Zwój współczulny
| ganglion sympathicum | |
 Układ współczulny (zwoje współczulne widoczne od tyłu kręgosłupa). | |
 Schemat przebiegu nerwu międzyżebrowego. (zwój współczulny widoczny u góry na środku rysunku.) | |
| Prekursor | |
|---|---|
Zwój współczulny (łac. ganglion sympathicum) – skupisko komórek nerwowych leżące poza ośrodkowym układem nerwowym należące do układu współczulnego położone w pniach współczulnych. Zwoje współczulne wchodzą również w skład splotów autonomicznych oraz towarzyszą naczyniom krwionośnym.
Histologia[edytuj | edytuj kod]
Komórki nerwowe zwojów są komórkami wielobiegunowymi z licznymi dendrytami i jednym aksonem. Mają pęcherzykowate jądra oraz obfite ciałka Nissla. Rozmieszczone są równomiernie w podtrzymującej tkance łącznej luźnej. Otoczone są komórkami glejowymi (komórki satelitarne). Pomiędzy komórkami zwojowymi leżą skupiska wypustek komórek nerwowych, głównie dendrytów oraz synaps dendryty-włókna przedzwojowe, które otoczone są swoistymi komórkami Schwanna (końcowe komórki glejowe). Poza komórkami zwojowymi w zwoju znajdują się mniejsze komórki nerwowe pająkowate z licznymi wypustkami tworzącymi synapsy z innymi komórkami pająkowatymi i zwojowymi. Tylko sploty położone w pniach współczulnych otoczone są torebką łącznotkankową[1].
Anatomia[edytuj | edytuj kod]
Zwoje pnia współczulnego (łac. ganglia trunci sympathici) położone są w liczbie 21-25 w dwóch pniach współczulnych ciągnących wzdłuż kręgosłupa od podstawy czaszki do końca kości krzyżowej.
Zwoje przedkręgowe (łac. ganglia prevertebralia) nazywane również zwojami splotów układu autonomicznego (łac. ganglia plexuum autonomicorum), widoczne jedynie w obrazie mikroskopowym, znajdują się w splotach autonomicznych utworzonych przez gałęzie nerwowe odchodzące od pni współczulnych. Znajduje się w nich również niewielka liczba komórek z układu przywspółczulnego[2].
Embriologia[edytuj | edytuj kod]
Tkanka nerwowa powstaje z ektodermalnego nabłonka płyty nerwowej, z której brzegów (grzebieni nerwowych) w trakcie procesu przekształcania się cewy nerwowej (po przekształceniu się w rynienkę nerwową) wędrują grupy komórek, które skupiają się dwa szeregi pierwotnych zwojów nerwowych po obu stronach cewy nerwowej. Część z tych komórek wędruje dalej na brzuszną powierzchnię powstającego kręgosłupa, tworząc zwoje współczulne[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wojciech Sawicki, Jacek Malejczyk: Histologia. Warszawa: PZWL, 2012, s. 414. ISBN 978-83-200-4349-5.
- ↑ Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia Człowieka. T. V. Warszawa: PZWL, 1989, s. 250-251. ISBN 83-200-1230-9.
- ↑ Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia Człowieka. T. I. Warszawa: PZWL, 1992, s. 148. ISBN 83-200-1461-1.