Zebra: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Removing Link FA template (handled by wikidata) |
m Wycofano edycję użytkownika 86.5.246.126 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to NiktWażny. Znacznik: Wycofanie zmian |
||
| (Nie pokazano 85 wersji utworzonych przez 58 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Inne znaczenia|ssaków|[[Zebra (ujednoznacznienie)]]}} |
{{Inne znaczenia|ssaków|[[Zebra (ujednoznacznienie)]]}} |
||
{{Zwierzę infobox |
|||
|nazwa zwyczajowa = Zebra |
|||
|nazwa łacińska = zobacz w tekście |
|||
|TSN = |
|||
|zoolog = |
|||
|okres istnienia = |
|||
|grafika = Equus quagga.jpg |
|||
|opis grafiki = [[Zebra stepowa]] |
|||
|typ = [[strunowce]] |
|||
|podtyp = [[kręgowce]] |
|||
|gromada = [[ssaki]] |
|||
|podgromada = [[ssaki żyworodne]] |
|||
|infragromada = [[łożyskowce]] |
|||
|rząd = [[nieparzystokopytne]] |
|||
|podrząd = [[koniokształtne]] |
|||
|rodzina = [[koniowate]] |
|||
|rodzaj = ''Equus'' |
|||
|synonimy = |
|||
|wikispecies = |
|||
|commons = Category:Zebras |
|||
|wikisłownik = zebra |
|||
| ⚫ | |||
[[Plik:Zebras Rwanda.JPG|thumb|Zebry w zróżnicowanym ujęciu]] |
[[Plik:Zebras Rwanda.JPG|thumb|Zebry w zróżnicowanym ujęciu]] |
||
'''Zebra''' – [[ssaki|ssak]] z rodziny [[Koniowate|koniowatych]]{{r|pwn}} charakteryzujący się obecnością białych pasów na czarnej sierści{{r|zoo.silesia.pl|Graván}}. Zwierzęta te należą do [[Rodzaj (biologia)|rodzaju]] [[Koń (rodzaj)|koń]] (''Equus''){{r|miiz|msw}}. |
|||
Do zebr zalicza się zwykle trzy [[gatunek (biologia)|gatunki]] z licznymi [[podgatunek|podgatunkami]]{{r|miiz}}: |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
* '''[[zebra pręgowana]]''' (Equus grevyi) |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
** [[zebra przylądkowa]] (''Equus zebra zebra'') |
|||
[[Integrated Taxonomic Information System]] grupuje zebry w podrodzaju ''Hippotigris'' C. H. Smith, 1841, lokując w nim także ''Equus hartmannae'' Matschie, 1898{{r|itis}} – takson, który przez [[Mammal Species of the World]] oraz publikację „Polskie nazewnictwo ssaków świata” [[Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk|Muzeum i Instytutu Zoologii PAN w Warszawie]] jest oznaczany jako [[zebra namibska]] (''Equus zebra hartmannae''), podgatunek [[zebra górska|zebry górskiej]]{{r|miiz|msw}}. |
|||
Do zebr zalicza się zwykle trzy [[gatunek (biologia)|gatunki]] z licznymi [[podgatunek|podgatunkami]], choć klasyfikacja tej grupy zwierząt jest dyskutowana<ref>{{MSW3|id=14100003|nazwa=''Equus''|data=5 października 2008}}</ref>. Poniżej wymieniono nazwy zwyczajowe spotykane w języku polskim (kolejność alfabetyczna): |
|||
* [[Rodzaj (biologia)|Podrodzaj]]: '''''Hippotigris''''': |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
*** [[zebra równikowa]], zwana również zebrą Granta (''Equus quagga granti'') |
|||
| ⚫ | |||
*** [[kwagga właściwa]] (''Equus quagga quagga'') † |
|||
* Podrodzaj: '''''Dolichohippus''''': |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | Początkowo wierzono, że zebry mają białą sierść z czarnymi pasami, ponieważ niektóre zebry mają białe podbrzusza. Badania embriologiczne dowiodły jednak, że kolor tła zwierzęcia to czarny, białe paski i brzuchy są dodatkami, powstałymi wskutek różnych czynników<ref>{{cytuj| autor=Prothero D.R, Schoch R. M| data=2003| tytuł=Horns, Tusks, and Flippers: The Evolution of Hoofed Mammals| wydawca=Johns Hopkins University Press| język=en| isbn=9780801871351}}</ref>. Zebry żyją [[stado|stadnie]] na trawiastych terenach [[Afryka|Afryki]], na południe od [[Sahara|Sahary]]. |
||
Zebry mogą się [[krzyżowanie|krzyżować]] z osłami i końmi. Takie [[mieszaniec|mieszańce]] nazywane są [[zebroid]]ami. |
|||
| ⚫ | |||
{{Przypisy| |
|||
<ref name=miiz>{{Cytuj książkę | autor = Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz | tytuł = Polskie nazewnictwo ssaków świata | wydawca = [[Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk]] | miejsce = Warszawa | rok = 2015 | isbn = 978-83-88147-15-9 | strony = 297}}</ref> |
|||
<ref name="pwn">{{Cytuj książkę | autor = red. Witold Doroszewski | tytuł = Słownik języka polskiego | wydawca = [[Wydawnictwo Naukowe PWN]] | miejsce = Warszawa | url = http://sjp.pwn.pl/sjp/zebra;2545425.html}}</ref> |
|||
<ref name="itis">{{ITIS |TSN = 926087 |nazwa = Equus (Hippotigris) |data dostępu = 2016-04-18}}</ref> |
|||
<ref name="msw">{{MSW3|id=14100003|nazwa=''Equus''|data=2016-04-18}}</ref> |
|||
<ref name="zoo.silesia.pl">{{Cytuj stronę | url = http://zoo.silesia.pl/aktualnosci/biala-w-czarne-pasy-czy-czarna-w-biale-pasy-oto-je | tytuł = Aktualności: Biała w czarne pasy, czy czarna w białe pasy… oto jest pytanie? | autor = Śląski Ogród Zoologiczny | data = 2015 | opublikowany = zoo.silesia.pl | język = pl | data dostępu = 2018-06-06}}</ref> |
|||
<ref name="Graván">{{Cytuj pismo | autor = Carlos Perales Graván, Rafael Lahoz-Beltra | tytuł = Evolving morphogenetic fields in the zebra skin pattern based on Turing's morphogen hypothesis | czasopismo = International Journal of Applied Mathematics and Computer Science | wydanie = 3 | wolumin = 14 | strony = 351–361 | issn = 2083-8492 | język = en | data = 2004 | url = https://pdfs.semanticscholar.org/8bcb/8ddef79e222e16afb0fdbecd7457d5b6f47d.pdf}}</ref> |
|||
| ⚫ | |||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
| ⚫ | |||
[[Kategoria:Koniowate]] |
[[Kategoria:Koniowate]] |
||
Aktualna wersja na dzień 00:30, 3 gru 2023
Zebra – ssak z rodziny koniowatych[1] charakteryzujący się obecnością białych pasów na czarnej sierści[2][3]. Zwierzęta te należą do rodzaju koń (Equus)[4][5].
Do zebr zalicza się zwykle trzy gatunki z licznymi podgatunkami[4]:
- zebra stepowa (Equus quagga)
- zebra równikowa (Equus q. boehmi)
- zebra sawannowa (Equus q. borensis)
- zebra damarska (Equus q. burchelli)
- zebra pręgonoga (Equus q. chapmani)
- zebra równinna (Equus q. crawshayi)
- zebra kwagga (†Equus q. quagga)
- zebra pręgowana (Equus grevyi)
- zebra górska (Equus zebra)
- zebra namibska (Equus zebra hartmannae)
- zebra przylądkowa (Equus zebra zebra)
Integrated Taxonomic Information System grupuje zebry w podrodzaju Hippotigris C. H. Smith, 1841, lokując w nim także Equus hartmannae Matschie, 1898[6] – takson, który przez Mammal Species of the World oraz publikację „Polskie nazewnictwo ssaków świata” Muzeum i Instytutu Zoologii PAN w Warszawie jest oznaczany jako zebra namibska (Equus zebra hartmannae), podgatunek zebry górskiej[4][5].
Początkowo wierzono, że zebry mają białą sierść z czarnymi pasami, ponieważ niektóre zebry mają białe podbrzusza. Badania embriologiczne dowiodły jednak, że kolor tła zwierzęcia to czarny, białe paski i brzuchy są dodatkami, powstałymi wskutek różnych czynników[7]. Zebry żyją stadnie na trawiastych terenach Afryki, na południe od Sahary.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ red. Witold Doroszewski: Słownik języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Śląski Ogród Zoologiczny: Aktualności: Biała w czarne pasy, czy czarna w białe pasy… oto jest pytanie?. zoo.silesia.pl, 2015. [dostęp 2018-06-06]. (pol.).
- ↑ Carlos Perales Graván, Rafael Lahoz-Beltra. Evolving morphogenetic fields in the zebra skin pattern based on Turing's morphogen hypothesis. „International Journal of Applied Mathematics and Computer Science”. 14 (3), s. 351–361, 2004. ISSN 2083-8492. (ang.).
- ↑ a b c Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.
- ↑ a b Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Equus. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 2016-04-18]
- ↑ Equus (Hippotigris), [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2016-04-18] (ang.).
- ↑ Prothero D.R, Schoch R. M, Horns, Tusks, and Flippers: The Evolution of Hoofed Mammals, Johns Hopkins University Press, 2003, ISBN 978-0-8018-7135-1 (ang.).