Pałac Izraela Poznańskiego
 nr rej. A/16 z 20 stycznia 1971[1]
| |
 Pałac Poznańskiego w 2023 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Ogrodowa 15 |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Ważniejsze przebudowy | |
| Pierwszy właściciel | |
| Obecny właściciel | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
Położenie na mapie Łodzi  | |
 51°46′44,80″N 19°27′02,96″E/51,779111 19,450822
| |
| Strona internetowa | |
Pałac Izraela Poznańskiego – neobarokowy[2] pałac fabrykancki z XIX w. znajdujący się w Łodzi. Pałac, ze względu na wielkość i dekoracje, zwany jest „łódzkim Luwrem”[3].
Opis
[edytuj | edytuj kod]W 1877 Izrael Poznański kupił narożną kamienicę o skromnej elewacji i budynek magazynowy (posesja u zbiegu ul. Ogrodowej i ul. Stodolnianej – dziś Zachodniej) z zamiarem wybudowania w jej miejsce obiektu reprezentacyjno-handlowego i siedziby dla swojej rodziny[3]. Powstała największa rezydencja fabrykancka w Polsce i, jako jedna z pierwszych w Łodzi, zelektryfikowana. Jej wnętrza składają się z wielkich salonów i kameralnych pomieszczeń mieszkalnych[2]. Na piętrze znajdowała się część prywatna rodziny, na parterze, w głównym korpusie - gabinet prezesa, kantory, spółki i biura. Boczne skrzydło mieściło w piwnicach zaplecze gospodarcze, kuchnię, a na parterze magazyny wyrobów gotowych. Poddasze przeznaczone było dla służby. Budynek oparto na planie litery L. Najokazalsza, południowa część budowli jest zwieńczona wypiętrzonymi, kopulastymi dachami i zdobiona figurami przedstawiającymi alegorie przemysłu. Przez lata pałac był rozbudowywany, a na jego architektoniczny kształt miało wpływ kilku architektów. Pierwotny projekt autorstwa Hilarego Majewskiego został rozwinięty przez Adolfa Zeligsona i Franciszka Chełmińskiego. Podczas przebudowy, w 1898 roku, dobudowano ogród zimowy nakryty szklanymi kopułami, a skrzydło południowe wydłużono w kierunku zachodnim, by na piętrze stworzyć salę balową. Od strony fabryki, dobudowano do pałacu dwa pawilony: jednopiętrową oranżerię ze szklaną kopułą i parterowy pasaż - łącznik między fabryką a pałacem. Dopełnieniem reprezentacyjnego charakteru był ogród spacerowy projektu właściciela łódzkiej firmy ogrodniczej - Leona Grabowskiego. W ogrodzie wybudowano bogato zdobioną fontannę. Ostateczny kształt budowla osiągnęła już po śmierci Izraela Poznańskiego, w 1903[4][3].
Wystrojem sali jadalnej oraz balowej zajął się, na zlecenie Leoni Poznańskiej, łódzki malarz Samuel Hirszenberg[5].
Późniejsze przebudowy związane były ze zmianą jego użytkowników – w okresie międzywojennym był siedzibą Urzędu Wojewódzkiego (1927–1939). W 1975 główną część budynku przejęło, utworzone wówczas, Muzeum Historii Miasta Łodzi.
W latach 70. XX w. realizowano adaptację piwnic[6], rekonstrukcję wnętrz oraz aranżację kawiarni muzealnej[7] na potrzeby Muzeum Historii Miasta Łodzi wg projektu Stanisława Cuchry-Cukrowskiego[6].
W 2015 pałac został uznany pomnikiem historii[8]. W 2017 rozpoczęły się prace remontowe fasady pałacu w ramach wieloletniej rewitalizacji obiektu, m.in. odnowiono także ogród pałacowy[9]. Remont Pałacu zakończył się w 2020[10].
-
Pałac Izraela Poznańskiego w dzień (2023) -
Pałac Izraela Poznańskiego nocą (2005) -
Medal Muzeum Historii Miasta Łodzi – Pałac Poznańskich
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
- ↑ a b Włodzimierz Małek, Łódź, barwy miasta, Łódź: Sagalara & Wowo, 2002, s. 8.
- ↑ a b c Leszek Skrzydło: Rody fabrykanckie. Łódź: Oficyna Bibliofilów, 1999, s. 58. ISBN 83-87522-23-6.
- ↑ Pałac Izraela K. Poznańskiego [online], Kultura Łódź.
- ↑ Poznańscy, [w:] Marcin Jakub Szymański, Błażej Torański, Fabrykanci. Burzliwe dzieje rodów łódzkich przemysłowców, Warszawa: Zona Zero, 28 października 2016, s. 103, ISBN 978-83-935847-8-9.
- ↑ a b Kto jest kim w Polsce 1984: informator biograficzny, Wydawn. Interpress, 1984, ISBN 978-83-223-2073-0 [dostęp 2022-10-10] (pol.).
- ↑ Małgorzata Laurentowicz-Granas, Antoni Szram : wizje i konkrety : szkic do portretu na tle historycznym, Łódź: Urząd Miasta Łodzi. Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków, 2018, ISBN 978-83-945182-3-3, OCLC 1080933889 [dostęp 2022-10-10].
- ↑ Aleksandra Hac: Prezydent Komorowski: Łódzkie zabytki pomnikami historii. lodz.gazeta.pl, 2015-02-17. [dostęp 2018-02-22].
- ↑ w, Rewitalizacja Pałacu Poznańskiego w Łodzi. Miasto dostało 14 mln zł dotacji [WIZUALIZACJE], „Dzienniklodzki.pl” [dostęp 2018-07-12] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-17] (pol.).
- ↑ Rewitalizacja Pałacu Izraela Poznańskiego w Łodzi. modernizacjeroku.org.pl. [dostęp 2023-09-26].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Oficjalna strona Muzeum znajdującego się w Pałacu. poznanskipalace.muzeum-lodz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-08-23)].
- Łódź – Pałac Poznańskiego – Muzeum Historii Miasta (zdjęcia)
- Fabryka i pałac Poznańskiego (tekst GW)
- Galeria – Pałac I. K. Poznańskiego