Boeing MQ-28 Ghost Bat

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Boeing MQ-28 Ghost Bat
Dane podstawowe
Państwo

 Australia

Producent

Boeing Australia[1]

Typ

bojowy bezzałogowy statek powietrzny (UAV)[2]

Załoga

0

Historia
Data oblotu

27 lutego 2021/1 marca 2021[3]

Liczba egz.

4 (2023)[4]

Dane techniczne
Wymiary
Długość

11,7 m

Osiągi
Zasięg

3700 km

Dane operacyjne
Użytkownicy
Australia

Boeing MQ-28 Ghost Bat (dawniej Boeing Airpower Teaming System) – australijski bezzałogowy aparat latający wykonany w technologii stealth będący realizacją koncepcji tzw. lojalnego skrzydłowego, opracowany przez Boeing Australia z siedzibą w Brisbane we współpracy z Royal Australian Air Force[1].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Geneza[edytuj | edytuj kod]

Maszyna Boeinga jest praktyczną realizacją koncepcji lojalnego skrzydłowego (ang. loyal wingman). Bezzałogowy aparat latający, przeznaczony do realizacji zadań w bliskim współdziałaniu z załogowymi samolotami. Koncepcja zakłada nasycenie pola walki dużą liczbą bezzałogowych aparatów latających, na czele których stałaby załogowa maszyna. Dzięki takiemu rozwiązaniu zwiększono by szanse na wykonanie zdania. Załoga samolotu dysponowałaby znacznie większą ilością środków bojowych, przenoszonych przez towarzyszące jej drony, zarówno uzbrojenia, jak również środków rozpoznawczych. Prace nad projektem lojalnego skrzydłowego nabrały tempa w 2015 roku, gdy pieczę nad programem objęło podległe Departamentowi Obrony Stanów Zjednoczonych Biuro Zdolności Strategicznych (Strategic Capabilities Office). W latach 2015-2017, przy wsparciu Air Force Research Laboratory i koncernu Lockheed Martin, przeprowadzono próby realizacji zadań bezzałogowego QF-16. Była to jednak maszyna pierwotnie załogowa, przystosowana do nowej roli. Projekt Boeinga jest realizacją idei budowy bezzałogowej maszyny od podstaw[5].

Projekt[edytuj | edytuj kod]

Pełnowymiarowa makieta samolotu została po raz pierwszy publicznie zaprezentowana 27 lutego 2019 roku na odbywających się w Australii pokazach Australian International Airshow. Miejsce prezentacji jest nieprzypadkowe, projekt jest wspólnym przedsięwzięciem australijskiego oddziału Boeinga oraz rządu Australii. W programie uczestniczą również inne australijskie podmioty takie jak RUAG Australia, BAE Systems Australia i Ferra Engineering. ATS jest pierwszym przypadkiem zaprojektowania bojowego samolotu przy współfinansowaniu projektu przez australijski rząd od czasu zakończenia II wojny światowej. Prace nad maszyną prowadzone są w ramach projektu oznaczonego jako Defence Project 6014 Phase 1 (Loyal Wingman – Advanced Development Program). Z drugiej strony również dla amerykańskiego Boeinga, prace nad maszyną są największym projektem nad bezzałogowym aparatem latającym prowadzonym poza granicami Stanów Zjednoczonych. Nowa maszyna ma pełnić zadania zarówno ofensywne jak i defensywne. Jej wyposażenie ma być łatwe do rearanżacji w zależności od typu stawianego przed nią zadania do wykonania. Maszyna ma być zdolna do realizacji misji rozpoznawczych i patrolowych. Wyposażenie w systemy walki elektronicznej umożliwi realizację misji (lub ich wspierania) przełamywania obrony powietrznej przeciwnika. Potencjalnie maszyna mogłaby być przystosowana do przenoszenia uzbrojenia na węzłach podskrzydłowych lub wewnętrznych komorach. Producent planuje zastosowanie systemów sztucznej inteligencji pozwalającej na samodzielne wykonywanie misji, równolegle przy zachowaniu zdolności do bliskiej współpracy z załogowymi samolotami[5][6].

Wstępne plany zakładają budowę trzech maszyn prototypowych, umożliwiających realizację pełnego programu badawczego. Ich montaż ma zostać zrealizowany w Australii. Boeing zaprojektował samolot w układzie górnopłatu ze skośnymi skrzydłami i rozchylonym, zdwojonym usterzeniem pionowym. Maszyna ma być zdolna do realizacji klasycznego startu i lądowania. Podwozie chowane, trójpodporowe z przednim podparciem. Wszystkie golenie chowane do wnęk w kadłubie. Samolot napędzany byłby pojedynczym silnikiem turbowentylatorowym o komercyjnym pochodzeniu, co ogranicza koszty projektu. Duże wloty powietrza do silnika umieszczono po bokach kadłuba, w jego przedniej części. Pojedyncza maszyna załogowa ma być zdolna do kontroli lotu od czterech do sześciu aparatów ATS. Według słów producenta, bezzałogowiec może być przystosowany do operowania z pokładów lotniskowców[5]. 10 lutego 2020 roku producent poinformował o wyprodukowaniu pierwszego elementu nowego samolotu, została nim jedna z sekcji tworzących kadłub maszyny[7].

5 maja 2020 roku pierwszy prototyp został zaprezentowany podczas uroczystości wytoczenia maszyny z hangaru australijskich zakładów Boeinga[8][9]. W ramach przygotowań do oblotu maszyny, 3 września 2020 roku po raz pierwszy uruchomiono zamontowany w płatowcu silnik[10].

23 lipca 2020 roku, działając w ramach programu Skyborg Vanguard, United States Air Force wybrała cztery firmy, którym zleciała opracowanie prototypu bezzałogowego samolotu uderzeniowego, przeznaczonego do współpracy z maszynami załogowymi. Bezzałogowce wypełniałyby misje obarczone dużym ryzykiem przeciwdziałania ze strony potencjalnego nieprzyjaciela. Do grona wybranych przez siły powietrzne producentów, zaliczony został Boeing i jego Airpower Teaming System. W programie Skyborg Vanguard uczestniczą ponadto Kratos, General Atomics i Northrop Grumman. Ostateczny wybór docelowego aparatu i jego producenta ma nastąpić do lipca 2026 roku[11].

27 lutego 2021 roku, na poligonie Woomera w Australii, dokonano oblotu aparatu. 2 marca tego samego roku, australijski rząd podjął decyzje o dofinansowaniu całego projektu kwotą 115 mln USD w przeciągu kolejnych trzech lat. Dzięki wsparciu, zbudowane zostaną dodatkowe trzy maszyny (z trzema pierwszymi, łącznie sześć samolotów)[12]. W 2021 roku testowano już dwa egzemplarze samolotów, które pomyślnie zakończyły oddzielne misje lotnicze w kompleksie wojskowym RAAF Woomera Range Complex[13].

20 marca 2022 roku, australijski minister obrony Peter Dutton, podczas uroczystości odbywającej się bazie sił powietrznych RAAF Base Amberley(inne języki) poinformował, iż aparat oficjalnie otrzymał nową nazwę. Zamiast dotychczasowej Boeing Air Power Teaming System, nową będzie MQ-28A Ghost Bat[14]. Według danych z 2023 roku, wyprodukowano 4 egzemplarze[4], z 6 zamówionych.

Collaborative Combat Aircraft[edytuj | edytuj kod]

Program Collaborative Combat Aircraft jest projektem, mającym na celu zaprojektowanie i budowę bezzałogowego aparatu latającego, mającego towarzyszyć nowej amerykańskiej konstrukcji powstającej w ramach programu Next Generation Air Dominance, myśliwca nowej, 6 generacji mającego zastąpić maszyny Lockheed Martin F-22 Raptor. Wśród potencjalnych projektów mogących stanowić podstawę do dalszych prac, wymieniany jest Boeing MQ-28 Ghost Bat[15].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Australian ‘loyal wingman’ to form basis of Boeing Skyborg effort - flightglobal.com
  2. ↑ "Boeing’s Australian-Produced Uncrewed Aircraft to be Named ‘MQ-28A Ghost Bat’" - boeing.mediaroom.com
  3. ↑ Boeing Loyal Wingman Uncrewed Aircraft Completes First Flight - boeing.mediaroom.com
  4. ↑ a b Defense News, Australia makes another order for Boeing’s Loyal Wingman drones after a successful first flight [online].
  5. ↑ a b c Michał Gajzler: Bezzałogowi "lojalni skrzydłowi", „Nowa Technika Wojskowa”, nr 4 (2019), s. 48-52, ISSN 1230-1655
  6. ↑ Boeing ujawnia bezzałogowy system BATS, „Lotnictwo”, nr 4-5 (2019), s. 9, ISSN 1732-5323
  7. ↑ Boeing buduje prototyp Loyal Wingman, „Lotnictwo”, nr 3 (2020), s. 13, ISSN 1732-5323
  8. ↑ First Loyal Wingman drone rolled out, „Air Forces Monthly”, nr 7 (2020), s. 28, ISSN 0955-7091
  9. ↑ Thomas Newdick, Loyal Wingman Rolled Out, „Aviation news : the past, present and future of flight”, nr 7 (2020), s. 14, ISSN 2047-7198
  10. ↑ Boeing fires up engine on Loyal Wingman, „Air International”, nr 11 (2020), s. 21, ISSN 0306-5634
  11. ↑ Rusza program Skyborg, „Skrzydlata Polska”, nr 8 (2020), s. 21, ISSN 0137-866x
  12. ↑ Pierwszy lot Boeinga ATS, „Lotnictwo”, nr 3 (2021), s. 8, ISSN 1732-5323
  13. ↑ "Boeing Uncrewed Teaming Aircraft Advances Flight Testing" - boeing.mediaroom.com
  14. ↑ Boeing’s Loyal Wngnsn designated MQ-28A Ghost Bar, „Air Forces Monthly”, nr 5 (2022), s. 25, ISSN 0955-7091
  15. ↑ Michał Gajzler, NGAD powoli wychodzi z cienia, „Nowa Technika Wojskowa”, nr 5 (2023), s. 34-37, ISSN 1230-1655

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Michał Gajzler,: Bezzałogowi „lojalni skrzydłowi”, „Nowa Technika Wojskowa”, nr 4 (2019), s. 48-52, ISSN 1230-1655.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Boeing_MQ-28_Ghost_Bat&oldid=73409392”