych morzu i życiu rybaków (Fra Lofoten i Fra Lofoten II). Ożeniwszy się w 1889 z Ingą Dahl, osiadł na wyspie Skåtøy w pobliżu Kragerø, a następnie w Hvitsten[1]. Poza przyrodą Kittelsena fascynował także świat wierzeń norweskich, zaludnionych przez trolle, huldry i inne stworzenia. Uwiecznił je m.in. w zbiorze Troldskab. Ilustrował baśnie ludowe zebrane przez Petera Christena Asbjørnsena i Jørgena Moe. Był autorem rysunków satyrycznych (Fra Livet i de smaa Forholde), stworzył cykl przedstawiający dżumę, która zdziesiątkowała ludność Norwegii w średniowieczu (Svartedauen). W 1893 roku miała miejsce pierwsza indywidualna wystawa artysty w galerii w Kristianii, później wystawiał także w Kopenhadze (1894) i w Kristianii (1895 i 1896)[1]. Po szczęśliwym okresie w życiu artysty w 1905 roku nastąpił kryzys - Kittelsen mocno podupadł na zdrowiu. Pięć lat później z powodów finansowych wraz z rodziną opuścił swój dom i zamieszkał w Vestre Aker niedaleko Kristianii a w 1912 osiadł na wyspie Jeløy, na której dwa lata później zmarł w wieku 57 lat[1].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Pomimo kilku prób malarskich, zdecydowaną większość jego dzieł stanowią rysunki. W swojej twórczości przedstawiał elementy symboliczne i romantyczne (np. seria Jomfruland z 1893 r.)[1]. Jego dzieła często przedstawiają lokalną naturę, nierzadko są ilustracją do opowieści, baśni, ludowej legendy czy wierzeń[4]. Elementy magiczne czy mistyczne stosował jako uzupełnienie do realistycznego przedstawienia naturalnego otoczenia[4]. Potrafił umiejętnie łączyć różne techniki twórcze[4], np. akwarelę, pióro, ołówek i kredkę[1].
Rysunki artysty były wielokrotnie wykorzystywane i zamieszczane w książeczkach dołączanych do płyt norweskiego projektu Burzum. Służyły również jako ilustracje na okładki Filosofem, Hvis Lyset Tar Oss oraz Thulêan Mysteries.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
De tolv villendene (1897)
-
Skogtroll (1906)
-
Soria Moria (1900)
-
Pocztówka z pracą Kittelsena (ok. 1920)
-
Musstad (1896)
-
Pesta Kommer (1894)
-
Autoportret artysty (1891)
-
Troldkjærringer (1902)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Bodil Sørensen , Theodor Kittelsen, Norsk biografisk leksikon, 30 czerwca 2022 [dostęp 2023-01-02] (norw.).
- ↑ Theodor Severin Kittelsen - Biography, www.askart.com [dostęp 2023-01-02] .
- ↑ Theodor Kittelsen, Øde – Nasjonalmuseet – Samlingen, Nasjonalmuseet [dostęp 2023-01-02] (norw. bokmål).
- ↑ a b c Theodor Kittelsen, Billedkunstner, Nasjonalmuseet [dostęp 2023-01-02] (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- ISNI: 0000 0001 0905 5794
- VIAF: 59140681
- ULAN: 500080675
- LCCN: n94063463
- GND: 116194383
- NDL: 01011910
- LIBRIS: 31fhjsrm09mxr6b
- BnF: 122578252
- SUDOC: 031345077
- NLA: 35274308
- NKC: xx0161777
- NTA: 068109172
- BIBSYS: 90055908
- CiNii: DA1282084X
- Open Library: OL131864A
- PLWABN: 9812665299205606
- NUKAT: n2004075395
- J9U: 987007299901105171
- CANTIC: a11684252
- LNB: 000110516
- NSK: 000380174
- LIH: LNB:nJE;=BT
- WorldCat: lccn-n94063463