Aleksander Brückner

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Aleksander Brückner
Ilustracja
Aleksander Brückner w 1939 r.
Data i miejsce urodzenia 29 stycznia 1856
Tarnopol
Data i miejsce śmierci 24 maja 1939
Berlin
Miejsce spoczynku Tempelhofer Parkfriedhof
podpis
Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Złoty Wawrzyn Akademicki
Multimedia w Wikimedia Commons
Teksty w Wikiźródłach
Cytaty w Wikicytatach
Krypta Zasłużonych na Skałce

Aleksander Brückner (ur. 29 stycznia 1856 w Tarnopolu[1], zm. 24 maja 1939 w Berlinie) – polski slawista, historyk literatury i kultury polskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w spolszczonej i od trzech pokoleń osiadłej w Brzeżanach, a wcześniej w Stryju, rodzinie urzędnika skarbowego – Aleksandra Mariana Brücknera.

Studiował we Lwowie, a staże naukowe odbył w Lipsku, Berlinie i Wiedniu u znakomitych slawistów: Leskiena, Jagicia, Miklošiča. Doktoryzował się w 1876, a habilitację uzyskał na uniwersytecie w Wiedniu w 1878 na podstawie pracy Die slavischen Aussiedlungen in der Altmark und im Magdeburgischen. Był docentem Uniwersytetu Lwowskiego. W 1881 powołano Brücknera na katedrę slawistyki w Berlinie jako następcę profesora Jagicia, gdzie wykładał aż do przejścia na emeryturę w 1924 roku. W 1889/1890 Brückner odnalazł w Bibliotece Petersburskiej Kazania świętokrzyskie, które opracował i opublikował. Oprócz tego Brückner pod koniec XIX wieku opracował spuściznę literacką po barokowym poecie Wacławie Potockim. Po I wojnie światowej w 1924 władze uniwersytetu przeniosły profesora Brücknera na emeryturę. W 1933 otrzymał od społeczeństwa polskiego złoty medal zasługi. Był członkiem Akademii Umiejętności, Rosyjskiej Akademii Nauk w Petersburgu i Towarzystwa Naukowego we Lwowie[2]. W 1929 Uniwersytet Warszawski przyznał mu tytuł doktora honoris causa[3].

Zmarł 24 maja 1939 w Berlinie[4]. Został pochowany 30 maja 1939[5] na berlińskim cmentarzu Tempelhofer Parkfriedhof, który znajduje się w stanie likwidacji (zostanie całkowicie zamknięty w roku 2027).

Z inicjatywy prof. Tadeusza Ulewicza umieszczono w Krypcie Zasłużonych Na Skałce tablicę upamiętniającą tego historyka literatury i językoznawcę[6].

Ważniejsze publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Geschichte der polnischen Literatur (1901)
  • Dzieje literatury polskiej (t. 1 i 2, 1903)[7]
  • Starożytna Litwa. Ludy i bogi. Szkice historyczne i mitologiczne (1904; wznowienie: 1985)
  • Historia literatury rosyjskiej (1905)
  • Mikołaj Rej i różnowiercy polscy (1906)
  • Dzieje języka polskiego (1906)
  • Zasady etymologii słowiańskiej (1917)
  • Mitologia słowiańska (1918; wznowienie: 1980)
  • Mitologia polska (1924; wznowienie: 1980)
  • Słownik etymologiczny języka polskiego (1926–1927)
  • Dzieje kultury polskiej (t. 1–4, 1930–1932; 1991)
  • Encyklopedia staropolska (t.1–2, 1937–1939; reprint: 1990); wybór ilustracji Karol Estreicher jr

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 77.
  2. ↑ Skład Towarzystwa Naukowego we Lwowie (odbitka ze sprawozdań TN rocznik XVII 1937, zeszyt III). lwow.com.pl. [dostęp 3 maja 2011].
  3. ↑ Doktoraty HC. uw.edu.pl. [dostęp 21 lutego 2011].
  4. ↑ Zmarł prof. A. Brueckner. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 117 z 26 maja 1939. 
  5. ↑ Pogrzeb śp. A. Bruecknera. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 121 z 1 czerwca 1939. 
  6. ↑ Aleksander Brückner, historyk kultury i literatury. Fundacja Panteon narodowy na Skałce. [dostęp 3 maja 2011]. [zarchiwizowane z tego adresu (25 kwietnia 2009)].
  7. ↑ Kujawsko-pomorska Biblioteka Cyfrowa: Dzieje literatury polskiej w zarysie tom 1, tom 2.
  8. ↑ M.P. z 1929 r. nr 274, poz. 630 „za zasługi na polu literackiem i naukowem”.
  9. ↑ M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 305 „za wybitną twórczość krytyczno-literacką, naukową i publicystyczną w dziedzinie literatury pięknej”.
  10. ↑ Nagrody Miasta Łodzi, BIP ŁÓDŹ [dostęp 2021-10-04] (pol.).

Bibliografia przedmiotowa[edytuj | edytuj kod]

  • Władysław Berbelicki: Aleksander Brückner. 1856–1939, Warszawa 1989.
  • Witold Kosny (red.): Aleksander Brückner, ein polnischer Slavist in Berlin, Wiesbaden 1991, ​ISBN 3-447-03204-9​.
  • Alicja Nagórko (red.): Aleksander Brückner zum 60. Todestag. Beiträge der Berliner Tagung 1999, Frankfurt am Main 2001, ​ISBN 3-631-37433-X​.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Aleksander_Brückner&oldid=64714714”