Rojnik górski

Gruboszowate
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Gromada	okrytonasienne
Klad	rośliny naczyniowe
Klad	rośliny nasienne
Rząd	skalnicowce
Rodzina	gruboszowate
Rodzaj	rojnik
Gatunek	rojnik górski
	Nazwa systematyczna
	{{{nazwa łacińska}}} L.; Sp. pl. 1:465. 1753
	[[wikispecies:{{{wikispecies}}}\|Systematyka w Wikispecies]]
	Multimedia w Wikimedia Commons

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 12 paź 2020, była oparta na tej wersji.

Rojnik górski (Sempervivum montanum L.) – wysokogórski gatunek roślin z rodziny gruboszowatych. Występuje na Korsyce, w Alpach, Pirenejach i w Karpatach. W Polsce rośnie tylko w Tatrach, w Babiogórskim Parku Narodowym i na pojedynczych stanowiskach w Bieszczadach^[2].

Morfologia

Pokrój: Roślina, tworząca z mięsistych liści różyczki, ciasno ułożone jedna obok drugiej.
Łodyga: Wyrasta w lipcu, ze środka różyczki niektórych, dobrze rozwiniętych liści. Osiąga wysokość 10–20 cm. Jest gruba i pokryta na całej długości skrętolegle ułożonymi listkami.
Liście: Mięsiste, odwrotnie jajowate, ciasno ułożone obok siebie tworzą na ziemi pękatą różyczkę o średnicy do 5 cm. Posiadają krótkie kosmki gruczołowe.
Kwiaty: Na szczycie łodyg kwiatowych wyrastają w lipcu – sierpniu kwiatostany złożone z kilku do kilkunastu pojedynczych kwiatów. Ciemnoróżowe, okazałe kwiaty mają zarówno kielich, jak i koronę złożone z 12 – 16 wąskich i długich, zakończonych spiczasto płatków. Wnętrze kwiatu wypełniają żółte pręciki i słupki. Płatki korony są szeroko rozwarte. Po kolorze kwiatów bardzo łatwo można rozróżnić rojnika górskiego od rojnika pospolitego.
Owoce: Małe i liczne mieszki zawierające dużo bardzo małych i bardzo lekkich nasion.
Korzenie: Krótkie i słabo rozgałęzione.

Rozwój: bylina, chamefit. Kwitnie od lipca do sierpnia, jest owadopylny, nasiona rozsiewane są przez wiatr. Po dojrzeniu owoców różyczka liściowa rojnika obumiera. Pozostałe, większe różyczki, które nie brały udziału w wytwarzaniu kwiatu i owocu, rozmnażają się wegetatywnie, wypuszczając długie rozłogi. Na końcach tych rozłóg wyrastają nowe, malutkie różyczki, które następnie ukorzeniają się w glebie. Niektóre różyczki liściowe odrywają się od macierzystej rośliny. Mogą być następnie przez wiatr lub wodę przenoszone dosyć daleko. Nawet po długim czasie mogą się ukorzenić, gdy trafią na sprzyjające warunki.
Siedlisko: właściwym środowiskiem życia rojnika górskiego są skały, obrzeża piargów, piaszczysto-trawiaste zbocza, półki i szczeliny skalne. Rośnie niemal wyłącznie na podłożu granitowym i kwarcytowym. Jest rośliną bardzo wytrzymałą. Zawdzięcza to swoim liściom. Liście te zawierają w sobie dużo wody, co pozwala rojnikowi przetrzymać nawet długie okresy w pełnym słońcu, bez wody. W Tatrach rośnie od piętra kosodrzewiny do piętra turniowego, aż po wysokość 2500 m n.p.m., głównie w piętrze kosówki i piętrze alpejskim. Gatunek światłolubny.

- Nazwa rojnik pochodzi od tego, że jej różyczki liściowe ciasno roją się obok siebie.
- Górale doceniali właściwości ozdobne tej rośliny. Dawniej wieszali w oknach, w celach ozdobnych rojniki, bez doniczek i bez wody. Długo zachowywały one świeżość.
- Ludność Alp wierzyła, że rojnik chroni przed piorunami, dlatego był sadzony na dachach.

Gatunek w Polsce objęty ścisłą ochroną gatunkową. Nie jest zagrożony, wszystkie jego stanowiska bowiem znajdują się na obszarze parków narodowych.

Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.

↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website. 2001–. [dostęp 2009-07-11]. (ang.).
↑ Adam Zając, Maria (red.) Zając: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001. ISBN 83-915161-1-3.

Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
Zofia Radwańska-Paryska: Rośliny tatrzańskie (Atlasy botaniczne). Irena Zaborowska (ilustr.). Warszawa: WSiP, 1988. ISBN 83-09-00256-4.
Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.