Vochysiaceae
| ||
 Vochysia sericea | ||
| Systematyka[1] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Klad | rośliny naczyniowe | |
| Klad | rośliny nasienne | |
| Klasa | okrytonasienne | |
| Klad | różowe | |
| Rząd | mirtowce | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Vochysiaceae A. St.-Hil. Mém. Mus. Hist. Nat. 6: 265. 1820[2] | ||
| Typ nomenklatoryczny | ||
| Vochysia Aubl.[2] | ||
Vochysiaceae – rodzina roślin z rzędu mirtowców zawierająca w zależności od ujęcia systematycznego 7–8 rodzajów obejmujących około 200 gatunków (z czego 100 reprezentuje rodzaj Vochysia, a 60 – Qualea[3][1]. Należą tu przede wszystkim drzewa i krzewy rosnące w wilgotnych lasach równikowych i na sawannach. Większość rodzajów występuje na obszarze tropikalnej Ameryki Południowej i Ameryki Środkowej. W Afryce zachodniej stwierdzono dwa rodzaje tu zaliczane – Erismadelphus i Korupodendron[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Drzewa średniej i dużej wielkości, rzadziej krzewy i rzadko liany[3].
- Liście
- Naprzeciwległe lub okółkowe. Pojedyncze, często z parą szybko odpadających przylistków i czasem z miodnikami pozakwiatowymi[3].
- Kwiaty
- Grzbieciste, obupłciowe, w różnej liczbie zebrane w groniaste kwiatostany. Składają się z pięciu, zrośniętych u nasady działek kielicha, które u wielu gatunków są okazałe. Płatków korony jest w poszczególnych rodzajach różna liczba – od 3, rzadko 5, do 1 lub 0. Płodny pręcik jest tylko jeden. Zalążnia w plemieniu Vochysieae jest górna i trójkomorowa, w plemieniu Erismeae – dolna i jednokomorowa[3].
- Owoce
- Torebki[3].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
- Pozycja i podział według systemu APG IV (2016)[4]
W aktualizowanym systemie APG IV w ujęciu Petera Stevensa rodzina siostrzana dla mirtowatych (Myrtaceae) w obrębie rzędu mirtowców (Myrtales). Rząd należy do kladu różowych (rosids) i w jego obrębie jest kladem siostrzanym bodziszkowców[1]. Dawniej (np. w systemie Cronquista z 1981) rodzina zaliczana była do rzędu krzyżownicowców (Polygales). W systemie Takhtajana (1997) uznana została za siostrzaną dla malpigiowatych (Malpighiaceae) i Trigoniaceae wraz z którymi tworzyła rząd Vochysiales. Pomimo odrębności w budowie kwiatów badania molekularne, analizy anatomiczne i morfologiczne wskazują na przynależność do mirtowców[3].
| mirtowce |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Relacje filogenetyczne w obrębie rodziny pozostają niejasne. Dowiedziono, że taksonem monofiletycznym jest plemię Erismieae obejmujące amerykański rodzaj Erisma i afrykańskie Erismadelphus oraz Korupodendron[1].
Plemię Vochysieae
- rodzaj Callisthene Mart.
- rodzaj Qualea Aubl.
- rodzaj Ruizterania Marc.-Berti
- rodzaj Salvertia A.St.-Hil.
- rodzaj Vochysia Aubl.
Plemię Erismieae
- rodzaj Erisma Rudge
- rodzaj Erismadelphus Mildbr.
- rodzaj Korupodendron Litt & Cheek
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
Niektóre gatunki mają ograniczone (lokalne) znaczenie jako źródło drewna i znajdują zastosowanie lecznicze. Nasiona kilku gatunków z rodzaju Erisma wykorzystywane są jako pożywienie lub do wytłaczania olejów roślinnych, stosowanych m.in. do wyrobu świec i mydła[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2012-11-09] (ang.).
- ↑ a b James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – V (ang.). W: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium [on-line]. University of Maryland. [dostęp 18 lipca 2012].
- ↑ a b c d e f g h i Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 225-336. ISBN 1-55407-206-9.
- ↑ Angiosperm Phylogeny Group (2009). An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III. Botanical Journal of the Linnean Society 161: 105–121.
- ↑ List of genera in family VOCHYSIACEAE (ang.). W: Vascular Plant Families and Genera [on-line]. Kew Royal Botanical Garden. [dostęp 18 lipca 2012].