Wieża Piastowska w Opolu
50°40′02″N 17°55′09″E/50,667222 17,919167 nr rej. 188/56 z 20.01.1956
| |
 Widok wieży z ratusza | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
Piastowska 14 |
| Typ budynku |
wieża zamkowa |
| Styl architektoniczny | |
| Wysokość całkowita |
42 m |
| Wysokość do dachu |
ok. 35 m |
| Rozpoczęcie budowy |
połowa XIV wieku[1] (dawniej sądzono, że powstała ok. 1300 r.) |
| Ukończenie budowy |
ok. 1300 lub połowa XIV wieku[1] |
| Pierwszy właściciel | |
| Kolejni właściciele | |
Położenie na mapie Opola  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
| 50°40′02″N 17°55′09″E/50,667222 17,919167
| |
| Strona internetowa | |
Wieża Piastowska – okrągła wieża wolno stojąca w południowo-wschodnim narożniku nieistniejącego obecnie Zamku Piastowskiego w Opolu. Pełniła niegdyś funkcję strażnicy na wyspie Pasiece, od północy sąsiaduje z nią Ostrówek – średniowieczna osada – gród obronny Opolan.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieża jest jednym z najstarszych zabytków architektury obronnej w Polsce – zbudowano ją około 1300 r. za rządów księcia Bolka I opolskiego jako stołp zamku książęcego opolskiego księcia Kazimierza I opolskiego (choć niedawne badania archeologiczne wskazują, że mogła powstać dopiero w połowie XIV wieku[1]). Była na owe czasy budowlą ogromną i nowoczesną, bo zbudowaną z cegły. Budowla jest postawiona na fundamencie z kamienia polnego, mającym głębokość 6 m. Szerokość murów w dolnej partii wieży dochodzi do 3 m. Do wieży pierwotnie wchodzono przez otwór na wysokości 9 m (obecnie zamurowany) po drewnianym ganku połączonym z murami zamku. Wewnątrz wieży mieściły się loch, kuchnia, izba, sala i wartownia[2][3][4].
W XX w. władze rejencji opolskiej uznały zamek za mało użyteczny oraz kosztowny w utrzymaniu i postanowiły go zburzyć. Dzięki ostrym sprzeciwom polskiego mieszczaństwa w Opolu oraz działaczy Związku Polaków w Niemczech udało się jedynie ocalić wieżę zamkową tego zabytku[5]. W 1928 r. zamek został zburzony, a zachowaną wieżę wkomponowano w projekt planowanego gmachu rejencji opolskiej, obecnie siedziby Urzędu Wojewódzkiego.
Hełm wieży często ulegał przebudowie, lecz same mury były bardzo trwałe. Wieża przetrwała wielki pożar Opola w 1615 roku, lecz w trakcie pożaru w 1739 r. zniszczeniu uległ pierwotny, stożkowaty hełm, który zastąpiono blankami. Później umieszczono na wieży stożkowaty hełm z granitowym szpicem, a w 1906 r. zamieniono go na dach namiotowy, pokryty dachówką. W 1934 r. dach zastąpiono cynkowym stożkiem z orłem projektu prof. Giesa. W 1957 r. nadbudowany został 11-metrowy graniasty hełm: wraz z nim wieża ma 42 m wysokości. W 1962 r. na wieży umieszczono ostrosłupową iglicę, ozdobioną orłem piastowskim, wykonanym przez Mariana Nowaka[2][3].
Na skutek nierównego osiadania fundamentów Wieża Piastowska jest lekko przechylona. Obecne odchylenie od pionu wynosi ok. 1,5 stopnia. Zabytkowi towarzyszyły przez lata wykopaliska osad słowiańskich z X i XI wieku, odkryte przy budowie amfiteatru opolskiego. Wykopaliska te zostały zakopane.
W okresie od 22 czerwca 2011 roku do 2 czerwca 2014 roku, wieża była zamknięta dla odwiedzających. W tym czasie odbył się jej gruntowny remont. Od dnia 2 czerwca 2014 roku Wieża Piastowska, ponownie, została otwarta dla zwiedzających.
Godziny otwarcia[edytuj | edytuj kod]
Wieża jest udostępniona dla zwiedzających
od poniedziałku do piątku w godzinach: 9:00 -17:00,
sobota i niedziela 11:00-16:00.
W dni świąteczne godziny otwarcia mogą ulec zmianie. Kasa biletowa zamykana jest na pół godziny przed zamknięciem Wieży Piastowskiej.
Forma zwiedzania[edytuj | edytuj kod]
Zwiedzanie trwa około 30 minut. Obejmuje: opowieść przewodnika wraz z wejściem na wieże i taras widokowy oraz pokazem multimedialnym. Pokaz multimedialny w wieży przeznaczony jest dla dzieci od 6 lat.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Wieża Piastowska jest młodsza? Nowe odkrycie archeologów [dostęp 2014-04-13]
- ↑ a b „Spotkania z Zabytkami”. 6, s. 21, 2005.
- ↑ a b Urszula Zajączkowska. Zamek piastowski w 1903. „Nowa Trybuna Opolska”, s. 10, 2002-04-23. Pro-Media Sp. z o.o.. Opole: Pro-Media Sp. z o.o.. ISSN 1230-6134. [dostęp 2013-03-03]. (pol.).
- ↑ Javatech: Opole 2.0. Wieża Piastowska. Urząd Miasta Opola, 2007-07-30. [dostęp 2013-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-24)]. (pol.).
- ↑ Urszula Zajączkowska: Zamek Piastowski w Opolu. Wydawnictwo MS, 2001. ISBN 83-914161-6-X.