Brodawnik tatrzański

Brodawnik tatrzański
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Cichorioideae
Rodzaj	Scorzoneroides
Gatunek	brodawnik tatrzański
	Nazwa systematyczna
	Scorzoneroides pseudotaraxaci (Schur) Holub; Pl. Transsilv. 357. 1866 [Apr-Jun 1866]
Synonimy
	Leontodon clavatus Sagorski & Gus.Schneid.; Leontodon montanus subsp. pseudotaraxaci (Schur) Finch & P.D.Sell; Leontodon pseudotaraxaci Schur;
	Leontodon clavatus Sagorski & Gus.Schneid.; Leontodon montanus subsp. pseudotaraxaci (Schur) Finch & P.D.Sell; Leontodon pseudotaraxaci Schur;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Brodawnik tatrzański (Scorzoneroides pseudotaraxaci (Schur) Holub) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych. Występuje w południowych, zachodnich i wschodnich Karpatach (endemit karpacki). Roślina tatrzańska, w Polsce występująca wyłącznie w Tatrach, dość pospolicie^[6].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Łodyga: Prosta, wzniesiona, o wysokości 3–20 cm, bezlistna. Nigdy nie rozgałęzia się. Już od połowy lub 2/3 wysokości stopniowo grubieje ku wierzchołkowi. Pod kwiatostanem łodyga jest silnie rozdęta. Cała silnie owłosiona, zwłaszcza górą. Wszystkie włoski pojedyncze. Pod ziemią ukośne kłącze^[7].

Liście: Zróżnicowane morfologicznie. Na tej samej roślinie mogą być podługowatołopatkowate lub pierzasto-wrębne albo pierzasto-dzielne. Niektóre liście swoim kształtem podobne do liści mniszka. Ich szczytowa łatka jest wydłużona. Są nagie, lub rzadko owłosione, ciemnozielone i dosyć tęgie^[7]^[6].

Kwiaty: Zebrane w pojedynczy, wzniesiony koszyczek na szczycie łodygi. Wszystkie kwiaty języczkowe, jednolicie żółte, zarówno brzeżne, jak i środkowe. Szyjki słupka również żółte. Czarniawa okrywa koszyczka jest gęsto owłosiona odstającymi włoskami. Kielich przekształcony w rosnące w dwóch rzędach i niesplątane z sobą włoski^[7].
Owoc: Gładka niełupka długości 6–7 mm z żółtawoszarym puchem kielichowym. Włoski puchu piórkowate (11–21 na każdym owocu)^[7]^[6].

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Bylina. Kwitnie od lipca do sierpnia, nasiona rozsiewane są przez wiatr. Siedlisko: murawy, skały, szczeliny skalne, hale, wśród kosodrzewiny. W Tatrach od regla górnego po piętro turniowe, ale głównie w piętrze kosówki i halnym^[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
↑ The International Plant Names Index. [dostęp 2017-01-12].
↑ ^a ^b Scorzoneroides pseudotaraxaci (Schur) Holub. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-09-25].
↑ The Plant List. [dostęp 2017-01-11].
↑ ^a ^b ^c ^d Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd.. ISBN 83-7073-385-9.
↑ ^a ^b ^c ^d Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).

[3] The International Plant Names Index. [dostęp 2017-01-12].

[powo-4] Scorzoneroides pseudotaraxaci (Schur) Holub. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-09-25].

[tpl-5] The Plant List. [dostęp 2017-01-11].

[mirkowa-6] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd.. ISBN 83-7073-385-9.

[szafer-7] Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]