Przejdź do zawartości

Władysław Wiktoryn Siciński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Władysław Wiktoryn Siciński
Ilustracja
zmumifikowane zwłoki Władysława Sicińskiego, posła z Upity w kościele w Upicie, XIX w.
Herb
Prawdzic
Data urodzenia

1615

Data śmierci

1672

Ojciec

Jan Siciński[1]

Matka

Izabela Młodawska

Żona

Helena Świętosława Dowojna-Sołłohub

kościół w Upicie z 1878[2], gdzie spoczął Władysław Siciński

Władysław Wiktoryn Siciński herbu Prawdzic[3] (ur. 1615, zm. 1672, lit. Vladislovas Viktorinas Sicinskis, w gwarze Čičinskas) – szlachcic, uważany za tego, który pierwszy zerwał sejm wykorzystując liberum veto 9 marca 1652; poseł Siciński nie pozwolił na kontynuowanie obrad ponad czas przewidzianych obrad sejmu, mówiąc „ja nie pozwalam na prolongatę!”. Zaraz po tym opuścił salę. Istnieje teoria, że zrobił to na polecenie magnata litewskiego, hetmana Janusza Radziwiłła[4]. Według innego poglądu zrobił to z własnego rozpędu, urażony dekretem królewskim w sprawie ekonomii szawelskiej.

Władysław Siciński był podsędkiem upickim, stolnikiem, posłem upickim ziemi trockiej.

Władysław Siciński, który nie zgodził się na przedłużenie obrad sejmu do poniedziałku 11 marca 1652 r. natychmiast po wygłoszeniu sprzeciwu wyszedł z sali. Skonsternowani posłowie uznali, że w takiej sytuacji dalsze obrady są niemożliwe. Postanowiono jednak przedłużyć sesję na poniedziałek pod warunkiem, że poseł Siciński powróci do izby i protest swój cofnie. W poniedziałek 11 marca marszałek dwukrotnie wezwał powiat upicki, jednak Władysława Sicińskiego w sali sejmowej nie było. Gdy marszałek ogłaszał senatorom i królowi rozwiązanie sejmu, wojewoda brzeskokujawski Jakub Szczawiński miał krzyknąć: „Bodajby przepadł!”, na co cała izba senacka odpowiedziała chórem: „Amen”[5][6].

Wokół tej postaci narosło wiele legend. Jedna z nich mówi, iż zginął od pioruna, co rzekomo miałoby być karą sił wyższych za zerwanie sejmu. Opowieść ta nie ma podstaw historycznych, w rzeczywistości piorun zabił część jego rodziny, on natomiast przeżył. Według Aleksandra Brücknera w Upicie pokazywano do końca XIX w. zmumifikowane zwłoki Sicińskiego, którego z powodu jego postępku nie chciała przyjąć ziemia, złożone w białej koszuli w szafie w zakrystii kościelnej[7][6]. Istnieje przekaz, że gubernator wileński gen. Murawiow kazał pochować zwłoki Władysława Sicińskiego pod progiem kościoła w Upicie[2]. Według innej wersji pochówku dokonali miejscowi obywatele[8].

20 października 1655 roku podpisał ugodę kiejdańską[9].

Jako poseł na sejm 1659 roku był deputatem na Trybunał Skarbowy Wielkiego Księstwa Litewskiego[10].

W „Herbarzu Polskim” Kaspra Niesieckiego (wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845) w tomie 8, s. 327 Siciński herbu Pomian wymieniony jest Władysław stolnik Upitski, poseł na sejm 1659. Constit. 1661. fol. 59.

Siciński był też przedmiotem wielu utworów literackich, m.in. pisali o nim:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Biografia w Internetowym PSB
  2. ↑ a b Tomasz Krzywicki: LITWA: przewodnik. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Rewasz, 2005, s. 174. ISBN 83-89188-40-6. [dostęp 2010-08-12].
  3. ↑ Władysław Wiktoryn Siciński (Syciński) h. Prawdzic [online], www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2024-07-15] (pol.).
  4. ↑ Zerwanie sejmu przez Władysława Sicińskiego (wywiad z prof. Janem Dzięgielewskim). Muzeum Historii Polski. [dostęp 2010-08-19]. (pol.).
  5. ↑ Upicki poseł hasło w Encyklopedii Staropolskiej Zygmunta Glogera
  6. ↑ a b Władysław Maleszewski: Trup upickiego posła. Tygodnik Ilustrowany, 7-01-1860, nr 15 s. 118-121. (pol.).
  7. ↑ Aleksander Brückner: Encyklopedia Staropolska, t. I, Warszawa 1937, reprint PWN, Warszawa 1990, ISBN 83-01-09328-5, s. 771.
  8. ↑ Upita, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 813.
  9. ↑ Władysław Konopczyński, Kazimierz Lepszy, Akta Ugody Kiejdańskiej 1655 roku, w: Ateneum Wileńskie, r. X, Wilno 1935, s. 206 [34].
  10. ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 312.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ autor za hasłem Upicki poseł w Encyklopedii Zygmunta Glogera, w Tygodniku Ilustrowanym nr 15 z 7-01-1860 nie podano autora artykułu
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Władysław_Wiktoryn_Siciński&oldid=74960379”