Tripitaka koreana
| |||||||||
| Nazwa koreańska | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
Tripitaka Koreana (kor. 고려 대장경) – zgromadzony w Korei Południowej zbiór kanonicznych tekstów buddyjskich w języku chińskim w ponad 6000 częściach wyrytych na 81 137 drewnianych blokach. Matryce te są przechowywane w klasztorze Haein (kor. 해인사) koło Daegu. Tripitaka koreańska uchodzi za najlepszą spośród 20 wersji Tripitaki w Azji Wschodniej[1][2].
Nie była to pierwsza wersja Tripitaki w Korei. Król Koryŏ Mokjong (panowanie w latach 997–1009), oddany buddysta, po wybudowaniu klasztorów Chingwan, Sunggyo i Siwang postanowił dać Korei Tripitakę. W 7 roku swojego panowania, czyli w 1004 roku, wysłał poselstwo do Chin Songów z prośbą o przesłanie oficjalnej wersji Tripitaki oraz wersji chińskiej. Po otrzymaniu obu wersji i po porównaniu obu zestawów stworzono pierwszą Triptakę Koreańską. Rozpoczęto ją wycinać w drewnianych blokach w 1011 roku. Była ona przechowywana w klasztorze Pu'in w Daegu. Niestety ta pierwsza wersja została zniszczona podczas najazdu mongolskiego[3]. Ostatnio poszukiwania na wyspie Cusima przeprowadzone przez Uniwersytet Tongguk pozwoliły na odkrycie niezniszczonej części pierwszego wydania. Drewniane bloki z wyrytym tekstem można oglądać w seulskim Muzeum Wydawniczym[4]. W okresie panowania króla Kojonga (pan. 1213-1259) w roku 1251 ukończono prace nad nową wersją Tripitaki. Prace nad nią trwały 16 lat[5][2].
Zbiór jest uważany za modelowe wydanie dla wszystkich wydań Tripitaki na świecie[2]. Tripitaka Koreana jest uznany za Skarb Narodowy Korei Południowej (kor. 국보) od 1962 roku, natomiast klasztor Haein, jako przechowawca Tripiṭaka Koreana, został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO[6]. W 2007 roku Tripitaka została wpisana do Międzynarodowego Rejestru UNESCO „Pamięć Świata”[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Tripitaka Koreana, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2025-08-22].
- ↑ a b c Chung Byung-jo. History of Korean Buddhism. Str. 105
- ↑ Chung Byung-jo. History of Korean Buddhism. Str. 84
- ↑ Chung Byung-jo. History of Korean Buddhism. Str. 102
- ↑ Tripitaka Koreana [online], Life in Korea [dostęp 2025-08-22] (ang.).
- ↑ Haeinsa Temple Janggyeong Panjeon, the Depositories for the Tripitaka Koreana Woodblocks [online], UNESCO [dostęp 2025-08-22] (ang.).
- ↑ Printing woodblocks of the Tripitaka Koreana and miscellaneous Buddhist scriptures [online], UNESCO [dostęp 2025-08-22] (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Beata Lewandowska-Kaftan, Danuta Borowska-Mostafa, Dekalog Wiedzy tom 10, str. 46
- Byung-jo Chung: History of Korean Buddhism. Seoul: Jimoondang, 2007, s. 220. ISBN 978-89-88095-24-9.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Tripitaka koreana (ang.)