Biłohorszcze
49°50′42″N 23°56′12″E/49,845000 23,936667| Dzielnica Lwowa | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Miasto | |
| Rejon | |
| W granicach Lwowa | |
Położenie na mapie Lwowa  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
Położenie na mapie obwodu lwowskiego  | |
| 49°50′42″N 23°56′12″E/49,845000 23,936667
| |
Biłohorszcze[1] (ukr. Білогорща, Biłhoroszcza) – dzielnica Lwowa w rejonie kolejowym. Dawna wieś włączona w 1984 w granice miasta, posiada niską zabudowę jednorodzinną. Jest położona na zachód od Lewandówki, obie dzielnice dzieli park leśny „Piąty Park”. Główna ulica również posiada nazwę Biłohorszcze.
Królewski dekret z 1356 roku wydany przez Kazimierza Wielkiego jako pierwszy wymieniał uroczysko Belohoszcz, nazwę tę wywodzono od „białych gości”, czyli ówczesnego określenia dominikanów. Dekret stanowił, że położony w pobliżu Biłhorszczy las o powierzchni siedemdziesięciu łanów staje się własnością miasta Lwów. W 1423 roku mieszczanin lwowski Sommerstein (od którego nazwiska pochodzi nazwa dzielnicy Lwowa – Zamarstynów) założył tu wieś Biłohorszcze, zobowiązując się jednocześnie do utrzymania lasu i uroczyska, kosztem 60 grzywien rocznie. Około 1463 roku w pobliżu folwarku zamieszkało siedem rodzin rusińskich tworząc osobną kolonię. Według spisu z 1611 roku osada liczyła łącznie 27 gospodarstw, mieszkańcy odpracowywali pańszczyznę na rzecz miasta. W 1636 roku podnieśli bunt i opuścili domostwa ukrywając się w lesie i na bagnach, magistrat wysłał za nimi uzbrojone straże, które zmusiły ich do posłuszeństwa i powrotu do gospodarstw.
Rozporządzeniem z 11 kwietnia 1930 gmina wiejska Biłohorszcze została w części włączona do miasta, a zmiany wprowadzono w życie z dniem 1 kwietnia 1931[2][3]. W 1939 roku Biłhorszcze zamieszkiwało 820 osób, z których 95% stanowili Polacy. W latach 1943–1946 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 16 Polaków[4]. W ramach akcji wysiedleńczej po II wojnie światowej ludność polską wysiedlono na tereny położone w obecnych granicach Polski, na ich miejscu zamieszkali Ukraińcy wysiedleni z Podkarpacia.
W 1950 roku w Biłohorszczu w obławie NKWD zginął dowódca Ukraińskiej Powstańczej Armii – Roman Szuchewycz. Obecnie w Biłohorszczu znajduje się poświęcone Szuchewyczowi muzeum, a także pomnik z jego popiersiem odsłonięty i poświęcony 5 marca 2009 roku[5]. W nocy z 31 grudnia na 1 stycznia 2024 muzeum zostało zniszczone w pożarze wywołanym przez szczątki spadającego drona typu Shahed 136/131[6][7].
W Biłohorszczu znajdują się dwie cerkwie: Narodzenia Bogurodzicy i św. Anny. Połączenie z centrum miasta zapewnia autobus linii 34.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Maciej Zych (opr. red.). Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2013, s. 343. ISBN 978-83-254-1988-2.
- ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 35, poz. 286.
- ↑ 73. Komunikat. „Lwowski Dziennik Wojewódzki”. Nr 5, s. 100, 1 kwietnia 1931.
- ↑ Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 615, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897.
- ↑ Pomnik Szuchewycza odsłonięty.
- ↑ Artur Bartkiewicz: W nocnym ataku Rosji na Ukrainę zniszczone zostało muzeum dowódcy UPA we Lwowie. Rzeczpospolita, 2024-01-01. [dostęp 2024-01-01]. (pol.).
- ↑ Кирило Іванішин: Рашисти вдарили „шахедами” по Львівщині: загорівся музей Шухевича. TrueUA, 2024-01-01. [dostęp 2024-01-01]. (ukr.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Biłohorszcze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 229.
- Ryszard Chanas, Janusz Czerwiński: Lwów, Przewodnik turystyczny. Wrocław: Ossolineum, 1992, s. 161. ISBN 83-04-03913-3.
- Grzegorz Rąkowski: Lwów. Przewodnik krajoznawczo-historyczny po Ukrainie Zachodniej. Część IV. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2008, s. 329–330. ISBN 978-83-89188-70-8.
- Plan miasta Lwowa, Wyd. Kartografia Kijów 2010 ISBN 978-966-475-748-2.