53°11′17″N 16°57′12″E/53,188056 16,953333Zelgniewo
| Artykuł | 53°11'17"N 16°57'12"E |
| - błąd | 38 m |
| WD | 53°13'N, 16°56'E |
| - błąd | 20540 m |
| Odległość | 606 m |
| ||||
| ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  wielkopolskie
| |||
| Powiat | pilski | |||
| Gmina | Kaczory | |||
| Strefa numeracyjna | 67 | |||
| Kod pocztowy | 64-812 | |||
| SIMC | 0526593 | |||
Położenie na mapie gminy Kaczory  | ||||
Położenie na mapie Polski  | ||||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | ||||
Położenie na mapie powiatu pilskiego  | ||||
| 53°11′17″N 16°57′12″E/53,188056 16,953333
| ||||
Zelgniewo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie pilskim, w gminie Kaczory. Nazwa wsi pochodzi od staropolskiego imienia męskiego Żeligniew[1].
Wieś królewska Zeligniewo należała do starostwa ujskiego, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie nakielskim województwa kaliskiego[2].
Po raz pierwszy wzmiankowana w 1430 (według Kozierowskiego i Haładynowicza). Początkowo wieś stanowiła własność prywatną, następnie wykupiona stała się wsią królewską i należała do starostwa ujskiego, a w XVIII w. stanowiła odrębne starostwo zelgniewskie. W 1511 obszar upraw obejmował 40 łanów, lecz w 1618 już tylko 7 łanów. W 1653 wieś zamieszkiwało 16 kmieci i 16 wolnych. W 1695 było 8 kmieci i 5 wolnych. W 1773 istniał folwark o nieznanym areale, a wieś uprawiała wówczas 15,5 łana. Od 1565 działała karczma, a od 1578 pierwszy rzemieślnik, których w 1773 było pięciu[3].
Według pruskiego spisu ludności Prus Królewskich sporządzonego w latach 1772-1773 wieś oraz obszary przylegające zamieszkiwało 41 rodzin. Rejestr wskazuje rodziny polskie (pisownia oryginalna): Bartoszek, Biallas, Czapa, Czulka, Gomulka, Kowalczyk, Kowiezk, Kreika, Kupizk, Lubeltzky, Masgay, Nowakowski, Nowak, Novok, Oskowski, Rakowski, Robaschek, Skotarek, Tumkowa (wdowa), Welnitz. Inwentaryzacja gruntów wsi Zelgniewo (Selgenau) przeprowadzona przez administrację pruską w 1827 r. ujawnia jako użytkowników gruntów osoby o nazwiskach Cichowski, Fritz, Glander, Hamling, Heymann, Kowalski, Krüger, Kupich, Kusig, Masgay, Nehring, Nowacki, Politicki, Prell, Radkes, Tischler, Wojahn.
W okresie zaborów wieś nosiła nazwę Selgenau. Od 19 marca 1938 r. w Berlinie istnieje ulica o nazwie Selgenauer Weg (Berlin - Rudow).
W okresie międzywojennym w miejscowości stacjonowała placówka Straży Granicznej I linii „Zelgniewo”[4].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego. Wioska liczy około 500 mieszkańców. W 1981 roku dokonano poświęcenia nowo powstałej kaplicy pw. św. Rafała Archanioła, której inicjatorem był ks. kan. mgr Jerzy Ptach, proboszcz parafii śmiłowskiej. W latach 1984-1990 w Zelgniewie istniał Zespół Muzyczno-Wokalny w składzie: Jan Maćkowiak (gitara solowa), Henryk Ciepuch (gitara basowa), Krzysztof Szykowny (perkusja), którego członkowie zostali laureatami Wojewódzkiego Przeglądu Zespołów Amatorskich.
W miejscowości od 1926 roku funkcjonuje Ochotnicza Straż Pożarna, a od 2003 klub sportowy ZKS Zelgniewo.
Do 2011 roku we wsi funkcjonowała Szkoła Podstawowa, której dyrektorami byli: Brunon Matuszczak, Eugenia Maćkowiak, Krystyna Koc i Dorota Kończak.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ M. Karaś, O staropolskich imionach dwuczłonowych zachowanych w nazwach miejscowych, [w:] Onomastica, r. II, z. 2, Wrocław 1956
- ↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 242.
- ↑ P. Szafran "Osadnictwo historycznej Krajny 1511-1772", Gdańsk 1961
- ↑ Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999, s. 20. ISBN 83-87424-77-3.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- ZKS Zelgniewo - strona Zelgniewskiego Klubu Sportowego
- Zelgniewo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 564.
- Zelgniewo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 718.
| |||||||||||||||
