Zygodowice
49°56′35″N 19°31′38″E/49,943056 19,527222| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
445[2] |
| Strefa numeracyjna |
33 |
| Kod pocztowy |
34-103[3] |
| Tablice rejestracyjne |
KWA |
| SIMC |
0073097 |
Położenie na mapie gminy Tomice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wadowickiego  | |
| 49°56′35″N 19°31′38″E/49,943056 19,527222[1]
| |
Zygodowice – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie wadowickim, w gminie Tomice. Znajduje się na Pogórzu Wielickim[4].
Wieś duchowna Zegodowice, własność Opactwa Cystersów w Mogile położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie śląskim województwa krakowskiego[5]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bielskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Historycznie miejscowość była częścią księstwa oświęcimskiego[6]. Po raz pierwszy wzmiankowana w roku 1313, kiedy Mieszko cieszyński darował część wsi dworzaninowi Schottonowi[7]. Ten sprzedał ją Hankonowi z Prandocina. W 1317 otrzymał on drugą część wsi od księcia oświęcimskiego, Władysława[7]. W 1323 Hankon przekazał połowę wsi cystersom z krakowskiej Mogiły, a rok później zakupili drugą część miejscowości od rycerza Floriana (który kupił ją wcześniej od Hankona)[7]. W 1325 w Zygodowicach utworzono samodzielną parafię, jednak nie była w stanie zapłacić podatku władzom kościelnym i w tym samym roku została zlikwidowana[7].
W 1564 roku wraz z całym księstwem oświęcimskim i zatorskim tereny te znajdowały się w granicach Korony Królestwa Polskiego w województwie krakowskim w powiecie śląskim. Po unii lubelskiej w 1569 księstwo Oświęcimia i Zatora stało się częścią Rzeczypospolitej Obojga Narodów w granicach, której pozostawało do I rozbioru Polski w 1772[6]. Po rozbiorach Polski miejscowość znalazła się w zaborze austriackim i leżała w granicach Austrii, wchodząc w skład Królestwa Galicji i Lodomerii.
W 1784 roku właścicielem części miejscowości był szlachcic i właściciel ziemski Jurkowski[7][6]. Zygodowice były prężnym ośrodkiem ruchu ludowego i działalności na rzecz cywilizacyjnego postępu na wsi. W 1886 roku założono tu Kółko Rolnicze, a w 1928 Koło Gospodyń Wiejskich[7].
13 września 1944 r. nad Zygodowicami niemiecka artyleria przeciwlotnicza zestrzeliła bombowiec sił powietrznych USA B-24 Liberator „Hell’s Angel”. W 1991 odsłonięto Obelisk Lotników Amerykańskich upamiętniający śmierć 6 członków załogi i 1 ofiary cywilnej tej katastrofy[8].
W 1945 roku powstała Ochotnicza Straż Pożarna i Orkiestra Dęta.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0073111 | Dół | część wsi |
| 0073128 | Góra | część wsi |
| 0073134 | Jasionek | część wsi |
| 0073140 | Osiczyna | część wsi |
| 0073157 | Przymiarek | część wsi |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 162727
- ↑ Wieś Zygodowice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-10-08], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1617 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Zygodowice [online], Gmina Tomice [dostęp 2018-10-08] (pol.).
- ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 102.
- ↑ a b c Jan Nepomucen Gątkowski: Rys dziejów księstwa oświęcimskiego i zatorskiego. Lwów: nakład autora, 1867, s. 12.
- ↑ a b c d e f Grzegorz Łopatecki (red.), Gmina Tomice - krok po kroku, Urząd Gminy Tomice, s. 26-27, ISBN 978-83-63032-00-5 [dostęp 2018-10-08].
- ↑ Szymon Serwatka, Hell's Angel z Zygodowic, „Przegląd Lotniczy” (5/2000), maj 2000, s. 17.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zygodowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 705.
- Zygodowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 722.
| Siedziba gminy | |
|---|---|
| Wsie | |
| Integralne części wsi |
|
