Al Unser
 Al Unser z żoną podczas 500 Festival Indianapolis (2015) | |
| Imię i nazwisko |
Alfred Unser Sr |
|---|---|
| Państwo | |
| Data i miejsce urodzenia |
29 maja 1939 |
| Data i miejsce śmierci |
9 grudnia 2021 |
| Sukcesy | |
|
1970: USAC (mistrz) | |
Al Unser, właśc. Alfred Unser Sr (ur. 29 maja 1939 w Albuquerque, zm. 9 grudnia 2021 w Chama[1]) – amerykański kierowca wyścigowy.
Pochodził z rodziny o tradycjach wyścigowych; jego ojciec, dwaj wujkowie, dwaj bracia oraz syn, a także dwóch bratanków również startowało (z różnym powodzeniem) w wyścigach samochodowych, głównie w serii IndyCar.
Al Senior (przydomek hierarchiczny nadany w późniejszych latach kariery, w odróżnieniu od syna, Ala Juniora) zwany również Big Al był najbardziej utytułowanym członkiem klanu Unserów. Na koncie miał cztery zwycięstwa w Indianapolis 500 (1970, 1971, 1978, 1987) oraz trzy tytuły mistrzowskie IndyCar (USAC 1970, CART 1983, 1985).
Był wielokrotnie nagradzany za swoje osiągnięcia w motosporcie. W 1986 roku został odznaczony miejscem w Indianapolis Motor Speedway Hall of Fame, w 1991 r. wprowadzono go do Motorsports Hall of Fame of America, a w 1998 r. uhonorowano go w International Motorsports Hall of Fame.
USAC / CART[edytuj | edytuj kod]
Łącznie w latach 1964–1994 wziął udział w 321 wyścigach. Wygrał 39, natomiast 28 razy startował z pole position.
Najlepszym sezonem w jego wykonaniu był 1970, gdy wygrał 10 z 18 wyścigów, zdobywając ponad połowę punktów więcej od wicemistrza, swojego brata Bobby'ego.
Dwa kolejne tytuły cechowała przede wszystkim znakomita niezawodność jego zespołu, Penske Racing. W sezonach 1983 i 1985 odniósł tylko po jednym zwycięstwie, ale zostawił w pokonanym polu Teo Fabiego (1983, różnicą czterech punktów) oraz swojego syna Ala Juniora (1985, różnicą zaledwie jednego punktu).
Indianapolis 500[edytuj | edytuj kod]
W latach 1965–1994 wystartował w 27 edycjach Indianapolis 500. Jako drugi kierowca w historii zanotował cztery zwycięstwa (pierwszym był A.J. Foyt, później dokonał tego jeszcze Rick Mears).
Najwięcej uwagi wzbudziło ostatnie z tych zwycięstw, z 1987 roku. Unser wziął udział w wyścigu tylko ze względu na kontuzję nominalnego kierowcy Penske, Danny'ego Ongaisa. Rywalizacja została zdominowana przez Mario Andrettiego, który prowadził przez 170 z 200 okrążeń, jednak wycofał się po awarii zapłonu na 23 okrążenia przed metą. Pozycję lidera przejął wówczas Roberto Guerrero, który z kolei zgasił silnik w trakcie ostatniego postoju w boksach, czym umożliwił historyczny triumf Unserowi. Różnica na mecie między dwoma kierowcami wynosiła 4,5 sekundy.
W ten sposób Al Unser został równocześnie najstarszym zwycięzcą Indianapolis 500. W jego posiadaniu jest również rekord największej liczby okrążeń na prowadzeniu w historii wyścigu (644).
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Dwukrotnie żonaty; z Wandą Jesperson (1958–1971; syn Al Jr., dwie córki Debra Ann, Mary Linda) oraz Karen Barnes (od 1977).
Al Jr także został kierowcą wyścigowym, który zadebiutował w Indy w 1983 roku, a w 1992 odniósł swoje pierwsze z dwóch zwycięstw[2].
Córka z pierwszego małżeństwa, 21-letnia Debra Ann zginęła tragicznie w wyścigu pojazdów buggy w 1982 roku.
Starty w Indianapolis 500[edytuj | edytuj kod]
| Rok | Nadwozie | Silnik | Start | Wynik | Uwagi |
|---|---|---|---|---|---|
| 1965 | Lola | Ford | 32 | 9 | |
| 1966 | Lotus | Ford | 32 | 12 | Wypadek |
| 1967 | Lola | Ford | 9 | 2 | |
| 1968 | Lola | Ford | 6 | 26 | Wypadek |
| 1969 | Lola | Ford | Wycofał się przed startem (kontuzja) | ||
| 1970 | Colt | Ford | 1 | 1 | |
| 1971 | Colt | Ford | 5 | 1 | |
| 1972 | Parnelli | Offenhauser | 19 | 2 | |
| 1973 | Parnelli | Offenhauser | 8 | 20 | Tłok silnika |
| 1974 | Eagle | Offenhauser | 26 | 18 | Zawór silnika |
| 1975 | Eagle | Offenhauser | 11 | 16 | Korbowód |
| 1976 | Parnelli | Cosworth | 4 | 7 | |
| 1977 | Parnelli | Cosworth | 3 | 3 | |
| 1978 | Lola | Cosworth | 5 | 1 | |
| 1979 | Chaparral | Cosworth | 2 | 22 | Układ transmisyjny |
| 1980 | Longhorn | Cosworth | 9 | 27 | Cylinder silnika |
| 1981 | Longhorn | Cosworth | 9 | 17 | |
| 1982 | Longhorn | Cosworth | 16 | 5 | |
| 1983 | Penske | Cosworth | 7 | 2 | |
| 1984 | March | Cosworth | 10 | 3 | |
| 1985 | March | Cosworth | 7 | 4 | |
| 1986 | Penske | Chevrolet | 5 | 22 | Wibracje |
| 1987 | March | Cosworth | 20 | 1 | |
| 1988 | Penske | Chevrolet | 3 | 3 | |
| 1989 | Penske | Chevrolet | 2 | 24 | Sprzęgło |
| 1990 | March | Alfa Romeo | 30 | 13 | |
| 1992 | Lola | Buick | 22 | 3 | |
| 1993 | Lola | Chevrolet | 23 | 12 | |
| 1994 | Lola | Ford-Cosworth | Wycofał się przed kwalifikacjami |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ IndyCar legend Al Unser dies at 82. thecheckeredflag.co.uk. [dostęp 2021-12-10]. (ang.).
- ↑ Ernest Mróz, Al Unser – z futbolu do IndyCar | Legendy motorsportu [online], motohigh.pl, 29 maja 2020 [dostęp 2020-07-31] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- ChampCarStats – Al Unser (ang.)