Vochysiaceae

*Vochysiaceae*
	; Vochysia sericea
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	mirtowce
Rodzina	Vochysiaceae
	Nazwa systematyczna
	Vochysiaceae A. St.-Hil.; Mém. Mus. Hist. Nat. 6: 265. 1820
	Typ nomenklatoryczny
	Vochysia Aubl.
	Multimedia w Wikimedia Commons

Vochysiaceae – rodzina roślin z rzędu mirtowców zawierająca w zależności od ujęcia systematycznego 7–8 rodzajów obejmujących około 200 gatunków (z czego 100 reprezentuje rodzaj Vochysia, a 60 – Qualea^[4]^[2]. Należą tu przede wszystkim drzewa i krzewy rosnące w wilgotnych lasach równikowych i na sawannach. Większość rodzajów występuje na obszarze tropikalnej Ameryki Południowej i Ameryki Środkowej. W Afryce zachodniej stwierdzono dwa rodzaje tu zaliczane – Erismadelphus i Korupodendron^[4].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Drzewa średniej i dużej wielkości, rzadziej krzewy i rzadko liany^[4].
Liście: Naprzeciwległe lub okółkowe. Pojedyncze, często z parą szybko odpadających przylistków i czasem z miodnikami pozakwiatowymi^[4].
Kwiaty: Grzbieciste, obupłciowe, w różnej liczbie zebrane w groniaste kwiatostany. Składają się z pięciu, zrośniętych u nasady działek kielicha, które u wielu gatunków są okazałe. Płatków korony jest w poszczególnych rodzajach różna liczba – od 3, rzadko 5, do 1 lub 0. Płodny pręcik jest tylko jeden. Zalążnia w plemieniu Vochysieae jest górna i trójkomorowa, w plemieniu Erismeae – dolna i jednokomorowa^[4].
Owoce: Torebki^[4].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja i podział według systemu APG IV (2016)^[5]

W aktualizowanym systemie APG IV w ujęciu Petera Stevensa rodzina siostrzana dla mirtowatych (Myrtaceae) w obrębie rzędu mirtowców (Myrtales). Rząd należy do kladu różowych (rosids) i w jego obrębie jest kladem siostrzanym bodziszkowców^[2]. Dawniej (np. w systemie Cronquista z 1981) rodzina zaliczana była do rzędu krzyżownicowców (Polygales). W systemie Takhtajana (1997) uznana została za siostrzaną dla malpigiowatych (Malpighiaceae) i Trigoniaceae wraz z którymi tworzyła rząd Vochysiales. Pomimo odrębności w budowie kwiatów badania molekularne, analizy anatomiczne i morfologiczne wskazują na przynależność do mirtowców^[4].

mirtowce

Combretaceae – trudziczkowate

	Onagraceae – wiesiołkowate

	Lythraceae – krwawnicowate

	Myrtaceae – mirtowate

	Vochysiaceae

Melastomataceae – zaczerniowate

Crypteroniaceae

	Alzateaceae

	Penaeaceae

Podział rodziny^[6]^[2]^[4]

Relacje filogenetyczne w obrębie rodziny pozostają niejasne. Dowiedziono, że taksonem monofiletycznym jest plemię Erismieae obejmujące amerykański rodzaj Erisma i afrykańskie Erismadelphus oraz Korupodendron^[2].

plemię Vochysieae

Callisthene Mart.
Qualea Aubl.
Ruizterania Marc.-Berti
Salvertia A.St.-Hil.
Vochysia Aubl.

plemię Erismieae

Erisma Rudge
Erismadelphus Mildbr.
Korupodendron Litt & Cheek

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Niektóre gatunki mają ograniczone (lokalne) znaczenie jako źródło drewna i znajdują zastosowanie lecznicze. Nasiona kilku gatunków z rodzaju Erisma wykorzystywane są jako pożywienie lub do wytłaczania olejów roślinnych, stosowanych m.in. do wyrobu świec i mydła^[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
↑ ^a ^b James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – V. [w:] Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium [on-line]. University of Maryland. [dostęp 2012-07-18]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 225-336. ISBN 1-55407-206-9.
↑ Angiosperm Phylogeny Group (2009). An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III. Botanical Journal of the Linnean Society 161: 105–121.
↑ List of genera in family VOCHYSIACEAE. [w:] Vascular Plant Families and Genera [on-line]. Kew Royal Botanical Garden. [dostęp 2012-07-18]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).

[reveal-3] James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – V. [w:] Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium [on-line]. University of Maryland. [dostęp 2012-07-18]. (ang.).

[heywood-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 225-336. ISBN 1-55407-206-9.

[apg-5] Angiosperm Phylogeny Group (2009). An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III. Botanical Journal of the Linnean Society 161: 105–121.

[kew-6] List of genera in family VOCHYSIACEAE. [w:] Vascular Plant Families and Genera [on-line]. Kew Royal Botanical Garden. [dostęp 2012-07-18]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]