Przejdź do zawartości

Wiktoryn (uzurpator)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wiktoryn
Marcus Piavonius Victorinus
Ilustracja
Portret Wiktoryna na aureusie typu COMES AVG(usti) wybitym po pokonaniu Mariusza
Cesarz rzymski
Okres

od kon. 269
do 271

Poprzednik

Mariusz

Następca

Tetricus I

Dane biograficzne
Data i miejsce śmierci

pocz. 270 lub wiosna 271
Kolonia

Moneta
moneta
Antoninian Wiktoryna typu INVICTVS z wyobrażeniem Sola

Wiktoryn (Wiktorynus), Marcus Piavonius Victorinus[1] lub Marcus Piavvonius Victorinus[2] (zm. pocz. 270[3] lub wiosną 271[4]) – uzurpator w zachodniej części rzymskiego cesarstwa, następca Postumusa.

Mógł pochodzić z Trewiru, być może z galijskiej arystokracji municypalnej; jego matką była niejaka Wiktoria (Witruwia)[5][6]. Uważany za zdolnego dowódcę i najprawdopodobniej jako prefekt pretorianów galijskiego uzurpatora Postumusa miał decydujący wkład w odparcie napaści Galiena, który pod koniec 264 lub na początku 265 próbował odzyskać zachodnie prowincje cesarstwa[2]. Został ustanowiony współwładcą w ramach tzw. cesarstwa galijskiego, gdy w 269 Postumus zmuszony był podjąć walkę ze zbuntowanym namiestnikiem w Germanii – Lelianem. Po śmierci Leliana pojawił się w Kolonii jego następca Mariusz, którego rebelię musiał stłumić Wiktoryn[7]. W Kolonii został też obwołany augustem przez wojska stacjonujące w Germanii Dolnej[5].

W trakcie swych rządów zmagał się z naporem plemion germańskich, być może odzyskując nawet pewne tereny nadreńskie. W swej politycznej propagandzie przedstawiał się jako obrońca całego imperium (Defensor Orbis) i odnowiciel prowincji galijskich (Restitutor Galliarum)[8]. Źródła epigraficzne z dedykacjami dla Wiktoryna potwierdzają jego władzę nad Galią i Brytanią. Odpadła natomiast Hiszpania, która przeszła pod władzę prawowitych cesarzy (Klaudiusza II i Aureliana). Przeciwko Wiktorynowi zbuntowało się Augustodunum), które zwróciło się o pomoc do Klaudiusza. Jednak cesarska pomoc z Italii nie dotarła, a rebelia została krwawo stłumiona przez uzurpatora. Po siedmiu miesiącach oblężenia miasto padło i wskutek splądrowania nie odzyskało swej świetności[4][7]. Wiktoryn po tym sukcesie odbył triumf w Trewirze, który uczynił swą rezydencją i gdzie prawdopodobnie przeniósł też cesarską mennicę[8].

Uzurpator padł ofiarą osobistej zemsty, zamordowany na początku 270 lub wiosną 271 w Kolonii przez swego podwładnego Attycjana, któremu miał uwieść żonę (por. Aureliusz Wiktor, Księga o cezarach 33,12). Jego następcą został namiestnik Akwitanii Tetrykus[4], który przeprowadził jego konsekrację; tym samym Wiktoryn został jedynym ubóstwionym władcą Imperium Galliarum obdarzonym tytułem Divus[9].

Według Historia Augusta (Trzydziestu pretendentów 7) miał syna o tym samym imieniu, którego tuż przed swą śmiercią ogłosił cezarem (również zgładzonego wraz z ojcem)[10].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]