Wilczak falklandzki
| ||
| Dusicyon australis[1] | ||
| (Kerr, 1792) | ||
 Ilustracja - John Gerrard Keulemans (1842-1912) | ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ssaki | |
| Podgromada | żyworodne | |
| Infragromada | łożyskowce | |
| Rząd | drapieżne | |
| Rodzina | psowate | |
| Rodzaj | wilczak | |
| Gatunek | wilczak falklandzki | |
| Synonimy | ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | ||
 | ||
| Zasięg występowania | ||
| ||
Wilczak falklandzki[5], wilk falklandzki (Dusicyon australis) – wymarły gatunek drapieżnego ssaka z rodziny psowatych (Canidae). Został odkryty w 1690. Na początku XIX w. był jeszcze liczny. Przypuszcza się, że ostatni osobnik został zabity w 1876[4].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Wilczak falklandzki występował wyłącznie na Falklandach[6].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten po raz pierwszy opisał w 1792 roku brytyjski teriolog Robert Kerr nadając mu nazwę Vulpes australis[2]. Jako miejsce typowe odłowu holotypu Kerr wskazał Falklandy w Ameryce (ang. America and Falkland islands)[2].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Dusicyon: gr. δυσις dusis „zachód słońca” (tj. zachód); κυων kuōn, κυνος kunos „pies”[7].
- australis: łac. australis „południowy”, od auster, austri „południe”[8].
- antarcticus: łac. antarcticus „południowy, antarktyczny”, od gr. ανταρκτικος antarktikos „antarktyczny”, od αντι anti „naprzeciwko”; αρκτος arktos „północ”[9].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała około 90 cm, długość ogona około 30 cm. Wielkością przypominał kojota, ale był bardziej krępy, miał krótki pysk i szczęki przystosowane do chwytania dużych ofiar, takich jak foki i pingwiny. Sierść koloru brązoworudego z czarnymi znakami. Zamieszkiwał piaszczyste wybrzeża. Żywił się ptakami (pingwiny, magelanki zmienne).
Status zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
Wytępiony jako szkodnik przez europejskich kolonistów ok. 1876, poza kilkoma osobnikami, które bezskutecznie hodowano w Ogrodzie Zoologicznym w Londynie z nadzieją na przychówek[10]. Do dziś zachowało się około 10 okazów muzealnych.
Przez ponad 150 lat naukowcom nie udało się ustalić pochodzenia gatunku oraz sposobu jakim zasiedlił wyspy oddalone od kontynentu o prawie 500 km. Dopiero niedawno opracowano jego drzewo genealogiczne, porównując próbki DNA pięciu okazów z materiałem genetycznym innych psowatych, a wyniki analiz opublikowano na łamach Current Biology w listopadzie 2009 roku[11]. Okazało się, iż wilk falklandzki wyodrębnił się przynajmniej 70 tys. lat temu, czyli ponad 50 tys. lat wcześniej niż na Falklandach pojawili się pierwsi ludzie. W ten sposób obalono powszechnie przyjętą tezę głoszącą, iż zwierzęta zostały udomowione na kontynencie i przywiezione na wyspy przez osadników[12].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dusicyon australis, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ a b c R. Kerr: The animal kingdom, or zoological system, of the celebrated Sir Charles Linnæus. containing a complete systematic description, arrangement, and nomenclature, of all the known species and varieties of the mammalia, or animals which give suck to their young. Class I, Mammalia. Edinburgh: W. Creech, 1792, s. 144. (ang.)
- ↑ J.M. Bechstein: Allgemeine Uebersicht der vierfüßigen Thiere: Mit Kupfertafeln. T. 1. Weimar: Verlag des Industrie-Comptoirs, 1799, s. 271. (niem.)
- ↑ a b C. Sillero-Zubiri, Dusicyon australis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018 [online], wersja 2017-3 [dostęp 2015-07-12] (ang.).
- ↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 149. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.)
- ↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Dusicyon australis. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 2018-05-30]
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 247, 1904 (ang.).
- ↑ Jobling 2018 ↓, s. australis.
- ↑ Jobling 2018 ↓, s. antarcticus.
- ↑ Falkland Island Wolf (ang.). Lioncrusher’s Domain. [dostęp 24 listopada 2008].
- ↑ G.J. Slater, O. Thalmann, J.A. Leonard, R.M. Schweizer, K.-P. Koepfli, J.P. Pollinger, N.J. Rawlence, J.J. Austin, A. Cooper & R.K. Wayne. Evolutionary history of the Falklands wolf. „Current Biology”. 19 (20), s. R937-R938, 2009. DOI: 10.1016/j.cub.2009.09.018 (ang.).
- ↑ Basior w lisiej skórze, Świat Nauki 1/2010 (221).url
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- J.A. Jobling: Key to Scientific Names in Ornithology. W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2018. [dostęp 2018-05-30]. (ang.)