Xanthosia: Różnice pomiędzy wersjami
Usunięta treść Dodana treść
nowe |
(Brak różnic)
|
Wersja z 23:45, 22 wrz 2023
 Xanthosia atkinsoniana | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Xanthosia | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Xanthosia Rudge Trans. Linn. Soc. London 10: 301 (1811) [3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
X. pilosa Rudge[4] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Xanthosia – rodzaj roślin z rodziny selerowatych (Apiaceae). Obejmuje 20 gatunków[3]. Wszystkie występują w Australii[3], przy czym najbardziej zróżnicowane są w jej południowo-zachodniej części[5], brak przedstawicieli rodzaju tylko na Terytorium Północnym[3][6].
Nazwa rodzaju utworzona została z greckiego słowa xanthos oznaczającego „żółty”, najprawdopodobniej od koloru włosków niektórych gatunków, ewentualnie barwy kwiatów[7].
Morfologia
- Pokrój
- Nagie lub owłosione[6], w tym także szczeciniasto byliny, krzewinki, rzadziej rośliny roczne[8].
- Liście
- Ogonkowe i siedzące, z nasadami wąskopochwiastymi, blaszka różnie wykształcona – od niepodzielonej, jajowatej lub trójkątnej do złożonej – trójlistkowej[8]. Ząbkowana, rzadko całobrzega[6].
- Kwiaty
- Zebrane w baldachy złożone lub zredukowane do pojedynczych, często w formie pseudancjum – wyglądające pozornie jak jeden kwiat. Pokrywy w liczbie odpowiadającej liczbie promieni baldacha, efektowne, podobne do płatków. Promienie baldacha złożonego nieliczne, czasem tylko jeden. Baldaszki zwykle są siedzące tj. bezpromieniowe. Pokrywki są nieliczne (zwykle 2–3[6]), podobne do płatków, zielone, białe, różowe lub żółte. Skrajne pokrywki są zwykle asymetryczne (powiększone). Działki kielicha są okazałe. Płatki korony są białe lub czerwonawe[8], zawinięte do wnętrza kwiatu i wąskie[6]. Słupek jest długi i cienki, albo krótki i tęgi. Stylopodium jest płaskie lub wypukłe, nagie lub owłosione[8].
- Owoce
- Mniej lub bardziej owłosione jajowate lub wąsko eliptyczne rozłupnie, o nasadzie sercowatej. Wyraźnie żebrowane, bez karpoforu[8].
Systematyka
Rodzaj z podrodziny Mackinlayoideae z rodziny selerowatych Apiaceae[9]. W dawniejszych ujęciach systematycznych, jak większość rodzajów z tej podrodziny, rośliny te były zaliczane do araliowatych Araliaceae[8].
- Wykaz gatunków[3]
- Xanthosia atkinsoniana F.Muell.
- Xanthosia candida (Benth.) Steud.
- Xanthosia ciliata Hook.
- Xanthosia collina Keighery
- Xanthosia dissecta Hook.f.
- Xanthosia eichleri J.M.Hart & Henwood
- Xanthosia fruticulosa Benth.
- Xanthosia huegelii (Benth.) Steud.
- Xanthosia kochii (E.Pritz.) J.M.Hart & Henwood
- Xanthosia leiophylla F.Muell. ex Klatt
- Xanthosia peduncularis Benth.
- Xanthosia pilosa Rudge
- Xanthosia rotundifolia DC.
- Xanthosia scopulicola J.M.Hart & Henwood
- Xanthosia singuliflora F.Muell.
- Xanthosia stellata J.M.Hart & Henwood
- Xanthosia tasmanica Domin
- Xanthosia ternifolia J.M.Hart & Henwood
- Xanthosia tomentosa A.S.George
- Xanthosia tridentata DC.
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-09-22] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-09-22] (ang.).
- ↑ a b c d e f Xanthosia Rudge. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2023-09-22].
- ↑ Xanthosia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2023-09-22].
- ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 984, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- ↑ a b c d e Genus Xanthosia, [w:] New South Wales Flora Online [online], plantnet.rbgsyd.nsw.gov.au [dostęp 2023-09-22].
- ↑ Xanthosia, [w:] Electronic Flora of South Australia genus Fact Sheet [online], flora.sa.gov.au [dostęp 2023-09-22].
- ↑ a b c d e f K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. XV. Flowering Plants. Eudicots. Springer International Publishing, 2018, s. 85. ISBN 978-3-319-93604-8.
- ↑ Genus Xanthosia Rudge, [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [online], USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System [dostęp 2023-09-22].