Anastasij Wonsiacki

Anastasij Wonsiacki

Data i miejsce urodzenia	12 czerwca 1898 Warszawa
Data i miejsce śmierci	5 lutego 1965 St. Petersburg
Przewodniczący partii
Okres	od 26 kwietnia 1934 do 1935
Przynależność polityczna	Rosyjska Partia Faszystowska
Poprzednik	Konstantin Stiekłow

Anastasij Wonsiacki ros. Анаста́сий Андре́евич Вонся́цкий, też jako Anastazy Wąsiacki (ur. 12 czerwca 1898 w Warszawie, zm. 5 lutego 1965 roku w St. Petersburg) – rosyjski polityk faszystowski, przywódca Wszechrosyjskiej Organizacji Faszystowskiej i Wszechrosyjskiej Partii Faszystowskiej.

Dzieciństwo i edukacja

Urodził się w Warszawie, jako jeden z pięciorga dzieci Andrieja Nikołajewicza Wonsiackiego, pułkownika carskiej żandarmerii i Niny Anastasijewny Pluszczewskiej. Ojciec Anastasija zginął w czerwcu 1910 w Radomiu z rąk polskich rewolucjonistów. W tym czasie jego syn został wysłany do Moskwy, gdzie uczył się w 1 Moskiewskim Korpusie Kadetów, a następnie od 1916 w Akademii Wojskowej dla oficerów kawalerii w Sankt Petersburgu. W 1917 przerwał naukę w szkole i trafił na front.

Służba wojskowa

Jako kadet Akademii Wojskowej w Petersburgu Wonsiacki przyłączył się do Armii Ochotniczej Antona Denikina i pod komendą pułkownika Wasilija Gerszelmana wziął udział w walkach przeciwko bolszewikom w rejonie Rostowa nad Donem. W czasie walk był dwukrotnie ranny. W 1919 awansował do stopnia kapitana, ale udział w dalszych walkach uniemożliwiła mu choroba (tyfus). W marcu 1920 opuścił Rosję wraz z żoną Ljubą Muromską. Przez miesiąc leczył się w brytyjskim szpitalu na Gallipoli. Stamtąd poprzez Turcję i Francję dotarł do Londynu, gdzie mieszkał w domu Feliksa Jusupowa. 30 lipca 1923 na pokładzie SS France dotarł do Stanów Zjednoczonych. Przez kilka lat pracował w firmie produkującej parowozy. 30 września 1927 został naturalizowany, a w 1930 stanął przed amerykańską komisją wojskową i trafił do korpusu amerykańskich oficerów rezerwy w stopniu podporucznika (first lieutenant).

Działalność polityczna

W latach 20 XX w. Wonsiacki związał się na emigracji z Wszechrosyjską Organizacją Faszystowską, pod koniec lat 20 XX w. ściśle współpracującą z Rosyjską Partią Faszystowską, działającą w Mandżurii. W 1933 Wonsiacki zerwał współpracę z tą organizacją i założył Robotniczo-Chłopską Partię Faszystów, której siedzibą stała się posiadłość Wonsiackiego w stanie Connecticut. Tam też ukazywało się rosyjskojęzyczne pismo Faszist. W 1934 organizacja kierowana przez Wonsiackiego połączyła się z Rosyjska Partia Faszystowska Konstantina Rodzajewskiego, działającą w Mandżurii. W tym samym roku Wonsiacki stanął na czele partii, którą kierował przez rok.

W czasie II wojny światowej działalność Wonsiackiego stała się przedmiotem zainteresowania FBI, z uwagi na jego pro-niemieckie poglądy i współpracę z amerykańskimi nazistami, w tym z Williamem Dudleyem Pelleyem oraz przywódcą organizacji German American Bund, Fritzem Kuhnem. W czerwcu 1942 stanął przed sądem i został skazany na pięć lat więzienia i karę grzywny w wysokości 5 tysięcy dolarów. Trafił do więzienia federalnego w Springfield w stanie Missouri, gdzie przebywał przez trzy lata. Po uwolnieniu Wonsiacki osiadł w St.Petersburgu, w stanie Floryda, gdzie pisał do czasopism rosyjskojęzycznych i tworzył muzeum ostatniego Imperatora Rosji Mikołaja II.

Życie osobiste

Pierwszy związek małżeński Wonsiacki zawarł w latach 20 XX w. na terytorium dzisiejszej Ukrainy, gdzie poślubił Ljubę Muromską. W lutym 1922 ożenił się po raz drugi - z Marion Buckingham Ream, córką biznesmena Normana Reama, mimo braku rozwodu z pierwszego małżeństwa. Po uznaniu go przez sąd za bigamistę, Wonsiacki zerwał kontakty ze swoją żoną i zaangażował się w związek z Edith Priscillą Royster, z którą miał syna Andrieja (ur. 1950). Anastasij Wonsiacki zmarł 5 lutego 1965 z powodu niewydolności krążenia w szpitalu w Saint Petersburgu (na Florydzie) i został pochowany na West Thompson Cemetery w Thompson w stanie Connecticut. Dokumenty, które pozostawił po sobie trafiły do Archiwum Hoovera w Kalifornii. W 1963 w brazylijskim São Paulo ukazały się wspomnienia Wonsiackiego Сухая гильотина: американская юстиция во времена Рузвельта.

Bibliografia

• John Stephan: The Russian Fascists: Tragedy and Farce in Exile, 1925—1945. New York: 1978. ISBN 0-06-014099-2.brak strony w książce
• Biogram polityka
• Anastasij Wonsiacki na portalu findagrave.com