Ural Północny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ural Północny
Северный Урал
Ilustracja
Telpoziz
Państwo

 Rosja

Republika

 Komi

Najwyższy szczyt

Telpoziz (1617 m)

Długość

550 km

Jednostka dominująca

Ural

Sąsiednie pasma

Ural Subpolarny, Ural Środkowy

Położenie na mapie Komi
Mapa konturowa Komi, blisko centrum po prawej na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Ural Północny”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, po lewej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Ural Północny”
Ziemia62°00′00″N 59°27′00″E/62,000000 59,450000

Ural Północny (ros. Северный Урал) – środkowa część łańcucha górskiego Ural w Rosji. Stanowi fragment umownej granicy między Europą i Azją. Ciągnie się z północy na południe, od źródeł rzeki Peczora, za którą znajduje się Ural Subpolarny, do szczytu Oslanka (1119 m), za którym znajduje się Ural Środkowy[1][2][3].

Długość tej części Uralu wynosi 550 km, a jej szerokość od 150 do 200 km. Administracyjnie znajduje się w Chanty-Mansyjskim Okręgu Autonomicznym – Jugra, Republice Komi, obwodzie swierdłowskim i Kraju Permskim[3][2].

Koswinskij Kamien´

Geografia i geologia[edytuj | edytuj kod]

Ural Północny składa się z szeregu równoległych grzbietów (o średniej wysokości 1000–1200 metrów) oraz podłużnych obniżeń. Charakteryzuje się łagodnymi zboczami i spłaszczonymi szczytami. Najwyższe szczyty to: Telpoziz (1617 m), Kołżakowskij Kamien´ (1569 m), Koswinskij Kamien´ (1519 m) i Dienieżkin Kamien´ (1493 m)[2][3].

Ural Północny zbudowany jest z prekambryjskich i paleozoicznych kwarcytów, piaskowców i wapieni z intruzjami skał magmowych[2].

Klimat[edytuj | edytuj kod]

Klimat kontynentalny. Zimny i wilgotny. Średnia temperatura stycznia ok. -17 °C, lipca ok. 14 °C. Roczna suma opadów 500–600 mm[3].

Przyroda[edytuj | edytuj kod]

Na zboczach do wysokości 700– 800 metrów tajga (świerk, jodła, modrzew, rzadziej sosna), powyżej tundra. Część Uralu Północnego znajduje się na terenie Parku Narodowego „Jugyd Wa”. Znajdują się tu też rezerwaty przyrody: Peczorsko-Iłycki Rezerwat Biosfery (na północy graniczy z Parkiem Narodowym „Jugyd Wa”), Rezerwat przyrody „Wiszerskij” i Rezerwat przyrody „Dienieżkin Kamien´”. Fauna Uralu Północnego ma charakter typowy dla tajgi, występują tu niedźwiedzie brunatne, sobole, kuny, rosomaki i łosie, a także około 200 gatunków ptaków[1][4][5].

Największą miejscowością w pobliżu Uralu Północnego jest Peczora[2].

Na granicy Republiki Komi i obwodu swierdłowskiego znajduje się szczyt Chołatczachl (1097 m) na zboczu którego doszło do wydarzenia znanego pod nazwą Tragedia na przełęczy Diatlowa[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Северный Урал [online], uralsky.info [dostęp 2020-12-03] (ros.).
  2. a b c d e Wielka Encyklopedia Gór i Alpinizmu, tom 3, Góry Europy, Wydawnictwo STAPIS, Katowice, 2007, ISBN 978-83-60429-04-4.
  3. a b c d СЕВЕРНЫЙ УРАЛ • Большая российская энциклопедия - электронная версия [online], bigenc.ru [dostęp 2020-12-03].
  4. ПЕЧОРО-ИЛЫЧСКИЙ ЗАПОВЕДНИК • Большая российская энциклопедия - электронная версия [online], bigenc.ru [dostęp 2020-12-03].
  5. ВИШЕРСКИЙ ЗАПОВЕДНИК • Большая российская энциклопедия - электронная версия [online], bigenc.ru [dostęp 2020-12-03].
  6. Уральские горы: где находятся на карте России, фото, легенды, отзывы туристов [online], Отдых в России. Комсомольская Правда. [dostęp 2020-12-03] (ros.).