Wielka Motowidłówka
50°08′08″N 30°05′23″E/50,135556 30,089722 Pałac na grafice N. Ordy, 1875 r. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Powierzchnia |
0,63 km² |
| Wysokość |
177 m n.p.m. |
| Populacja • liczba ludności • gęstość |
|
| Nr kierunkowy |
+380 4565 |
| Kod pocztowy |
08522 |
Położenie na mapie Kijowa i obwodu kijowskiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
| 50°08′08″N 30°05′23″E/50,135556 30,089722
| |
Motowidłówka Wielka[1] (ukr. Wełyka Motowyliwka) – wieś na Ukrainie w rejonie fastowskim obwodu kijowskiego, nad rzeką Stuhną.
W dawnych czasach miał się tu znajdować gród, który po najeździe Tatarów Mengli Gireja stał się opustoszałym uroczyskiem. Pustkowia „na osadnictwo” po bitwie pod Łopusznem nadał hetman Konstanty Ostrogski niejakiemu Motowidle. Od jego też nazwiska nowa osada przyjęła nazwę Motowidłówki. W drugiej połowie XVI wieku wznieśli tu Aksakowie zamek obronny, w którym odbywały się polsko-rosyjskie sądy pograniczne.
Po Aksakach dobrami władali Mycielscy, Kurdwanowscy i Rulikowscy. We wzniesionym przez tych ostatnich pałacu urodził się historyk i etnograf Edward Rulikowski, jeden z współtwórców „Słownika Geograficznego Królestwa Polskiego”.
Przed sowiecką reformą administracyjną była siedzibą gminy Ksawerówka w powiecie wasylkowskim.
18 listopada 1918, podczas powstania przeciw hetmanowi Pawło Skoropadskiemu, pod Motowyliwką odbyła się bitwa, w której Strzelcy Siczowi pod dowództwem płk. Jewhena Konowalca rozbili wojska Hetmanatu. Bitwa rozstrzygnęła o klęsce Pawła Skoropadskiego i restytucji Ukraińskiej Republiki Ludowej.
Dwór Rulikowskich
[edytuj | edytuj kod]
- dwór wielobryłowy wybudowany przez Józefa Rulikowskiego, główny budynek od frontu posiadał półokrągły ryzalit z pięcioma kolumnami korynckimi podtrzymującymi tympanon. prawe skrzydło półokrągłe[2]. Przy dworze była stadnina koni arabskich i anglo-arabskich oraz park angielski[3]. Opisany w tomie XI Dziejów rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej. Zabytek w stanie postępującej ruiny. Do początków XXI wieku dotrwała jedynie część piwnic - krypty grobowej z epitafiami Edwarda oraz Antoniego Ambrożego Rulikowskich.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Motowidłówka, wł. Rulikowskich, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 742.
- ↑ Antoni Urbański: Podzwonne na zgliszczach Litwy i Rusi, (II cz. książki Memento kresowe). Warszawa: 1928, s. 107.
- ↑ Antoni Urbański Memento kresowe, Warszawa, 1929, s. 72
Bibliografia i linki
[edytuj | edytuj kod]- Antoni Urbański: Kresowe siedziby polskie, które uległy zagładzie: Motowidłówka, „Tygodnik Ilustrowany” nr 10, 10 marca 1928, Warszawa, s.201
- с. Великі Гуляки, Київська область, Фастівський район
