Aleksandr Orłow (astronom)
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
6 kwietnia 1880 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
28 stycznia 1954 |
| profesor doktor habilitowany nauk astronomia | |
| Specjalność: astrometria | |
| Doktorat |
1915 – astronomia |
Aleksandr Jakowlewicz Orłow (ur. 25 marca?/6 kwietnia 1880 w Smoleńsku, zm. 28 stycznia 1954 w Kijowie) – rosyjski i radziecki astronom, jeden z pionierów nowoczesnej geodynamiki.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W latach 1894-1898 uczęszczał do gimnazjum w Woroneżu, w latach 1898-1902 studiował na wydziale matematyczno-fizycznym uniwersytetu w Sankt-Petersburgu. Po ukończeniu (z wyróżnieniem) studiów poszerzał swoją wiedzę na Sorbonie, w Lund (gdzie studiował razem z Carlem Charlierem) oraz w Getyndze. W latach 1905-1906/7 pracował w obserwatorium w Tartu[1][2].
W 1915 roku obronił pracę doktorską Wyniki obserwacji księżycowo-słonecznych deformacji Ziemi. W latach 1913-1934 był dyrektorem obserwatorium astronomicznego uniwersytetu w Odessie.
Był profesorem i dyrektorem Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Kijowskiego. W latach 1920–1923[1] był akademikiem Ukraińskiej Akademii Nauk (NASU)[2]. W 1924 r. wystąpił z propozycją zorganizowania w Połtawie obserwatorium grawimetrycznego do badań grawimetrycznych Ukrainy[2], badania deformacji pływowych Ziemi i zaburzeń polarnych[1]. Obserwatorium powstało w 1926 roku[1][2].
W latach 1934-1938 pracował w Instytucie Astronomicznym im. Sternberga, w okresie 1944-1949 i 1951-1952 był dyrektorem Głównego Obserwatorium Astronomicznego Akademii Nauk Ukraińskiej SRR (NASU).
W 1939 roku, po zajęciu Lwowa przez Armię Czerwoną współpracował z polskimi astronomami zatrudnionymi w obserwatorium lwowskim i podejmował działania chroniące to obserwatorium przed planowaną przez władze sowieckie likwidacją[3].
Obszar jego zainteresowań naukowych był bardzo szeroki, zajmował się m.in. astrometrią, sejsmometrią, grawimetrią i magnetometrią. Prowadził też badania ruchu biegunów Ziemi (na jego nagrobku znajdującym się na cmentarzu Łukianowskim w Kijowie umieszczono diagram obrazujący ruch bieguna Ziemi w latach 1942-1947).
Był żonaty, miał sześcioro dzieci, jego syn Boris (1906-1963) pracował w obserwatorium w Pułkowie zajmując się astrometrią.
Jego nazwiskiem została nazwana planetoida (2724) Orlov.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Alina Kuleba, Дослідження світового рівня: знаменита Полтавська гравіметрична обсерваторія [online], Poltava, 10 października 2022 [dostęp 2022-10-17] (ukr.).
- ↑ a b c d Astronet 2005 ↓.
- ↑ Konrad Rudnicki, Z historii uniwersyteckiego obserwatorium astronomicznego we Lwowie, „Analecta : studia i materiały z dziejów nauki”, 5 (2 (10)), bazhum.muzhp.pl, 1996, s. 181 [dostęp 2023-02-07].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- М.J. Wolanska, W.G. Karietnikow, О.J. Mandel, Александр Яковлевич Орлов: научная деятельность [online], Астронет, 8 kwietnia 2005 (ros.).
Alexander A. Gurshtein: Orlov, Alexander Yakovlevich. W: Thomas Hockey (red.): Biographical Encyclopedia of Astronomers. Springer, 2014, s. 1628-1629. ISBN 978-1-4419-9916-0. (ang.).
