Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zbrodnie nacjonalistów ukraińskich w powiecie kostopolskim – zbrodnie nacjonalistów ukraińskich i miejscowego ukraińskiego chłopstwa (tzw. czerni ) na głównie polskiej ludności cywilnej podczas rzezi wołyńskiej w powiecie kostopolskim w dawnym województwie wołyńskim w okresie II wojny światowej .
Mordy w powiecie kostopolskim rozpoczęły się od marca 1943 r. i trwały przez cały okres rzezi. W 11 miejscowościach zginęło powyżej 100 osób, w tym w Janowej Dolinie 607. Na terenie powiatu kostopolskiego ofiarą zbrodni padło 4 264–4 267 Polaków (ustalona, minimalna liczba ofiar). Ponadto zginęło co najmniej 1 Czech, 247 Żydów, 43 Ukraińców, 5 Rosjan. Ustalono 51 sprawców zbrodni. W co najmniej 29 przypadkach napadów Ukraińcy udzielili Polakom pomocy. Spalonych zostało co najmniej 10 kościołów i 5 kaplic.
Zbrodnie głównie były dziełem UPA , wzmocnionej w marcu i kwietniu 1943 r. przez dezerterów z ukraińskiej policji , wspomaganej przez ukraińskich chłopów , samoobronę (SKW) i Służbę Bezpeky OUN-B. W niewielkim zakresie jako sprawców[1] wskazuje się oddziały zbrojne melnykowców i bulbowców .
Ogółem nacjonaliści zniszczyli 132 osiedla polskie[1] .
Miejsca zbrodni i liczba ofiar [ edytuj | edytuj kod ]
Kostopol - ofiarą nacjonalistów ukraińskich padło 3 Polaków, 2 Żydów
Zbrodnie w miejscowościach
Ustalona (minimalna) liczba ofiar
Antonówka
23 Polaków
Bereźne
96 Polaków
Białaszówka
32 Polaków, 1 Ukrainiec
Białka
18 Polaków
Bronne
1 Ukrainiec
Dąbrówka
2 Polaków
Hołubne
3 Polaków
Ilniki
200 Polaków
Jabłonne
4 Żydów
Kadobyszcze
19 Polaków
Kamionka
13 Polaków
Karaczun
3 Polaków
Kościelny Futor
18 Polaków
Krzeszów
6 Polaków
Kupla Mała
1 Polak
Kurhany
1 Polak
Lipniki
179 Polaków, 4 Żydów, 1 Rosjanka
Majdan Mokwiński
7 Polaków
Małuszka
16 Polaków
Małyńsk
19 Polaków
Młodzianówka
2 Polaków
Mokwin
15 Polaków
Polany
3 Polaków
Police
1 Polak
Rudnia Bobrowska
17 Polaków
Siniakówka
Liczba ofiar nieznana
Teklówka
Liczba ofiar nieznana
Tyszyca
2 Polaków
Werba
6 Polaków
Wielkiepole
3 Polaków, 2 osoby z rodziny polsko-ukraińskiej
Zalesie
9 Polaków, 1 Ukrainiec, 1 Żyd
Zamostycze
1 Polak
Zarzeczka
6 Polaków
Zurne
1 Polak
Zbrodnie w miejscowościach
Ustalona (minimalna) liczba ofiar
Aleksandrówka
8 Polaków
Anielówka
2 Polaków
Biczal
18 Polaków
Borówka
40 Polaków
Czudwy
6 Polaków
Dąbrówka
9 Polaków
Debryca Mała i Wielka
Liczba ofiar nieustalona
Derażne
68-69 Polaków,1 Ukrainiec
Diuksyn
5 Polaków, 1 Ukrainiec
Dolina Dąbrowa
1 Polak
Jamniniec
12 Polaków
Józefin
Liczba ofiar nieustalona
Klin Stawiecki
Liczba ofiar nieustalona (co najmniej 1 ofiara)
Korczyn
Liczba ofiar nieustalona
Marianówka
Liczba ofiar nieustalona
Michałówka
11 Polaków
Pendyki
150 Polaków
Perełysianka
34 Polaków
Pieńki Pendyckie
33 Polaków
Polanówka
53 Polaków
Postójne
1 Ukrainiec
Radomianka
17 Polaków
Smolijów
Liczba ofiar nieustalona
Tomaszów
25 Polaków, 4 osoby z rodzin polsko-ukraińskich
Wereczówka
Liczba ofiar nieustalona
Złaźne
36 Polaków, 1 Ukrainiec
Zbrodnie w miejscowościach
Ustalona (minimalna) liczba ofiar
Aleksandrówka
Liczba ofiar nieustalona
Annowal
15 Polaków
Berestowiec Stary
23 Polaków
Bołdyń
7-8 Polaków
Borszczówka
1 Polak
Danczymost
5 Polaków
Grudy
6 Polaków, 1 Czech
Hipolitówka
21 Polaków
Jankiewicze
Liczba ofiar nieustalona
Janowa Dolina
607 Polaków, 1 Żyd
Jasnobór
Liczba ofiar nieustalona
Kurhany
Liczba ofiar nieustalona
Lipniki (Lipniki Maszczańskie)
22 Polaków
Małe Siedliszcze
10 Polaków
Mokwin
9 Polaków
Pępków
18 Polaków, 6-osobowa rodzina polsko-ukraińska, 1 Ukrainiec
Pieczałówka
1 Polak
Płoteczno
50 Polaków
Rudeński Majdan
1 Polak
Trubica
Liczba ofiar nieustalona
Zbrodnie w miejscowościach
Ustalona (minimalna) liczba ofiar
Adamówka
4 Polaków, 1 Ukrainiec
Alfredówka
1 Polak
Antolin
6 Polaków, 3 osobowa rodzina polsko-ukraińska
Astrachanka
15 Polaków
Berezówka
1 Polak (99-letni)
Berezyna
7 Polaków
Bereżniaki
Liczba ofiar nieustalona
Biały Brzeg
6 Polaków
Bielczakowska
25 Polaków
Budki Kudrańskie
9 Polaków
Budki Ujściańskie
12 Polaków
osada Wojskowa Bystrzyce
Liczba ofiar nieznana, osada spalona
Bystrzyce
6 Polaków, 2 Ukraińców
Chmielówka
3 Polaków, 1 Ukrainiec
Chołopy
1 Polak
Chwojanka
11 Polaków
Dermanka
104 Polaków, 3-osobowa rodzina polsko-ukraińska, 8 Żydów
Druchowa
20 Polaków
Frankopol
4 Polaków
Gliniszcze
11 Polaków, 1 Rosjanin
Głuboczek
4 Polaków
Głuboczanka
33 Polaków, 1 Ukrainiec, 2 Żydów
Górna
81 Polaków
Granne
15 Polaków
Horodyszcze
4 Polaków
Hruszówka
4 Polaków
Hubków
7 Polaków, 1 Ukrainiec
Hurby
19 Polaków, 5 Ukraińców
Huta Bystrzycka
7 Polaków
Huta Stara
3 Polaków
Janówka
24 Polaków, 3 Ukraińców
Jezierce
3 Polaków
Józefówka
1 Polak
Kamionka
22 Polaków, 8 Ukraińców
Koziarnik Chłopski
1 Polak
Koziarnik Chotyński
6 Polaków
Kudranka
10 Polaków, 11 Żydów
Ludwipol
19 Polaków, 1 Ukrainiec
Marcelówka
35 Polaków
Medwedówka
135 Polaków, 2-osobowa rodzina polsko-ukraińska
Mokre
1 Polak
Myszakówka
2 Polaków
Nakazów
8 Polaków
Niemila
127 Polaków
Nowiny
20 Polaków
Pasieka
3 Polaków
Podrałówka
1 Polak
Rudnia Pogorełowska
11 Polaków
Rudnia Potasznia
23 Polaków, 8 Żydów
Rudnia Stryj
1 Polak, 1 Ukrainiec
Sołomiak
4 Polaków
Spalony Młynek
6 Polaków
Szopy
30 Polaków
Futor Trubińskich
4 Polaków
Worobiówka
1 Polak
Wyczymir
30 Polaków
Zastawie
83 Polaków, 4 osobowa rodzina polsko-ukraińska
Zbrodnie w miejscowościach
Ustalona (minimalna) liczba ofiar
Borek
6 Polaków
Butejki
6 Polaków
kolonia Dworzec i osada wojskowa Batory
2 Polaków
Hrada
4 Polaków
Huta Stepańska
w Hucie Stepańskiej 155 Polaków, 11 Żydów, w okolicach Huty Stepańskiej 600 Polaków (szacunki UPA: 500-950 Polaków)
Kazimierka
8 Polaków, 1 Ukrainiec
Komarówka
1 Ukrainiec
Kantopy
1 Polak
Kryczylsk
18 Polaków, 30 kozaków w służbie niemieckiej
Mielnica Duża
1 Polak
Mielnica Mała
11 Polaków
Nieklukwin
Liczba ofiar nieznana
Perespa
51 Polaków, 1 Ukrainiec
Siedlisko
18 Polaków, 1 Ukrainiec Stepań
Stepań
24 Polaków, 4 Ukraińców, 1 Rosjanin
Temne Stepańskie
2 Polaków
Trudy
1 Polak, 1 Rosjanin
Ugły
104 Polaków
Werbcze Duże
68 Polaków
Wołosza
5 Polaków
Wyrka
161 Polaków
Zakuście
1 Polak
Ziwka Stara
21-22 Polaków
Zbrodnie w miejscowościach
Ustalona (minimalna) liczba ofiar
Hutwin
1 Polak
Japołć
5 Polaków
Kamionka Nowa
Liczba ofiar nieustalona
Kamionka Stara
9 Polaków
Lady
5 Polaków
Ledne
8 Polaków
Mielnikowo
Liczba ofiar nieznana
Mutwica
11 Polaków
Mydzk
3 Polaków
Nowina
Liczba ofiar nieznana
Omelanka
55 Polaków
Osowa
4 Żydów
Osówka
3 Polaków
Ożgów
60 Polaków
Podsielcze
32 Polaków
Półbieda
65 Polaków
Romaszkowo
1 Polak
Rudnia
8 Polaków
Stydyń Wielki
7 Polaków
Stydyńska
100 Żydów
Tchory
9 Polaków
Zbrodnie w nieustalonych miejscach [ edytuj | edytuj kod ]
W nieustalonych miejscach powiatu kostopolskiego zginęło również co najmniej 291 Polaków, 4-osobowa rodzina polsko-ukraińska, 8 Ukraińców, 83 Żydów, 1 Rosjanin.
Kierownictwo terenowe OUN-B w powiecie kostopolskim [ edytuj | edytuj kod ]
Funkcja
Imię, nazwisko i pseudonim
Okres działalności
przewodniczący nadrejonu
Stachij Kowalczuk
1945
nadrejonowy referent organizacyjny
Hryhoryj Lewczuk "Burlij"
1944
nadrejonowy referent SB
Hryhoryj Torohnij "Łys"
1944
↑ a b Władysław Filar, Wydarzenia Wołyńskie 1939-1944, Wydawnictwo Adam Marszałek, 2008 s. 400