Przejdź do zawartości

Wacław Wierzbieniec

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wacław Wierzbieniec
Ilustracja
Prof. Wacław Wierzbieniec (z lewej strony) z wójtem gminy Bukowsko Piotrem Błażejowskim (2007)
Data i miejsce urodzenia

7 listopada 1963
Jarosław

doktor habilitowany nauk humanistycznych
Specjalność: dzieje i kultura Żydów na ziemiach polskich w XIX i XX w
Alma Mater

Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Rzeszowie

Doktorat

24 lipca 1994

Habilitacja

29 marca 2004

Uczelnia

Uniwersytet Rzeszowski
Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna im. ks. Bronisława Markiewicza w Jarosławiu

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi

Wacław Maciej Wierzbieniec (ur. 7 listopada 1963 w Jarosławiu) – polski historyk, specjalizujący się w dziejach i kulturze Żydów na ziemiach polskich w XIX i XX wieku oraz historii najnowszej Polski; nauczyciel akademicki związany z uczelniami w Rzeszowie, Krakowie i Jarosławiu[1].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 7 listopada 1963 w Jarosławiu[2], gdzie ukończył Szkołę Podstawową nr 5 oraz klasę o profilu humanistycznym w Liceum Ogólnokształcącym im. Mikołaja Kopernika. Po maturze rozpoczął w 1982 studia na kierunku historia w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Rzeszowie, które ukończył w 1987 magisterium[2]. Następnie został zatrudniony na swojej macierzystej uczelni na stanowisku asystenta. Jednocześnie kontynuował studia doktoranckie. W 1994 uzyskał tam stopień naukowy doktora nauk humanistycznych w zakresie historii jako pierwszy doktor w historii tej uczelni na podstawie pracy pt. Społeczność żydowska w Przemyślu w latach 1918–1939, której promotorem był prof. Włodzimierz Bonusiak[3]. Następnie został zatrudniony na stanowisko adiunkta. Odbył staże naukowe na uniwersytetach: lwowskim, nowojorskim i Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie. Ponadto w latach 1995–2000 był zatrudniony jako adiunkt w Katedrze Judaistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie[4]. W 2004 Rada Wydziału Socjologiczno-Historycznego Uniwersytetu Rzeszowskiego (powstał w 2001 roku z przekształcenia WSP w Rzeszowie) nadała mu stopień naukowy doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie historii o specjalności historia najnowsza[5]. Była to pierwsza habilitacja na tym wydziale w dziejach rzeszowskiego uniwersytetu. W tym samym roku został profesorem nadzwyczajnym[2]. W latach 2005–2008 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Socjologiczno-Historycznego Uni­wersytetu Rzeszowskiego, a od 2008 roku kierownika Zakładu Historii i Kultury Europy Wschodniej oraz od 2008 roku kierownika Pracowni Historii Kultury Żydów, przekształconego w 2012 roku w Zakład Historii i Kultury Żydów, funkcjonującego w Instytucie Historii URz[4][6].

Poza Uniwersytetem Rzeszowskim zaangażował się w powstanie i działalność Państwowej Wyższej Szkoły Techniczno-Ekonomicznej im. ks. Bronisława Markiewicza w Jarosławiu, której w latach 2011–2015 był rektorem[2].

Należy do różnych gremiów naukowych i towarzystw. Między innymi jest członkiem Komisji Historii i Kultury Żydów Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie, członkiem Wojewódzkiego Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Rzeszowie, przewodniczącym Oddziału Rzeszowskiego Polskiego Towarzystwa Historycznego, członkiem Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia, członkiem Klubu Stypendystów Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Wchodzi w skład rady naukowej czasopisma „Studia Judaica”, w skład komitetu redakcyjnego czasopisma „Prace Historyczno-Archiwalne” oraz czasopisma „Kwartalnik Społeczno-Historyczny Ślad”[4]. Członek redakcji ogólnopolskiego dwumiesięcznika „Podkarpacka Historia”[7]. Od 2008 jest organizatorem podkarpackich obchodów Dni Pamięci o Ofiarach Holokaustu[8]. Współorganizator (od 2015 roku) Kongresu Stowarzyszeń Regionalnych Województwa Podkarpackiego[9].

Dorobek naukowy

[edytuj | edytuj kod]

Jego zainteresowania naukowe koncentrują się wokół problematyki związanej z dziejami i kulturą Żydów na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, stosunkami narodo­wościowymi i religijnymi na terenie Małopolski w okresie II Rzeczypospolitej, Kościołem katolickim w XX wieku – jego rolą dobroczynności i filantropii w życiu społecznym[4]. Jest autorem blisko 73 publikacji naukowych, w tym 3 mo­nografii i redakcji 2 prac zbiorowych[2]. Do najważniejszych z nich należą:

  • Społeczność żydowska Przemyśla w latach 1918–1939, Rzeszów 1996.
  • Judaica polskie z XIX wieku. Materiały do bibliografii, cz. I. Druki w językach nieżydowskich, Kraków 1999.
  • Żydzi w województwie lwowskim w okresie międzywojennym. Zagadnienia demograficzne i społeczne, Rzeszów 2003.
  • Z dziejów społeczności żydowskiej Dynowa, Rzeszów-Dynów 2003.
  • Wielki Strajk Chłopski z 1937 roku. Uwarunkowania i konsekwencje, Rzeszów 2008, redakcja[10].

Nagrody i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Za swoją pracę zdobył pierwszą nagrodę Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie. Otrzymał tytuły doktora honoris causa Lwowskiej Państwowej Akademii Finansów (2013) i Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego im. Iwana Franki w Drohobyczu (2014)[11]. W 2017 został wyróżniony Nagrodą Ks. Stanisława Musiała, przyznawaną osobom zasłużonym dla dialogu chrześcijańsko- i polsko-żydowskiego[12]. W 2020 odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi „za zasługi w działalności na rzecz rozwoju nauki”[13].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

7 września 1991 w kościele Franciszkanów w Sanoku poślubił Martę Zoszak (ur. 1965), a ich związek pobłogosławił ks. abp Ignacy Tokarczuk[14]. Jego żona jest muzykiem, dyrygentem, została dyrektorem naczelnym Filharmonii Podkarpackiej oraz profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Rzeszowskiego i kierownikiem tamtejszego Zakładu Chóralistyki i Muzyki Religijnej, Instytutu Muzyki na Wydziale Pedagogiczno-Artystycznym)[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Dr hab. Wacław Maciej Wierzbieniec, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2014-01-03].
  2. a b c d e Biografia na stronie Państwowej Wyższej Szkoły Techniczno-Ekonomicznej im. ks. Bronisława Markiewicza Jarosławiu. pwste.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-04)]. [on-line] [dostęp: 4.01.2014]
  3. Społeczność żydowska w Przemyślu w latach 1918-1939 w bazie „Prace badawcze” portalu Nauka Polska (OPI). [dostęp 2014-01-04].
  4. a b c d e Biografia na stronie Uniwersytetu Rzeszowskiego [on-line] [dostęp: 4.01.2014]
  5. Brak tytułu w bazie „Prace badawcze” portalu Nauka Polska (OPI). [dostęp 2014-01-04].
  6. Wacław Wierzbieniec: Wstęp. W: Abraham Werner (tłum. Eli Barbur): Ocalenie z innego miejsca. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2017, s. 4. ISBN 978-83-61043-29-4.
  7. Skład redakcji dwumiesięcznika „Podkarpacka Historia” (data dostępu: 2017-04-09). [dostęp 2017-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-16)].
  8. Dane o Międzynarodowym Dniu Pamięci o Ofiarach Holokaustu (data dostępu: 2017-04-09)
  9. Kongres Stowarzyszeń Regionalnych Województwa Podkarpackiego (data dostępu: 2017-04-09)
  10. Dane na podstawie Biblioteki Uniwersyteckiej w Rzeszowie, stan z grudnia 2013.
  11. Leonid Golberg: Wacław Wierzbieniec – doktorem honoris causa Uniwersytetu Drohobyckiego. kuriergalicyjski.com, 2014-11-10. [dostęp 2023-04-09].
  12. Bella Szwarcman - Czarnota i prof. W. Wierzbieniec z Nagrodą im. ks. Musiała. krakow.wyborcza.pl, 2017-02-15. [dostęp 2023-02-25].
  13. M.P. z 2019 r. poz. 1094.
  14. Jaromir Kwiatkowski: Romantyczna historia miłości Marty i Wacława Wierzbieńców. biznesistyl.pl, 2012-11-06. [dostęp 2021-02-11].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]