Bektash Cakrani

Edytuj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bektash Cakrani
Data i miejsce urodzenia

1871
Cakran

Data śmierci

26 lipca 1945

Odznaczenia
Order Nderi i Kombit

Bektash Kahreman Cakrani (ur. 1871 we wsi Cakran okręg Mallakastra, zm. 26 lipca 1945[1][2]) – albański polityk, prawnik i działacz narodowy.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z rodziny bektaszyckich posiadaczy ziemskich, był najmłodszym z czterech synów Kahremana beja Cakraniego[1]. Po ukończeniu szkoły w rodzinnej miejscowości kontynuował naukę w szkołach średnich (ruzhdije) w Beracie i w Kairze[1]. Studia prawnicze rozpoczął w szkole handlowej w Stambule, ale ukończył je na paryskiej Sorbonie[1]. Po ukończeniu studiów pracował w administracji osmańskiej w Monastirze, Janinie i w Beracie.

W latach 1911-1912 wspólnie z bratem Hajredinem brał udział w powstaniach antyosmańskich. W sierpniu 1912 dotarł do Fieru i podjął współpracę z Ismailem Qemalem przygotowując kongres albańskich działaczy narodowych we Wlorze. Jego brat Hajredin należał do grona sygnatariuszy Deklaracji Niepodległości. Po powstaniu rządu Ismaila Qemala Cakraniemu powierzono funkcję dyrektora skarbu[1]. Wkrótce jednak doszło do konfliktu Cakraniego z Qemalem. Cakrani porozumiał się ze stroną grecką przeciwko rządowi Qemala, zaś Esad Pasza Toptani obiecał mu wsparcie w konflikcie z rządem albańskim[3]. Po przejęciu władzy przez Wilhelma zu Wieda wziął udział w walce z rebeliantami muzułmańskimi Haxhi Qamiliego w okolicach Durrësu i Wlory.

W 1920 należał do grona organizatorów kongresu działaczy narodowych w Lushnji, który doprowadził do przywrócenia albańskiej państwowości[1]. W czasie bitwy o Wlorę był członkiem sztabu powstańczego. Zasiadał w parlamencie do 1923, zaliczał się do grupy deputowanych niezależnych. Od 1925 jako przeciwnik Ahmeda Zogu nie angażował się w życie polityczne. W 1935 wspierał rebelię antyrządową, do której doszło w Fierze. Skazany przez sąd wojskowy na karę śmierci, którą z uwagi na jego zasługi dla ojczyzny zasądzoną karę zamieniono na kilka lat więzienia[1].

Po agresji Włoch na Albanię zaangażował się w tworzenie ruchu oporu. Aresztowany przez władze okupacyjne i internowany w Porto Romano. Wyszedł na wolność we wrześniu 1943, po kapitulacji Włoch. W 1943 stanął na czele komisji ekonomicznej, działającej pod kontrolą Niemców, ale wkrótce zrezygnował z tego stanowiska z uwagi na stan zdrowia. W listopadzie 1944 aresztowany przez funkcjonariuszy Departamentu Obrony Ludu. Skazany na karę śmierci przez komunistyczny sąd wojskowy w 1945 został rozstrzelany w nieznanym miejscu[1].

W 2017 został pośmiertnie uhonorowany przez prezydenta Bujara Nishaniego orderem Nderi i Kombit (Honor Narodu)[4]. Imię Bektasha Cakraniego nosi ulica we Wlorze.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h Azem Qazimi: Fjalor Enciklopedik i Viktimave te Terrorit Komunist, tom I.. Tirana: 2012, s. 223. ISBN 978-9928-168-01-6. (alb.).
  2. ↑ Fjalet e fundit te Ibrahim Karbunares para pushkatimit. observerkult.com. [dostęp 2021-03-19]. (alb.).
  3. ↑ Muharrem Dezhgiu. Aspekte nga veprimtaria politike e Hysni Toskës në vitet 1912-1943. „Studime Historike”. 1-2, s. 68-69, 2008. 
  4. ↑ Nishani dekoron me “Nderi i Kombit” patriotin Bektash Cakrani. alb-spirit.com. [dostęp 2018-02-13]. (alb.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet : anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 159.
  • Asqeri Llanaj: Bektash Bej Cakrani historia flet vetë--: monografi. Tirana: Triptik, 2010. ISBN 978-99956-828-6-6.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bektash_Cakrani&oldid=73167799”