Wojciech Dziembowski
Wojciech Dziembowski (2015) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| prof. dr hab. nauk fizycznych | |
| Specjalność: astronomia | |
| Alma Mater |
Uniwersytet Jagielloński |
| Doktorat |
1967 |
| Habilitacja |
1977 |
| Profesura |
1988 |
| Polska Akademia Nauk / Umiejętności | |
| Status PAN |
członek rzeczywisty |
| Status PAU |
członek korespondent |
| Doktor honoris causa Uniwersytet Zielonogórski – 2014 | |
| Praca naukowa | |
| Instytucja | |
| Instytut |
CAMK w Warszawie |
| Okres zatrudn. |
1969–1997 |
| Uczelnia |
Uniwersytet Warszawski |
| Instytut | |
| Okres zatrudn. |
od 1997 |
| Dyrektor | |
| Instytut |
Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika Polskiej Akademii Nauk |
| Okres spraw. |
1987–1992 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
Wojciech Andrzej Dziembowski (ur. 14 stycznia 1940 w Warszawie, zm. 10 lutego 2025[1] tamże[2]) – polski astronom, członek Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim. Pracę magisterską bronił w połowie 1962, a pod koniec tego roku przeniósł się na studia doktoranckie do Warszawy[3]. Doktorat uzyskał w 1967 na Uniwersytecie Warszawskim. Tytuł profesora w 1983. Członek korespondent PAN od 1989, członek rzeczywisty PAN od 2007. Członek krajowy korespondent PAU od 1997[4]. Doktor honoris causa Uniwersytetu Zielonogórskiego (2014)[5].
W latach 1967–1969 odbył staż naukowy na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku. Od 1969 pracownik (1987–1992 dyrektor) Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika PAN w Warszawie. Od 1997 profesor w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Warszawskiego[6].
Został pochowany 20 lutego 2025 w grobie rodzinnym na Powązkach w Warszawie (kwatera 20, rząd 4, miejsce 5).
Działalność naukowa
[edytuj | edytuj kod]Wojciech Dziembowski specjalizował się w badaniach teorii struktury i oscylacji gwiazd, sejsmicznego sondowania struktury, rotacji i pola magnetycznego wnętrza Słońca, interpretacji zmienności gwiazd różnych typów, konstrukcji modeli sejsmicznych gwiazd. Był autorem 138 prac w recenzowanych czasopismach naukowych, cytowanych (stan na 21 stycznia 2025) 10149 razy[7]. Indeks h (Hirsha) 51.
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]Najważniejsze prace[8]:
- Oscillations of giants and supergiants, 1977
- Nonlinear mode coupling in oscillating stars, 1982
- The radial gradient in the Sun's rotation, 1989
- Solar model from helioseismology and the neutrino flux problem, 1990
- The opacity mechanism in B-type stars, 1993
- Oscillations of α UMa and other red giants, 2001
- Asteroseismology of the β Cephei star ν Eridani, 2004

Nagrody, odznaczenia i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]- Nagroda Wydziału III Nauk Matematycznych, Fizycznych i Chemicznych PAN (1978)
- Medaille de l’Adion Obserwatorium w Nicei (2000)
- Złoty Medal Uniwersytetu Wrocławskiego (2005)
- Medal Bohdana Paczyńskiego (2019)[9]
- Zatytułowanie 301. sympozjum Międzynarodowej Unii Astronomicznej: „Precision Asterosismology. Celebration of the Scientific Opus of Wojtek Dziembowski” (Wrocław, 2013)[10]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zmarł prof. Wojciech Dziembowski [online], astrouw.edu.pl, 10 lutego 2025 [dostęp 2025-02-11] [zarchiwizowane z adresu].
- ↑ Nekrolog opublikowany przez Prezesa PAN, „Gazeta Stołeczna (dodatek do Gazety Wyborczej)”, 12 lutego 2025, s. 12, ISSN 0860-908X [dostęp 2025-02-12].
- ↑ Eugeniusz Rybka, Eugeniusz Rybka: kronika mego życia, Fontes Rerum ad Historiam Scientiae Spectantium. Series Recentior, Warszawa: Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk : Oficyna Wydawnicza Aspra-JR, 2024 (vol. 17), s. 764, 770, ISBN 978-83-965210-6-4 [dostęp 2025-07-15].
- ↑ Polska Akademia Umiejętności - Wydział III Nauk Ścisłych i Technicznych [online], pau.krakow.pl [dostęp 2020-09-18].
- ↑ Dział Nauki - Doktorat dla Prof. Wojciecha Dziembowskiego [online], www.dn.uz.zgora.pl [dostęp 2019-09-15] [zarchiwizowane z adresu 2019-11-14] (pol.).
- ↑ Dziembowski Wojciech, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2016-02-01].
- ↑ NASA Astrophysics Data Service. [dostęp 2019-09-13].
- ↑ Notka W.D. na stronie PAN. [dostęp 2011-09-07].
- ↑ Laureaci nagród Polskiego Towarzystwa Astronomicznego | Polskie Towarzystwo Astronomiczne [online], www.pta.edu.pl [dostęp 2019-09-15].
- ↑ Radosław Smolec, Trzęsienia Słońca i gwiazd, „Urania – Postępy Astronomii”, XCIII (6), 2022, s. 24–33, ISSN 1689-6009.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Członkowie Polskiego Towarzystwa Astronomicznego
- Członkowie Polskiej Akademii Umiejętności
- Członkowie rzeczywiści PAN
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Ludzie związani z Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Warszawskiego
- Pochowani na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
- Polscy astronomowie XX wieku
- Polscy astronomowie XXI wieku
- Pracownicy Centrum Astronomicznego PAN
- Wykładowcy Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego
- Urodzeni w 1940
- Zmarli w 2025