Syndrom bitej kobiety
Syndrom bitej kobiety[1][2] (ang. battered woman syndrome), rzadziej zespół maltretowanej żony[3] (ang. battered wife syndrome) – szereg objawów występujących u kobiet, które doświadczają uporczywej przemocy — psychicznej, fizycznej lub seksualnej — ze strony swojego partnera[4][5]. Znalazł się w nieaktualnej już klasyfikacji ICD-9 (kod 995.81) jako zespół osoby maltretowanej (ang. battered person syndrome), ale nie został wymieniony w DSM-5 ani ICD-11[5]. Może być on traktowany jako podkategoria zespołu stresu pourazowego (PTSD)[5] lub jako złożony zespół stresu pourazowego (C-PTSD)[6].
Pojęcie to zostało po raz pierwszy zasugerowane przez Lenore E. Walker w 1979 roku, a następnie zjawisko to było intensywnie przez nią badane[4]. Posłużyła się teorią wyuczonej bezradności Martina Seligmana, aby wyjaśnić, dlaczego kobiety pozostawały w związkach z przemocowymi mężczyznami[4][7].
Podejmowanie interwencji w takich sprawach jest bardzo trudne, ponieważ kobiety nie są skłonne do oficjalnego oskarżania mężów (zależność ekonomiczna, wiara w to, że on się zmieni, zbytnia bierność), zaś mężczyźni usprawiedliwiają się i uzasadniają swoje zachowanie prowokacją ze strony małżonki.
Czynniki predysponujące
[edytuj | edytuj kod]- młody wiek żony, jej niskie wykształcenie, brak własnych dochodów (od tych reguł zdarzają się wyjątki)
- mężczyzna mający niski status społeczny, niską potrzebę osiągnięć, wyrażania uczuć
- osobowość ofiary: bierna, masochistyczna, depresyjna, bierno-zależna, niedojrzała, lękowa
- prowokowanie agresji wobec siebie
- wyniesienie takiego wzorca relacji z domu rodzinnego
- przyczyny społeczno-kulturowe: taki wzorzec obowiązuje w niektórych środowiskach
Przyczyny
[edytuj | edytuj kod]W wielu wypadkach maltretowanie zaczyna się od pierwszego zajścia kobiety w ciążę. Badacze tłumaczą to frustracją seksualną mężczyzny, zmianą stylu życia rodziny i zachowania żony, niechęcią do posiadania dziecka.
Stadia rozwoju maltretowania
[edytuj | edytuj kod]- Drobne konflikty w ciągu tygodni lub miesięcy.
- Wybuch agresji i napięcia trwające do doby. Na tym etapie dochodzi do aktu przemocy.
- Sprawca przejawia skruchę, stara się wynagrodzić swoje zachowanie.
Zapobieganie
[edytuj | edytuj kod]- podjęcie kroków prawnych
- rozdzielenie małżonków
- pomoc socjalna
- psychoterapia
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Syndrom bitej kobiety, [w:] Małgorzata Henryka Kowalczyk, Teresa Łącka, Przemoc i jej mechanizmy w związkach partnerskich, 11 maja 2011, s. 235-236, DOI: 10.12775/PCh.2011.029, ISSN 1505-6872 [dostęp 2022-09-10].
- ↑ Syndrom bitej kobiety, [w:] Izabela Rajska-Kulik, Przemoc wewnątrzmałżeńska - uwarunkowania pozostawania maltretowanych kobiet w krzywdzącym związku, 2007, s. 13-16, ISSN 2353-9682 [dostęp 2022-09-10] (pol.).
- ↑ Zofia Dąbrowska, Małżeństwa w Polsce współczesnej. Studium empiryczne, 2001, s. 39, ISSN 0867-2059 [dostęp 2022-09-10] (pol.).
- ↑ a b c Joan McClennen PhD i inni, Social Work and Family Violence: Theories, Assessment, and Intervention, Springer Publishing Company, 28 sierpnia 2016, s. 184–186, ISBN 978-0-8261-3349-6 [dostęp 2024-07-08] (ang.).
- ↑ a b c Amy Wenzel, The SAGE Encyclopedia of Abnormal and Clinical Psychology, SAGE Publications, 16 marca 2017, ISBN 978-1-5063-5322-7 [dostęp 2024-07-08] (ang.).
- ↑ Vito Zepinic, Battered Women Syndrome: A Headache for Medicine and Law, „Psychology”, 12 (6), 2021, s. 843–871, DOI: 10.4236/psych.2021.126052 [dostęp 2024-07-08] (ang.).
- ↑ John Hamel LCSW, Gender-Inclusive Treatment of Intimate Partner Abuse: Evidence-Based Approaches, Springer Publishing Company, 8 listopada 2013, s. 38–40, ISBN 978-0-8261-9678-1 [dostęp 2024-07-08] (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Zbigniew Lew-Starowicz: Seksuologia sądowa. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2000, s. 187-191. ISBN 83-200-2448-X.
- Lenore Edna Walker: The Battered Woman Syndrome. Springer Publishing Company. ISBN 978-0826143228.
