Karim Chan

Karim Chan Szach Persji
Okres panowania	od 1750 do 1779
Poprzednik	Szahruch Szah
Następca	Abu'l Fath Chan Zand
Dane biograficzne
Dynastia	Zandowie
Data urodzenia	ok. 1705
Data śmierci	1779

Karim Chan Zand, per. کریم خان زند (ur. ok. 1705, zm. 1779) – perski władca z dynastii Zandów panujący w latach 1750–1779.

Życiorys

W czasie panowania Nadira Szaha był dowódcą wojskowym. Po śmierci Nadira w 1747 roku Persja stanęła na krawędzi wojny domowej. Karim Chan podporządkował sobie cały kraj z wyjątkiem Chorasanu, gdzie nadal panował Szahruch Szah, wnuk Nadira Szaha. Przywrócił tym samym spokój w kraju. W wyniku walk z Osmanami zdobył prowincję Basra.

Karim Chan wraz z Abu'l Fath Chanem i Alim Mardan Chanem uzgodnili podział kraju między siebie, sprawując faktyczną władzę w Iranie – formalnie władcą był nieletni Ismail III. Współpraca ta zakończyła się jednak w 1779, w chwili śmierci Karima Chana i po morderstwie Abu'l Fath Chana, którego zabił Ali Mardan Chan. W wyniku wewnętrznych waśni monarchowie w roku śmierci Karim Chana zmieniali się czterokrotnie.

W czasie swych rządów przywrócił stosunki dyplomatyczne z Wielką Brytanią i pozwolił Kompanii Wschodnioindyjskiej na założenie placówki handlowej w południowym Iranie. Swoją stolicą uczynił miasto Sziraz, gdzie polecił rozpoczęcie kilku projektów budowlanych. Kiedy zmarł, wojna domowa wybuchła ponownie, a żaden z jego następców nie był w stanie rządzić tak efektywnie jak on.

Karim Chan nigdy nie używał tytułu szacha, woląc tytuł regenta chłopów (وکیل الرعایا Wakil ar-Ra'ājā). Do dziś ma reputację jednego z najbardziej sprawiedliwych władców w historii Iranu. Dotyczące go anegdoty i legendy przedstawiają go jako władcę litościwego i pełnego trosk o dobro swoich poddanych.

Bibliografia

• Zand Dynasty (ang.). www.iranchamber.com. [dostęp 2010-08-13].

Poprzednik Szahruch Szah

Szach Persji 1750–1779

Następca Abu'l Fath Chan Zand