Wietrzychowice (województwo kujawsko-pomorskie)
52°24′47″N 18°51′37″E/52,413056 18,860278| wieś | |
 Grobowiec nr 2 w rezerwacie archeologicznym | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2017) |
157[2] |
| Strefa numeracyjna |
54 |
| Kod pocztowy |
87-865[3] |
| Tablice rejestracyjne |
CWL |
| SIMC |
0863356 |
Położenie na mapie gminy Izbica Kujawska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu włocławskiego  | |
| 52°24′47″N 18°51′37″E/52,413056 18,860278[1]
| |
Wietrzychowice – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie włocławskim, w gminie Izbica Kujawska.
W latach 1919–1975 miejscowość należała do województwa poznańskiego, a w latach 1975–1998 do województwa włocławskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 157 mieszkańców[2]. Jest trzynastą co do wielkości miejscowością gminy Izbica Kujawska.
Rezerwat archeologiczny[edytuj | edytuj kod]
W lesie znajduje się rezerwat archeologiczny – cmentarzysko szkieletowe. Zostało ono wzniesione przez plemiona pasterzy i rolników, zamieszkujących tamtejsze tereny 5500 lat temu. Ze względu na wielkość znajdujące się tam grobowce, nazywane też kopcami kujawskimi, określane są mianem polskich piramid[4].
W owych rozwiniętych plemionach wytworzył się system wierzeń religijnych, którego przejawem był zwyczaj wznoszenia potężnych budowli kamienno-ziemnych. Te olbrzymie nasypy, w kształcie wydłużonego trójkąta, nierzadko dochodzące do 150 m długości, 6,5-10 m szerokości (w części czołowej) i 2 m wysokości[5], okładane były głazami i większymi kamieniami, których masa w partii szczytowej sięgała 7–10 ton; w miarę zwężania się grobowca kamienie były coraz mniejsze. Dzięki temu nie obsuwały się, a budowle owe mogły prawie niezmienione przetrwać tysiąclecia. W partiach czołowych budowli występują przerwy w obstawie kamiennej. Były to zapewne wejścia do drewnianych komór przeznaczonych na odprawianie obrzędów pogrzebowych.
Do wzniesienia jednego grobowca zużywano przeciętnie około 150 m³ kamieni i około 1000 m³ ziemi. Transport budulca, z uwagi na rozmiar i znaczny ciężar kamiennych bloków, odbywał się zapewne z pomocą wołów. W grobach tych, nazywanych – jak podaje Oskar Kolberg – żalkami, pochowani byli wyłącznie mężczyźni. Badania wykazały, że były to pochówki pojedyncze, jakkolwiek spotyka się przypadki znalezienia jednocześnie dwóch mężczyzn pochowanych w tym samym czasie. Zmarłych układano w pozycji wyprostowanej, na wznak. Głowy nieboszczyków skierowane były do czoła grobowca.
Wyposażenie grobowe, zazwyczaj skromne, z reguły ograniczało się tylko do jednego narzędzia krzemiennego, części naczynia bądź bryły wapiennej, co wskazuje na jego symboliczny charakter. Przejawem troski o losy zmarłego i wyrazem złożonego mu uznania przez najbliższych żyjących była przecież sama piramida, ogrom pracy włożony w zbudowanie, zgodnie z panującym zwyczajem pogrzebowym, potężnego nasypu ziemnego grobu.
Ze względu na sposób konstruowania tych grobowców i ich części wewnętrznych z wielkich kamieni, zalicza się je do tzw. grobowców megalitycznych. Pochodzą z neolitu i stanowią najstarsze na naszych ziemiach nasypy nagrobne, związane z kulturą pucharów lejkowatych[6] (schyłek IV i początek III tysiąclecia p.n.e.). Co do okresu powstania, poprzedzają wzniesienie piramid egipskich. Były to zapewne miejsca pochówku wodzów, lokalnych władców, kapłanów bądź starszyzny plemiennej. Na szczytach grobowców spotyka się pozostałości późniejszych styp i uroczystości ku czci zmarłego. Zapewne były one również miejscem obrzędów kultowych, dokonywanych z udziałem całej społeczności.
W 2006 Rada Gminy Izbica Kujawska powołała Park Kulturowy Wietrzychowice, w skład którego weszło 5 grobowców w Wietrzychowicach i jeden przy siedzibie nadleśnictwa w Gaju Stolarskim[5].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 147310
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1467 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Alicja Edyta Krzemińska i inni, The Significance of Megalithic Monuments in the Process of Place Identity Creation and in Tourism Development, „Open Geosciences”, 10 (1), 2018, s. 504–516, DOI: 10.1515/geo-2018-0040, ISSN 2391-5447 [dostęp 2019-01-02].
- ↑ a b Są starsze od piramid w Egipcie. "Fenomen kulturowo-przyrodniczy" w Polsce.. [dostęp 2022-09-25].
- ↑ Tajemnicze grobowce na Kujawach starsze niż Stonehenge
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Lewandowska B., Dorcz K., Myrta A., Piramidy Kujawskie, Izbica Kujawska, 2005 (folder)
- Dorcz K., Hederych J., Polskie piramidy: Wietrzychowice, Gaj, Sarnowo, 1993
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- portal Izbica Kujawska online
- Rezerwat Archeologiczny
- Nasi faraonowie tu leżą
- krótki reportaż ze stanowiska archeologicznego
Siedziba gminy: Izbica Kujawska
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie |
|
| Kolonie | |
| Części miasta | |
| Części wsi |
|
| Osady wsi |
|
| Część kolonii |
|
| Zniesiona część miasta | |
| Zniesiona część wsi |
