1Ł219 Zoopark-1

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
1Ł219 Zoopark-1
Ilustracja
Dane podstawowe
Producent

ФГУП НИИ «Стрела»

Przeznaczenie

radar artyleryjski

Historia
Data konstrukcji

1992

Dane techniczne
Moc

50 kW

Apertura pionowa

40°

Apertura pozioma

60°

Pasmo

6–8 GHz

Platforma

MT-LB

Użytkownicy
 Rosja

1Ł219 Zoopark-1 (ros. indeks GRAU 1Л219 «Зоопарк-1») – rosyjski radar artyleryjski znajdujący się na wyposażeniu Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Współczesne pole walki wymaga błyskawicznego reagowania na pojawiające się zagrożenia. Doświadczenia z I i II wojny światowej wykazały, że największe straty walczące strony ponoszą od ognia artyleryjskiego. Wykrycie nadlatujących pocisków, lokalizacja baterii przeciwnika i ich niszczenie stało się priorytetem. Armia Radziecka w 1948 r. przyjęła na wyposażenie pierwszy system radarowy ARSOM-1 Mołnija umożliwiający wykrywanie nadlatujących pocisków. W kolejnych latach pojawiły się systemy znacznie przewyższające jego możliwości[1].

W 1980 r. Naukowo-Doświadczalny Instytut Strieła (ros. ФГУП НИИ «Стрела») rozpoczął prace nad nowym radarem, w którego konstrukcji wykorzystano ścianową antenę z siecią przekaźników o polaryzacji fazowej. Pierwotnie zakładano, że będzie to modyfikacja wcześniejszej konstrukcji, czyli ARK-1 1RŁ239 Ryś (ros. АРК-1 1РЛ239 «Рысь»). Rozwój radarowego systemu rozpoznania artyleryjskiego został zatwierdzony decyzją Rady Ministrów ZSRR z 5 lipca 1981 r.[2] Pracami kierował Wiaczesław Iwanowicz Simaczow[3]. W trakcie prac uwzględniano rosnące potrzeby współczesnego pola walki oraz pojawiające się nowe rozwiązania technologiczne[4]. Projekt systemu został wykonany i przekazany do oceny państwowej komisji w 1983 r., projekt techniczny był gotowy jesienią 1984 r. Do 1986 r. powstała dokumentacja projektowa. Testy prototypów kompleksu rozpoczęto dopiero w październiku 1988 r. 1Ł219 Zoopark-1 został poddany testom państwowym w marcu 1990 r. Odbyły się one jednocześnie na poligonach Okręgów Wojskowych Moskwa i Ural. To spowodowało, że nowa konstrukcja została przyjęta na uzbrojenie w 1992 r., a publiczna jego prezentacja miała miejsce rok później. Produkcją seryjną zajął się Swierdłowski Zakład Elektroautomatyczny, gdzie jest kontynuowana do chwili obecnej (stan na styczeń 2023 r.)[5].

Rozwojem systemu zajęły się już w latach 80. XX w. dwa instytuty badawcze – macierzysty Naukowo-Doświadczalny Instytut Strieła oraz Kompleks Naukowo-Produkcyjny Iskra (ros. НПК «Искра») z Zaporoża. Badania były prowadzone pod innymi indeksami GRAU, co doprowadziło po rozpadzie ZSRR do powstania dwóch oddzielnych konstrukcji. System rozwijany w Rosji otrzymał oznaczenie 1Ł219M, system ukraiński 1Ł220. Po opracowaniu ukraiński system ostatecznie otrzymał nazwę 1Ł220U Zoopark-2 (ukr. 1Л220У «Зоопарк-2») i został oddany do użytku w 2003 r.[6]

W 2007 r. rosyjskie siły lądowe przyjęły na wyposażenie zmodernizowaną wersję systemu, która nosi oznaczenie 1Ł219M Zoopark-1M. Latem 2013 r. koncern Ałmaz-Antiej zaprezentował publicznie modernizację systemu Zoopark-1M, która otrzymała oznaczenie 1Ł260 Zoopark-1M[7].

Przeznaczenie[edytuj | edytuj kod]

System jest przeznaczony do rozpoznania stanowisk ogniowych wroga (pozycji wyrzutni MLRS, artylerii i moździerzy, wyrzutni rakiet taktycznych i systemów obrony powietrznej itp.), obliczania trajektorii pocisków, korygowania ognia własnej artylerii oraz śledzenia przestrzeni powietrznej i kontroli nad bezzałogowymi statkami powietrznymi. Radar systemu skanuje sektor w zakresie 60° w pionie i 40° w poziomie. W trybie poszukiwania wiązka jest zawężana do wielkości 60° x 1,8°. Po wykryciu celu i przejściu w tryb koordynacji ognia wiązka jest dodatkowo zawężana do rozmiaru 16° x 1,8°[8]. 1Ł219 Zoopark-1 może w ciągu minuty zlokalizować 20 pozycji środków ogniowych i śledzić jednocześnie cztery cele. Dane (współrzędne i odległość względem systemu) są przetwarzane przez komputer Sajwer-2 i uzupełniane za pośrednictwem aparatury radionawigacyjnej Majak, która doprecyzowuje położenie celu na mapie. Te dane są przekazywane jednostkom artylerii i stanowią podstawę do prowadzenia ognia. System pozwala na wykrycie pozycji moździerzy w odległości 15 km, haubic 10 km, wyrzutni rakiet niekierowanych 20 km oraz rakiet taktycznych 35 km. Według producenta 1Ł219 Zoopark-1 ma możliwość obserwacji przestrzeni powietrznej nad polem walki i może wskazywać cele środkom obrony przeciwlotniczej oraz określać położenie własnych samolotów szturmowych i w ten sposób zwiększać skuteczność ich działania. Dodatkowo Zoopark może wspierać bezzałogowe statki powietrzne i retransmitować przesyłany przez nie obraz[9].

Radar wersji 1Ł219M Zoopark-1M skanuje sektor w zakresie 90° w pionie i 40° w poziomie i jest w stanie wykryć do 70 stanowisk ogniowych wroga na minutę i śledzić jednocześnie 12 celów[10]. System został też opracowany z uwzględnieniem jego wysokiej odporności na zakłócenia elektroniczne. Pociski moździerzowe kalibru 81–120 mm są wykrywane z odległości 18–22 km, pociski artyleryjskie z dział kalibru 105–155 mm z 15–20 km, rakiety z wyrzutni wieloprowadnicowych MLRS kalibru 122–240 mm z odległości 25–35 km, a taktyczne pociski rakietowe z 40–45 km[11].

Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]

System jest zamontowany na nadwoziu transportera MT-LB. Jego głównym elementem jest trójwspółrzędny radiolokator 1Ł259. Antena składa się z 104 modułów zbudowanych z 3328 przesuwników fazowych. W położeniu roboczym antena jest ustawiona pod kątem 17° i ma możliwość obrotu o 360°. Trzyosobowa załoga pojazdu potrzebuje 5 minut na przejście z położenia marszowego do roboczego[12]. Z systemem Zoopark współpracuje samochód obsługi technicznej, który na nadwoziu ciężarówki Ural-4320 holuje zapasowe źródło zasilania ED30-T230P-1RPM o mocy 30 kW, jego obsługę stanowi dwóch żołnierzy[13].

Użycie bojowe[edytuj | edytuj kod]

Dwa pojazdy systemu 1Ł219M Zoopark-1M zostały w 2016 r. dostarczone do Syrii, gdzie wykorzystano je do osłony lotniska w Humajmim[14]. System Zoopark został wykryty w rejonie Doniecka na terenach opanowanych przez separatystów. W okolicy wsi Gorłówka pojazd 1Ł219M został ujawniony w 2016 i 2019 r. przez aktywistów InformNapalm[15].

System Zoopark-1 został użyty podczas agresji Rosji na Ukrainę w 2022 r. Jeden z jego egzemplarzy został zniszczony przez Siły Zbrojne Ukrainy 19 sierpnia 2022 r. w obwodzie zaporoskim[16].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Nowa Technika Wojskowa i 2'2009 ↓, s. 43.
  2. ↑ Complexes of artillery intelligence family „Zoo”. Military Review. [dostęp 2023-01-15]. (ang.).
  3. ↑ Ушёл из жизни ветеран Великой Отечественной войны, Почётный гражданин Тулы Вячеслав Симачёв. ООО «Молодой и К». [dostęp 2023-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-01-15)]. (ros.).
  4. ↑ Nowa Technika Wojskowa i 2'2009 ↓, s. 43–44.
  5. ↑ Автоматизированный многофункциональный радиолокационный комплекс разведки позиций артиллерии противника и контроля своих огневых средств 1Л219 „Зоопарк-1". Средства артиллерийской разведки и управления огнем. [dostęp 2023-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-01-15)]. (ros.).
  6. ↑ Радиолокационный комплекс разведки 1Л219 «Зоопарк». Про армию. [dostęp 2023-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-01-15)]. (ros.).
  7. ↑ 1Л260 Зоопарк-1М. militaryrussia.ru. [dostęp 2023-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-11)]. (ros.).
  8. ↑ Контрбатарейная РЛС Зоопарк-1 (1Л219М). Дальность контроля огневых позиций. Устройство. Арсенал-Инфо.рф. [dostęp 2023-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-01-15)]. (ros.).
  9. ↑ Nowa Technika Wojskowa i 2'2009 ↓, s. 44–45.
  10. ↑ 1Л219 / 1Л219М Зоопарк-1. militaryrussia.ru. [dostęp 2023-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-28)]. (ros.).
  11. ↑ Контрбатарейная РЛС Зоопарк-1 (1Л219М). Дальность контроля огневых позиций. Устройство. Оружие России. [dostęp 2023-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-12-03)]. (ros.).
  12. ↑ Nowa Technika Wojskowa i 2'2009 ↓, s. 45–46.
  13. ↑ Nowa Technika Wojskowa i 2'2009 ↓, s. 46.
  14. ↑ „Зоопарки” с „гастролями” в Сирии. Военное обозрение. [dostęp 2023-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-01-15)]. (ros.).
  15. ↑ Rosyjski kompleks radiolokacyjny Zoopark-1 ponownie wykryty na Donbasie. InformNapalm. [dostęp 2023-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-05)]. (pol.).
  16. ↑ The Armed Forces of Ukraine destroyed the rare Russian radar complex „Zoopark-1” and tanks. Ukrayinska Pravda. [dostęp 2023-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-01-15)]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Tomasz Szulc. Radar artyleryjski 1Ł219 Zoopark. „Nowa Technika Wojskowa”. 2/2009, luty 2009. Warszawa: Lampart. ISSN 1230-1655. OCLC 749171931. 

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=1Ł219_Zoopark-1&oldid=70904959”