Yersinia: Różnice pomiędzy wersjami

*Yersinia*
	; Yersinia pestis, obraz SEM
	Systematyka
Domena	bakterie
Typ	proteobakterie
Rząd	Enterobacteriales
Rodzina	Enterobacteriaceae
Rodzaj	Yersinia
	Nazwa systematyczna
	Yersinia

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 18:48, 25 kwi 2021

Yersinia (dawn. Pasteurella^[1]) – rodzaj Gram-ujemnych bakterii należący do rodziny Enterobacteriaceae^[1]^[2]^[a], które wywołują zoonozy. Obecnie wyodrębnionych jest 12 gatunków tej bakterii.

Cechy charakterystyczne

Przedstawiciele rodzaju to bakterie Y. pestis – Gram-ujemne^[2], oksydazo-ujemne, laktozo-ujemne, katalazododatnie i fakultatywnie beztlenowe^[2]^[3]. Mają kształt pałeczek (bacilli) lub ziarniako-pałeczek (coccobacilli)^[2]^[3], przypominających agrafkę z powodu wybarwienia dwubiegunowego^[2]. Nie ma zdolności poruszania się^[2]. Osiągają wymiary 0,5–0,8 × 1–3 μm. Nie tworzą przetrwalników^[3]. Najkorzystniejsza temperatura rozwoju to 28 °C^[2], ale są zdalne do wzrostu w 0–4 °C^[1]. Kolonie powstają po 2–5 dniach^[2].

Taksonomia

Nazwa rodzaju pochodzi od szwajcarskiego bakteriologa Aleksandre'a Yersina, który odkrył pałeczkę dżumy, nazwaną później Yersinia pestis^[3].

Rodzaj ten został wyodrębniony w ramach rodziny Enterobacteriaceae w 1964 roku przez Wilhelma Frederiksena, który zaliczył do niego trzy gatunki patogenów człowieka (obecnie najważniejsze pod względem epidemiologicznym)^[3]:

Pałeczka dżumy (Yersinia pestis) – wywołująca dżumę
Yersinia enterocolitica – wywołująca jersiniozę
Yesinia pseudotuberculosis – wywołująca rodencjozę

Pozostałe gatunki^[3]:

Uwagi

↑ W 2016 r. zaproponowano podzielenie rodziny Enterobacteriaceae i zaklasyfikowanie bakterii z rodzaju Yersinia do nowej rodziny Yersiniaceae^[3].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c MariaM. Fredriksson-Ahomaa MariaM., ''Yersinia enterocolitica'' and ''Yesinia pseudotuberculosis'', [w:] ShabbirS. Simjee (red.), Foodborne Diseases, Totowa, New Jersey: Humana Press, 2007, s. 79–113, DOI: 10.1007/978-1-59745-501-5_4, ISBN 978-1-59745-501-5 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h GabrielG. Virella GabrielG., Mikrobiologia i choroby zakaźne, wyd. 1, Wrocław: "Urban & Partner", 2000, s. 187–190, ISBN 83-85842-59-4, OCLC 749874380 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g MobolajiM. Adeolu MobolajiM. i inni, Genome-based phylogeny and taxonomy of the 'Enterobacteriales': proposal for Enterobacterales ord. nov. divided into the families Enterobacteriaceae, Erwiniaceae fam. nov., Pectobacteriaceae fam. nov., Yersiniaceae fam. nov., Hafniaceae fam. nov., Morganellaceae fam. nov., and Budviciaceae fam. nov, „International Journal of Systematic and Evolutionary Microbiology”, 66 (12), 2016, s. 5575–5599, DOI: 10.1099/ijsem.0.001485, PMID: 27620848 [dostęp 2021-04-25] (ang.).

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[4] W 2016 r. zaproponowano podzielenie rodziny Enterobacteriaceae i zaklasyfikowanie bakterii z rodzaju Yersinia do nowej rodziny Yersiniaceae^[3].

[FA-1] MariaM. Fredriksson-Ahomaa MariaM., ''Yersinia enterocolitica'' and ''Yesinia pseudotuberculosis'', [w:] ShabbirS. Simjee (red.), Foodborne Diseases, Totowa, New Jersey: Humana Press, 2007, s. 79–113, DOI: 10.1007/978-1-59745-501-5_4, ISBN 978-1-59745-501-5 .

[Virella-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h GabrielG. Virella GabrielG., Mikrobiologia i choroby zakaźne, wyd. 1, Wrocław: "Urban & Partner", 2000, s. 187–190, ISBN 83-85842-59-4, OCLC 749874380 .

[Adeolu-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g MobolajiM. Adeolu MobolajiM. i inni, Genome-based phylogeny and taxonomy of the 'Enterobacteriales': proposal for Enterobacterales ord. nov. divided into the families Enterobacteriaceae, Erwiniaceae fam. nov., Pectobacteriaceae fam. nov., Yersiniaceae fam. nov., Hafniaceae fam. nov., Morganellaceae fam. nov., and Budviciaceae fam. nov, „International Journal of Systematic and Evolutionary Microbiology”, 66 (12), 2016, s. 5575–5599, DOI: 10.1099/ijsem.0.001485, PMID: 27620848 [dostęp 2021-04-25] (ang.).

[1]

[2]

[a]

[3]

@@ Linia 17: / Linia 17: @@
  |commons              =
 }}
-'''''Yersinia''''' – [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] [[Bakterie Gram-ujemne|Gram-ujemnych]] bakterii należący do rodziny ''[[Enterobakterie|Enterobacteriaceae]]'', które wywołują [[choroby odzwierzęce|zoonozy]]. Obecnie wyodrębnionych jest 12 gatunków tej bakterii.
+'''''Yersinia''''' (dawn. ''Pasteurella''{{r|FA}}) – [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] [[Bakterie Gram-ujemne|Gram-ujemnych]] bakterii należący do rodziny ''[[Enterobakterie|Enterobacteriaceae]]''{{r|FA|Virella}}{{refn|grupa=uwaga|W 2016 r. zaproponowano podzielenie rodziny ''[[Enterobakterie|Enterobacteriaceae]]'' i zaklasyfikowanie bakterii z rodzaju ''Yersinia'' do nowej rodziny ''[[Yersiniaceae]]''{{r|Adeolu}}.}}, które wywołują [[choroby odzwierzęce|zoonozy]]. Obecnie wyodrębnionych jest 12 gatunków tej bakterii.
 == Cechy charakterystyczne ==
-Przedstawiciele rodzaju to bakterie [[Bakterie Gram-ujemne|Gram-ujemne]], [[oksydazy|oksydazo-ujemne]], [[laktoza|laktozo-ujemne]], [[katalaza|katalazododatnie]] i fakultatywnie beztlenowe. Mają kształt [[Pałeczka (mikrobiologia)|pałeczek]] (''bacilli'') lub [[Coccobacillus|ziarniako-pałeczek]] (''coccobacilli'') i osiągają wymiary 0,5–0,8 × 1–3 μm. Nie tworzą [[Przetrwalnik|przetrwalników]]. Potrafią rosnąć w temperaturze 0–4°C{{r|FA}}. Najlepiej rosną w temperaturze 28 °C, a kolonie powstają po 2–5 dniach.
+Przedstawiciele rodzaju to bakterie ''[[Pałeczka dżumy|Y. pestis]]'' – [[Bakterie Gram-ujemne|Gram-ujemne]]{{r|Virella}}, [[oksydazy|oksydazo-ujemne]], [[laktoza|laktozo-ujemne]], [[katalaza|katalazododatnie]] i [[Anaerob fakultatywny|fakultatywnie beztlenowe]]{{r|Virella|Adeolu}}. Mają kształt [[Pałeczka (mikrobiologia)|pałeczek]] (''bacilli'') lub [[Coccobacillus|ziarniako-pałeczek]] (''coccobacilli''){{r|Virella|Adeolu}}, przypominających agrafkę z powodu wybarwienia dwubiegunowego{{r|Virella}}. Nie ma zdolności poruszania się{{r|Virella}}. Osiągają wymiary 0,5–0,8 × 1–3 μm. Nie tworzą [[Przetrwalnik|przetrwalników]]{{r|Adeolu}}. Najkorzystniejsza temperatura rozwoju to 28 °C{{r|Virella}}, ale są zdalne do wzrostu w 0–4 °C{{r|FA}}. [[Kolonia bakteryjna|Kolonie]] powstają po 2–5 dniach{{r|Virella}}.
 == Taksonomia ==
-Nazwa rodzaju pochodzi od szwajcarskiego bakteriologa [[Alexandre Yersin|Aleksandre'a Yersina]], który odkrył pałeczkę dżumy, nazwaną później ''Yersinia pestis''.
+Nazwa rodzaju pochodzi od szwajcarskiego bakteriologa [[Alexandre Yersin|Aleksandre'a Yersina]], który odkrył pałeczkę dżumy, nazwaną później ''Yersinia pestis''{{r|Adeolu}}.
-Rodzaj ten został wyodrębniony w ramach rodziny [[Enterobakterie|Enterobacteriaceae]] w 1964 roku przez [[Wilhelm Frederiksen|Wilhelma Frederiksena]], który zaliczył do niego trzy gatunki patogenów człowieka (obecnie najważniejsze pod względem epidemiologicznym):
+Rodzaj ten został wyodrębniony w ramach rodziny [[Enterobakterie|Enterobacteriaceae]] w 1964 roku przez [[Wilhelm Frederiksen|Wilhelma Frederiksena]], który zaliczył do niego trzy gatunki patogenów człowieka (obecnie najważniejsze pod względem epidemiologicznym){{r|Adeolu}}:
 * [[Pałeczka dżumy]] (''Yersinia pestis'') – wywołująca [[dżuma|dżumę]]
@@ Linia 31: / Linia 31: @@
 * ''[[Yesinia pseudotuberculosis]]'' – wywołująca [[rodencjoza|rodencjozę]]
-Pozostałe gatunki:
+Pozostałe gatunki{{r|Adeolu}}:
+* ''[[Yersinia aldovae]]''
+* ''[[Yersinia bercovieri]]''
 * ''[[Yersinia frederiksenii]]''
 * ''[[Yersinia intermedia]]''
 * ''[[Yersinia kristensenii]]''
-* ''[[Yersinia bercovieri]]''
 * ''[[Yersinia mollaretii]]''
 * ''[[Yersinia rohdei]]''
-* ''[[Yersinia ruckeri]]''
-* ''[[Yersinia aldovae]]''
+== Uwagi ==
-* ''[[Yersinia aleksiciae]]''
+{{Uwagi}}
 == Przypisy ==
 {{Przypisy|
+<ref name="Adeolu">{{cytuj|autor=Mobolaji Adeolu, Seema Alnajar, Sohail Naushad, Radhey S. Gupta|tytuł=Genome-based phylogeny and taxonomy of the 'Enterobacteriales': proposal for Enterobacterales ord. nov. divided into the families Enterobacteriaceae, Erwiniaceae fam. nov., Pectobacteriaceae fam. nov., Yersiniaceae fam. nov., Hafniaceae fam. nov., Morganellaceae fam. nov., and Budviciaceae fam. nov|czasopismo=International Journal of Systematic and Evolutionary Microbiology|data=2016-12|data dostępu=2021-04-25|wolumin=66|numer=12|s=5575–5599|doi=10.1099/ijsem.0.001485|pmid=27620848|język=en|dostęp=o}}</ref>
-<ref name="FA">{{Cytuj książkę | rozdział = ''Yersinia enterocolitica'' and ''Yesinia pseudotuberculosis'' | inni = Shabbir Simjee (red.) | autor r = Maria Fredriksson-Ahomaa | tytuł = Foodborne Diseases | wydawca = Humana Press | miejsce = Totowa, New Jersey | data = 2007 | strony = 79}}</ref>
+<ref name="FA">{{cytuj|rozdział=''Yersinia enterocolitica'' and ''Yesinia pseudotuberculosis''|redaktor=Shabbir Simjee|autor r=Maria Fredriksson-Ahomaa|tytuł=Foodborne Diseases|wydawca=Humana Press|miejsce=Totowa, New Jersey|data=2007|doi=10.1007/978-1-59745-501-5_4|isbn=978-1-59745-501-5|s=79–113|dostęp=z}}</ref>
+<ref name=Virella>{{cytuj | autor=  Gabriel Virella| tytuł = Mikrobiologia i choroby zakaźne | data = 2000 | isbn = 83-85842-59-4 | wydanie = 1| miejsce = Wrocław | wydawca = "Urban & Partner" | oclc = 749874380|s=187–190}}</ref>
 }}
-== Bibliografia ==
-* Gabriel Virella, Mikrobiologia i choroby zakaźne wyd. I (na podst. III amerykańskiego), Wrocław 2000, Urban & Partner {{ISBN|83-85842-59-4}}
 {{Zastrzeżenia|Medycyna}}