Topaz

Topaz
	Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	Al; 2[SiO; 4\|F,(OH); 2]
Twardość w skali Mohsa	8
Przełam	muszlowy, schodkowy
Łupliwość	doskonała
Pokrój kryształu	słupkowy, pręcikowy
Układ krystalograficzny	rombowy
Właściwości mechaniczne	kruchy
Gęstość minerału	3,5-3,6 g/cm³
	Właściwości optyczne
Barwa	biała, żółta, niebieska, zielona, różowa, fioletowa, brunatna - może być także bezbarwny
Rysa	biała
Połysk	szklisty
Inne	fluorescencja: słaba, barwa emitowanego światła zależy od odmiany; dwójłomność: od +0,008 do =0,016; współczynnik załamania światła: 1609-1,643; pleochroizm: siła i barwa jest zależna od odmiany;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Topaz – minerał z gromady krzemianów, rozpowszechniony w wielu rejonach świata.

Nazwa pochodzi od gr. τοπάζιος (topázios) = poszukiwać lub od sanskryckiego słowa topas = ogień, co nawiązuje do pomarańczowo-złotej barwy i blasku szlachetnych odmian tego minerału^[2]^[3].

Właściwości[edytuj | edytuj kod]

Kryształy topazów zbudowane są z zawierającego fluor krzemianu glinu(inne języki). Rzadko jest silnie zabarwiony, najczęściej przyjmuje kolor żółty z czerwonawym odcieniem, a najbardziej cenione są kamienie o barwie od różowej do pomarańczowej. Nadawać odcień mogą domieszki żelaza i chromu^[4].

Topaz wykształca kryształy pręcikowe lub słupkowe, wrosłe lub narosłe, w skupieniach ziarnistych, promienistych lub zbitych. Zdarzają się okazy o masie do kilkuset kilogramów^[1].

Niektóre odmiany topazów mogą utracić swoją barwę wskutek wystawienia na światło słoneczne^[4]. Bezbarwne topazy po naświetleniu mogą uzyskać niebieska barwę, uzyskane w ten sposób okazy przedstawiają jednak niewielką wartość i mogą blednąć z czasem^[1]. Dobra łupliwość topazów może utrudniać jubilerom obróbkę kamieni^[4].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Topazy wykształcają się w druzach pegmatytowych, metasomatytach pneumatolitycznych i hydrotermalnych, zwłaszcza w grejzenach. Współwystępuje m.in. z kwarcem, turmalinem, kaseterytem, fluorytem i berylem^[1].

Wystąpienia topazów stwierdzono m.in. w Thomas Range(inne języki) w Stanach Zjednoczonych, na Uralu w Rosji i w okolicach Schneckenstein(inne języki) w Saksonii, w Niemczech^[1].

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ RupertR. Hochleitner RupertR., Minerały: kamienie szlachetne, skały, Warszawa: Multico, 2022, s. 358, ISBN 978-83-7763-613-8 .
↑ JerzyJ. Żaba JerzyJ., Ilustrowana encyklopedia skał i minerałów, Chorzów: Videograf, 2014, ISBN 978-83-7835-297-6, OCLC 899862630 .
↑ Online Etymology Dictionary: topaz.
↑ ^a ^b ^c WalterW. Schumann WalterW., Kamienie szlachetne i ozdobne, Warszawa: Alma-Press, s. 118, ISBN 978-83-7020-645-1 .

[hochleitner-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ RupertR. Hochleitner RupertR., Minerały: kamienie szlachetne, skały, Warszawa: Multico, 2022, s. 358, ISBN 978-83-7763-613-8 .

[2] JerzyJ. Żaba JerzyJ., Ilustrowana encyklopedia skał i minerałów, Chorzów: Videograf, 2014, ISBN 978-83-7835-297-6, OCLC 899862630 .

[3] Online Etymology Dictionary: topaz.

[schumann-4] WalterW. Schumann WalterW., Kamienie szlachetne i ozdobne, Warszawa: Alma-Press, s. 118, ISBN 978-83-7020-645-1 .

[1]

[2]

[3]

[4]