Aleksy Zin

Aleksy Zin

Aleksy Zin – pod koniec lat osiemdziesiątych XX w.
Data i miejsce urodzenia	10 grudnia 1917 Chirówka
Data i miejsce śmierci	23 września 1991 Hajnówka
Miejsce spoczynku	Cmentarz katolicki w Hajnówce
Odznaczenia

Aleksy Zin (ur. 10 grudnia 1917 w Chirówce, zm. 23 września 1991 w Hajnówce) – polski technolog drewna, menedżer przemysłu drzewnego, autor publikacji prasowych, społecznik, działacz sportowy, animator i mecenas kultury.

Młodość i małżeństwo

Urodził się w Chirówce na Ukrainie. Ojciec Piotr – robotnik kolejowy ewakuowany z Sobiboru w głąb Rosji w 1915 r. Matka Paraskiewa z Lewczuków – gospodyni domowa W 1921 roku przybył z poszukującymi pracy rodzicami do Hajnówki. Ukończył szkołę powszechną i Państwową Szkołę Przemysłu Drzewnego w Hajnówce. W 1937 r. wstąpił w związek małżeński z Janiną Gołąb, ur. w Łukowie. W 1939 roku został wcielony do 1. Dywizji Przeciwartyleryjskiej w Toruniu

. Wziął udział w obronie Warszawy. Po kapitulacji stolicy trafił do niewoli niemieckiej, z której zbiegł i w październiku 1939 powrócił do Hajnówki.

Praca zawodowa

W 1935 roku rozpoczął pracę w hajnowskim Tartaku Państwowym, W czasie okupacji pracował w księgowości tego zakładu. Po wyzwoleniu, wziął udział w odbudowie tartaku i podjął w nim pracę jako księgowy. Następnie był pracownikiem Lasów Państwowych i Państwowej Centrali Drzewnej "Paged" w Hajnówce. W 1955 roku powrócił do dawnego tartaku, wtedy już Zakładów Drzewnych Przemysłu Leśnego. W 1956 w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie zdał egzamin na inżyniera technologii drewna. W zakładach drzewnych pełnił funkcje kontrolera technicznego, szefa wydziału wyrobów z drewna, zastępcy dyrektora ds. ekonomicznych, a w latach 1969 – 1981 dyrektora naczelnego przedsiębiorstwa. Był uczestnikiem modernizacji i rozbudowy zakładów drzewnych od tartaku do wielooddziałowego przedsiębiorstwa składającego się z tartaku liściastego, tartaku iglastego, stolarni, beczkarni, skrzynkarni, oddziału materiałów podłogowych, okleiniarni, zespołu suszarni, z oddziałami utrzymania ruchu: elektrycznym, mechanicznym i kotłownią. Na początku lat sześćdziesiątych opublikował w miesięczniku branżowym „Przemysł Drzewny” serię artykułów na temat przerobu drewna egzotycznego na okleiny oraz produkcji mozaiki podłogowej. W roku 1961 uzyskał uprawnienia rzeczoznawcy oklein i drzew tropikalnych przy centrali handlu zagranicznego Polcargo. W latach 1963 – 1971 odbył wiele podróży do Turcji, Kolumbii i USA w celu jakościowej kontroli drewna egzotycznego do produkcji oklein. Przewodził wspólnym działaniom kadry inżynieryjno-technicznej oraz powiatowych władz politycznych na rzecz zakończonej sukcesem budowy wydziału płyt wiórowych i zakładu mebli, co uczyniło z hajnowskich zakładów drzewnych kombinat kompleksowego przerobu drewna. Wykorzystywane w nim nowoczesne metody produkcji i organizacji sprawiły, że Hajnowskie Przedsiębiorstwo Przemysłu Drzewnego stało się zapleczem dla wielu prac badawczych Wydziału Technologii Drewna SGGW w Warszawie. W roku 1981 przeszedł na emeryturę.

Działalność społeczna i polityczna

Działał w powiatowej i wojewódzkiej radzie narodowej, Froncie Jedności Narodu i spółdzielczości. Przewodniczył społecznemu komitetowi budowy szpitala miejskiego, liceum ogólnokształcącego i technikum drzewnego w Hajnówce. Wziął czynny udział w odnowie życia politycznego w kraju po 1956 roku. Był przewodniczącym rady robotniczej, członkiem pierwszej delegacji, która została skierowana przez Polskę do Jugosławii w celu zapoznania się z działalnością tamtejszych rad robotniczych. W wyniku inspiracji tą działalnością razem ze współpracownikami uruchomił tzw. produkcję uboczną. Było to wytwarzanie galanterii drzewnej i mozaiki podłogowej z odpadów drzewnych. Produkcja ta przyniosła zysk wystarczający do wypłacenia już w roku 1957 premii rocznej, tzw. 13. pensji całej załodze. Z produkcji ubocznej była następnie sfinansowana budowa pierwszych zakładowych czterech bloków mieszkalnych dla 40 rodzin oraz zakładowego ambulatorium leczniczego. W 1957 roku był kandydatem na posła na Sejm. Przez trzy kadencje, do roku 1967, był członkiem plenum Zarządu Głównego Związków Zawodowych Przemysłu Leśnego i Przemysłu Drzewnego. Był prezesem Towarzystwa Przyjaciół Hajnówki w latach 1977-80 i jego honorowym prezesem w latach 1980-91. W czasie swojej emerytury podejmował skuteczne działania na rzecz uruchomienia komunikacji miejskiej, budowy kortów tenisowych oraz nowego szpitala w Hajnówce.

Aktywność sportowa i kulturalna

Brał udział w rozgrywkach ligowych piłki nożnej jako bramkarz i w rozgrywkach ligi tenisa stołowego jako zawodnik i sędzia. Przez 10 lat, do 1956 r., był aktorem, scenografem i reżyserem w zakładowym teatrze amatorskim. Prowadził działania mające na celu promowanie zakładów drzewnych, miasta Hajnówka oraz Puszczy Białowieskiej. Zorganizował cykl corocznych plenerów rzeźby w drewnie z międzynarodową obsadą uczestników. Wziął udział w wielu audycjach radiowych i telewizyjnych. Był autorem licznych publikacji prasowych. W latach siedemdziesiątych XX w. stał się uosobieniem otwarcia lokalnej społeczności na świat. Efektem tej zmiany były sukcesy mieszkańców Hajnówki w „Konkursie Miast” oraz konkursie „Mistrz Gospodarności”. W uznaniu zasług dla Hajnówki i Ziemi Białostockiej jedną z hajnowskich ulic nazwano pośmiertnie jego imieniem.

Publicystyka prasowa

Przemysł Drzewny

• nr 7/1960 "Produkcja posadzki mozaikowej w HZPD"
• nr 12/1960 "Jeszcze o posadzce mozaikowej"
• nr 7/1961 "O produkcji oklein orzechowych"
• nr 4/1964 "Produkcja oklein pasiastych na płyty "Okal""
• nr 5/1965 "Czynniki decydujące o wykorzystaniu drewna okleinowego"
• nr 5/1966 "Półpromieniowe pozyskanie oklein dębowych"
• nr 10/1974 "O bardziej nowoczesny przerób drewna dębowego"
• nr 9/1976 "O wyższą jakość pracy w HZPD"
• nr 6/1981 "Powrót do źródeł – rady robotnicze"
• nr 11/1981 "Odpowiedź p. Zdzisławowi Langnerowi z Lęborka"

Technik Drzewnictwa

• nr 4/1958 "Mygłowanie surowca zabezpiecza jakość tarcicy"
• nr 6/1958 "Karty pracy źródłem wydajności pracy"
• nr 5/1959 "Postępowe metody produkcji klepek dębowych"
• nr 7/1959 "Rola technika w produkcji tartacznej"
• nr 9/1959 "Kierunki modernizacji wyrobów fryzarskich"
• nr 3/1960 "Wykorzystanie drzewnych surowców odpadowych"

Sylwan

• nr 6/1978 "Zagadnienie przerobu czarnej dębiny ze znaleziska paleologicznego"

Przegląd techniczny

• nr 14/1981 "Co może rada robotnicza"

Głos Drzewiarza

• w latach 1955-1956 6 artykułów z zakresu technologii i organizacji pracy

Gazeta Hajnowska

• nr 3/1954 "O czym mówił Józef Szymczak"
• nr 4/1954 "Przodujący w pracy – pierwsi w skupie zboża"

Głos Hajnówki

• nr 6/1983 "Jeszcze raz o ściekach Fabryki Chemicznej"
• nr 7/1983 "Robotnicze tradycje Czerwonej Hajnówki"
• nr 8/1983 "Narodziny układu komunikacyjnego"
• nr 16/1984 i 17/1984 "Mamy własny folder"
• nr 19/1984 i 20/1984 "Jak widzę Hajnówkę roku 2000-go"

Głos Pracy

• nr 291/1959 "Z sali obrad i kuluarów"
• nr 299/1969 "Trzeba wybrać to, co w praktyce najlepsze"

Polityka

• nr 43/1971 "Czy rady zakładowe muszą być na etacie?"
• nr 45/1971 "Inne rozwiązanie"

Gazeta Białostocka

• nr 307/1973 "Rezerwy z wyższych półek"

Gazeta Współczesna

• nr 282/1978 "Raport z przemysłu drzewnego"
• nr 37/1979 "Wyzwanie wzmożonego obowiązku"
• nr 271/1979 "Każdemu za wykonane zadanie"
• nr 54/1981 "Płace, koszty, ceny podstawą reformy"
• nr 97/1981 "Rady robotnicze"
• nr 6/1982 "Cele, środki, drogi"
• nr 25/1982 "Z działalności MOKON Hajnówka"
• nr 32/1982 "Recepta na solidny domek"
• nr 141/1982 "Porozumienie czy pojednanie"
• nr 216/1982 "Problem w butach"
• nr 70/1983 "Moim zdaniem"
• nr 85/1983 "Motywacja podstawą efektywności"

Wywiady prasowe

• Życie Partii nr 6/1955 "Nasza praca z komitetami Frontu Narodowego"
• Głos Pracy październik 1959 "Ludzie z Hajnówki myślą"
• Słowo Powszechne nr 95/1960 "Piękne parkiety z zakładów hajnowskich"
• Kamena nr 5/1966 "Inżynier z Hajnówki"
• WTK nr 8/1967 "Dwa życiorysy Hajnówki"
• Neues Deutschland 15/10/1967 (NRD) "Ein Besuch in Hajnówka"
• Timber Journal nr 7/1968 (Wlk. Brytania) "Ten days in Poland"
• Gazeta Białostocka nr 305/1969 "Nasi za granicą"
• Trybuna Ludu nr 58/1971 "Drzewiarze z Hajnówki"
• Kobieta i Życie nr 35/1973 "Ludzie z drewna"
• Radnik nr 162/1957 (Jugosławia) "Prijatelji iz Poljske"
• Drvodelač nr 10/1957 (Jugosławia) "Prijateljska posjeta"
• Dziennik Ludowy 3/5/1972 "Skarb puszczy"
• Gazeta Białostocka nr 275/1973 "Interview o... wywiadzie"
• Przyjaźń nr 8/1974 "Nie tylko Puszcza Kombi"
• Przemysł Drzewny nr 6/1974 "Rozwój produkcji mebli w kombinacie"
• Zwierciadło nr 25/1974 "Dżentelmen z konieczności"
• Literatura nr 23/1975 "Kto uchroni puszczę?"
• Trybuna Ludu nr 303/1977 "Bez powiatowego blasku"
• Gazeta Współczesna nr 241/1977 "Zaczęło się od teatru"
• Głos Pracy nr 107/1977 "Nagrody dla twórców kultury"
• Głos Pracy nr 292/1977 "Łączenie pracy z nauką"
• Kontrasty nr 4/1979 "Cały czas w ataku"
• Las Polski nr 3/1982 "Dzień Leśnika i Drzewiarza w Hajnówce"
• Odgłosy nr 12/1984 "Miasto zrodzone z lasu"

Audycje radiowe i telewizyjne

• 1972 rok – seria 12 audycji w programie III Polskiego Radia "Moje podróże zagraniczne w roli eksperta drzewnego"
• 1972 rok – gawęda w programie III Polskiego Radia "Cztery choinki"
• 1978 i 1980 rok – film dokumentalny Marka Walukiewicza "Na skraju puszczy, czyli rozmowy Aleksego Zina"
• 1974 rok – program II Polskiego Radia "Pamiętnik białostocki"
• 1978 rok – gawęda w programie III Polskiego Radia "Czarne dęby"

Odznaczenia

• Order Sztandaru Pracy II klasy,
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Złoty Krzyż Zasługi,
• Srebrny Krzyż Zasługi,
• Brązowy Krzyż Zasługi,
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”,
• Odznaka „Zasłużony dla Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego”,
• Odznaka „Zasłużony Białostocczyźnie”,
• Medal „Za Zasługi dla Pożarnictwa”,
• Medal „Za Zasługi dla Akademii Medycznej w Białymstoku”,
• Medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
• Odznaka „Za zasługi w ochronie porządku publicznego”.

Bibliografia

• Witold Tatarczyk – Dzieje Hajnówki do 1944 roku, wyd. Miejska Biblioteka Publiczna w Hajnówce, Towarzystwo Przyjaciół Hajnówki 2000, ISBN 83-905048-2-0.
• Witold Tatarczyk -"Dzieje Hajnówki 1944-2000" ISBN 83-905048-3-9 Wydawca: Miejska Biblioteka Publiczna w Hajnówce. Rok wydania: 2001
• Ryszard Pater – Historia sportu hajnowskiego, Wydawca: Miejska Biblioteka Publiczna w Hajnówce, Towarzystwo Przyjaciół Hajnówki. Rok wydania: 2002, ISBN 83-905048-4-7