Zandowie
| 1750–1794 | |||||
| |||||
| Ustrój polityczny | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Stolica | |||||
| Władca |
Lotf Ali Chan (1789–1794) | ||||
| |||||
Położenie na mapie świata  | |||||
| 32°N 53°E/32,000000 53,000000 | |||||
Zandowie (pers. سلسله زندی) – dynastia panująca w Iranie w latach 1750–1794, założona przez Karim Chana.
Historia dynastii
[edytuj | edytuj kod]
Dynastia została założona przez Karim Chana, należącego do kurdyjskiego[1] plemienia Zandów. W trakcie rządów Nadir Szacha był on jednym z jego generałów. Po śmierci Nadira w 1747 dynastia Aszfarydów stanęła na krawędzi wojny domowej. Karim Chan podporządkował sobie cały kraj z wyjątkiem Chorasanu, gdzie nadal panował Szahruch Szah, wnuk Nadira Szaha. Przywrócił tym samym spokój w kraju. W wyniku walk z Osmanami zdobył prowincję Basra[2].
Karim Chan wraz z Abu'l Fath Chanem i Alim Mardan Chanem uzgodnili podział kraju między siebie, sprawując faktyczną władzę w Iranie – formalnie władcą był małoletni Ismail III. Współpraca ta zakończyła się jednak w 1779, w chwili śmierci Karima Chana i po morderstwie Abu'l Fath Chana, którego zabił Ali Mardan Chan. W wyniku wewnętrznych waśni monarchowie w roku śmierci Karim Chana zmieniali się czterokrotnie[2].
Wewnętrzny zamęt przerwał w 1789 Lotf Ali Chan, jednak wdał się on w walki z Kadżarami. W 1794 Loft Ali został pojmany i brutalnie zamordowany w twierdzy w Bam. Wraz z jego śmiercią dynastia upadła. Nowym monarchą został Agha Mohammad Chan z dynastii Kadżarów, która Iranem rządziła do 1925[2].
Władcy
[edytuj | edytuj kod]- Karim Chan (1750–1779)
- Abu'l Fath Chan (1779)
- Ali Murad Chan (1779)
- Mohammad Ali Chan (1779)
- Sadik Chan (1779–1782)
- Ali Murad Chan (1782–1785)
- Dżafar Chan (1785–1789)
- Lotf Ali Chan (1789–1794)
Dynastia Zandów
[edytuj | edytuj kod]Bodaq Khan Zand | Agha Beygom | Inaq Khan Zand | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Allah Morad Khan | Agha Beygom | Karim Chan Zand 1750–1779 | Sadik Chan 1779–1781 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Koda Morad Khan | Ali Murad Chan 1782–1785 | Abu'l Fath Chan 1779 | Mohammad Ali Chan 1779 | Dżafar Chan Zand 1785–1789 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sejd Morad Chan 1789 | Lotf Ali Chan 1789–1794 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ the bulk of the evidence points to their being one of the northern Lur or Lak tribes, who may originally have been immigrants of Kurdish origin., Peter Avery, William Bayne Fisher, Gavin Hambly, Charles Melville (ed.), The Cambridge History of Iran: From Nadir Shah to the Islamic Republic, Cambridge University Press, 1991, ISBN 978-0-521-20095-0, p. 64
- ↑ a b c Zand Dynasty. www.iranchamber.com. [dostęp 2010-08-13]. (ang.).
| Starożytny Iran | |
|---|---|
| Iran średniowieczny | |
| Iran nowożytny | |
| Iran współczesny |
