Wilhelm Peterson-Berger

Wilhelm Peterson-Berger
Imię i nazwisko	Wilhelm Olof Peterson-Berger
Data i miejsce urodzenia	27 lutego 1867 ; Ullånger
Pochodzenie	szwedzkie
Data i miejsce śmierci	3 grudnia 1942 ; Östersund
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	kompozytor, krytyk muzyczny
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Wilhelm Olof Peterson-Berger^[1]^[2] (ur. 27 lutego 1867 w Ullånger w prowincji Ångermanland, zm. 3 grudnia 1942 w Östersund^[1]^[2]^[3]) – szwedzki kompozytor i krytyk muzyczny.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W latach 1886–1889 studiował w konserwatorium w Sztokholmie^[3], gdzie jego nauczycielami byli Joseph Dente i Oscar Bolander^[1]^[2]. Następnie kontynuował naukę w Dreźnie^[3] u Hermanna Scholza (fortepian) i Ludgera Kretzschmara (kompozycja)^[1]^[2]. Od 1896 do 1930 roku współpracował jako krytyk muzyczny z gazetą Dagens Nyheter^[3]. Od 1908 do 1910 roku współpracował jako reżyser z Operą Królewską w Sztokholmie^[3]. W latach 1920–1921 odbył podróż do Włoch^[3]. W 1930 roku osiadł na wyspie Frösön^[3].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Reprezentował muzykę romantyczną w duchu szkoły narodowej, jego utwory często miały charakter programowy, odwołując się do sag skandynawskich, kultury ludowej i przyrody^[3]. Poglądy Petersona-Bergera na muzykę ukształtowały się pod wpływem Wagnera i filozofii Nietzschego, a kompozytor dał im najpełniejszy wyraz w swoich dramatach muzycznych, do których sam pisał libretta^[3]. Był przeciwnikiem akademizmu w muzyce i efekciarskiej wirtuozerii^[3].

Autor prac Svensk musikkultur (wyd. Sztokholm 1911) i Richard Wagner som kulturföreteelse (wyd. Sztokholm 1913), ponadto wydano drukiem zbiory jego krytyk muzycznych^[1]^[3].

Ważniejsze kompozycje[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiałów źródłowych^[1]^[3])

Utwory orkiestrowe

5 symfonii (I B-dur „Baneret” 1903, II B-dur „Sunnanfärd” 1910, III f-moll „Same Ätnam” 1915, IV A-dur „Holmia” 1929, V b-moll „Solitudo” 1933)
uwertury Majkarneval i Stockholm (1893) i Forspel till Sveagaldrar (1897)
suity Earina (1917), Italiana (1922) i Törnrosasagan (1934)
Ur Frösöblomster na małą orkiestrę (1934)
Orientalisk dam (1890)

Utwory kameralne

suita I somras na fortepian i orkiestrę (1903)
Romans d-moll na skrzypce i fortepian lub orkiestrę (1915)
Koncert fis-moll na skrzypce lub fortepian i orkiestrę (1928)
2 sonaty na skrzypce i fortepian (I e-moll 1887, II C-dur 1910)
Bolero na skrzypce i fortepian (1888)
Cantilena na skrzypce i fortepian (1888)
Melodi F-dur na skrzypce i fortepian (1889)
Lyrisk sång na skrzypce i fortepian (1895)
Suita na skrzypce i fortepian (1896)
3 melodie ur Frösöblomster na skrzypce i fortepian (1904)
Irmelin Rose na skrzypce i fortepian (1909)
Serenad ur 4 danspoem na skrzypce i fortepian (1909)
Melodi d-moll na skrzypce i fortepian (1916)
En visa utan ord na skrzypce i fortepian (1916)
5 singer na skrzypce i fortepian (1917)
Preludium na 2 skrzypiec (1889)

Utwory fortepianowe

Frösöblomster (1896)
Norrländsk rapsodi (1898)
4 danspoem (1900)
Frösöblomster, ny samling (1900)
Singer (dwa zbiory: 1907, 1913)
Frösöblomster III (1913)
Nya danspoem (1923)
Anakreontika (I 1923, II 1935)
3 tondikter (1926)

Pieśni

pieśni na głos i fortepian do słów Jensa Petera Jacobsena, Ernsta von der Recke i P.D.A. Atterboma
Svensk lyrik na głos i fortepian (I seria do słów Vernera von Heidenstama, Oscara Levertina, Gustafa Frödinga i Viktora Rydberga, 6 zbiorów 1896–1913; II seria do słów Erika Axela Karlfeldta, 7 zbiorów 1900–1928; III seria do słów Augusta Strindberga, Andersa Österlinga, Bo Bergmana i Gustafa Frödinga, 6 zbiorów 1911–1924)

Kantaty

Norrbotten (1921)
Operakantaten (1922, wersja zrewidowana 1935–1936)
Soluppgång (1929)

Utwory sceniczne

widowisko sceniczne Sveagaldrar, napisane dla uczczenia srebrnego jubileuszu rządów Oskara II (1897)
dramat muzyczny Ran, libretto kompozytora (1899–1900, wyst. Sztokholm 1903)
dramat muzyczny Lyckan, libretto kompozytora (1903, wyst. Sztokholm 1903)
dramat muzyczny Arnljot, libretto kompozytora (1907–1909, wyst. Sztokholm 1910)
dramat muzyczny Domedagsprofeterna, libretto kompozytora (1912–1917, wyst. Sztokholm 1919)
dramat muzyczny Adils och Elisiv, libretto kompozytora (1921–1924, wyst. Sztokholm 1927)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2775. ISBN 0-02-865529-X.
↑ ^a ^b ^c ^d The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 686. ISBN 0-674-37299-9.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 8. Część biograficzna pe–r. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2004, s. 68. ISBN 978-83-224-0837-7.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Wilhelm Peterson-Berger – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project

[baker-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2775. ISBN 0-02-865529-X.

[harvard-2] The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 686. ISBN 0-674-37299-9.

[encmuz-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 8. Część biograficzna pe–r. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2004, s. 68. ISBN 978-83-224-0837-7.

[1]

[2]

[3]