Świergotka złotoskrzydła
| Psephotellus chrysopterygius | |||
| (Gould, 1858) | |||
 Samica (po lewej) i samiec | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
świergotka złotoskrzydła | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
Świergotka złotoskrzydła[4] (Psephotellus chrysopterygius) – gatunek średniej wielkości ptaka z podrodziny dam (Loriinae) w obrębie rodziny papug wschodnich (Psittaculidae). Występuje jedynie na półwyspie Jork w północno-wschodniej Australii. Jest zagrożony wyginięciem.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał John Gould, nadając mu nazwę Psephotus chrysopterygius. Opis ukazał się w 1858 roku na łamach „Proceedings of the Zoological Society of London”. Jako miejsce typowe autor wskazał miejsce w Australii o przybliżonych współrzędnych 18°00′S 141°30′E/-18,000000 141,500000[2][5]. Obecnie gatunek zwykle umieszczany jest w rodzaju Psephotellus[3][4][6]. Nie wyróżnia się podgatunków[6][7].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Czoło bladożółte, wierzch głowy od oka czarny, zwężający się ku tyłowi do cienkiego paska w dół karku do grzbietu; reszta głowy i części podogonowych turkusowo-niebieska; szeroka czerwona plama od brzucha do pokryw podogonowych; grzbiet płaszcza i pokrywy skrzydeł lekko brązowe, ale ze środkowymi pokrywami złotożółtymi; ogon ciemnozielonkawy z niebieskim obrzeżem; kuper turkusowo-niebieski. Samica bladozielona z bladobrązowym wierzchem głowy i bladoniebieskim kolorem na przedniej części głowy i dolnej części brzucha; blada pręga podskrzydłowa[8].
Dorosłe osobniki osiągają 26 cm długości ciała i masę 54–56 g[7].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Świergotka złotoskrzydła występuje w środkowej i południowej części półwyspu Jork w północno-wschodniej Australii (północna część stanu Queensland)[7].
Pożywienie[edytuj | edytuj kod]
Dieta świergotki składa się głównie z nasion traw (w szczególności schizachyrium), uzupełniana roślinami strączkowymi[8].
Rozmnażanie[edytuj | edytuj kod]
Okres lęgowy: kwiecień–czerwiec, czasami również lipiec–sierpień.
Gniazdo: budowane w kopcach termitów.
Jaja: 3–6.
Wysiadywanie: około 20 dni[9].
Status zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]
Ze względu na zagrożenia powodujące szybko zmniejszającą się populację, szacowaną w 2022 roku na 780–1100 dorosłych osobników, gatunek został wpisany na listę IUCN ze statusem ochronnym zagrożony (EN, Enadangered)[3]. Gatunek ten jest ujęty w I załączniku konwencji waszyngtońskiej (CITES)[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Psephotus chrysopterygius, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2022-11-17] (ang.).
- ↑ a b c d Goulden-shouldered Parrot Psephotellus chrysopterygius (Gould, J 1858). Avibase – The World Bird Base. [dostęp 2022-11-16]. (ang.).
- ↑ a b c Psephotellus chrysopterygius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Platycercini Selby, 1836 (Wersja: 2022-09-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-11-15].
- ↑ J. Gould. On several new species of birds from various parts of the world. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 25, s. 220, [1857]. (ang.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2022-11-17]. (ang.).
- ↑ a b c N. Collar, A. Bonan & P.F.D. Boesman: Golden-shouldered Parrot (Psephotus chrysopterygius), version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-11-17]. (ang.).
- ↑ a b HBW 1997 ↓, s. 381.
- ↑ HBW 1997 ↓, s. 382.
- ↑ Psephotus chrysopterygius. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2022-11-17]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Josep del Hoyo, Andrew Elliot, Jordi Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Volume IV Sandgrouse to Cuckoos. Barcelona: Lynx Edicions, 1997. ISBN 84-87334-22-9.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).