Brzuszna Szczelina
50°05′07″N 19°43′44″E/50,085278 19,728889| Plan jaskini | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie | |
| Właściciel | |
| Długość |
11 m |
| Głębokość |
5,80 m |
| Wysokość otworów |
265 m n.p.m. |
| Ekspozycja otworów |
ku SE, NE |
| Data odkrycia |
znane od dawna |
| Kod |
J.GT-04.14 |
Położenie na mapie gminy Liszki  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  | |
| 50°05′07″N 19°43′44″E/50,085278 19,728889
| |
| Strona internetowa | |
Brzuszna Szczelina – jaskinia we wsi Chrosna w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Liszki. Znajduje się w zachodnich (prawych) zboczach Doliny Brzoskwinki[1], na obszarze Garbu Tenczyńskiego w obrębie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[2].
Opis jaskini[edytuj | edytuj kod]
Główny otwór jaskini znajduje się w południowo-wschodniej ścianie Brzusznej Skały. W głąb skały prowadzi od niego szczelina, mająca w początkowej części wysokość do 5 m i szerokość do 2 m dołem, ku górze klinowato zwężająca się. Ku zachodowi odgałęzia się od niej dwumetrowej długości korytarzyk, dalej przechodzący w niedostępną szczelinę. Około 2 m za nim w głównej szczelinie jaskini jest dwumetrowej wysokości próg, nad którym znajduje się zaklinowany głaz. Za nim szczelina zwęża się i doprowadza do niewielkiej salki o rozmiarach 2 × 1 m, zaś szczelina górą wychodzi niewielkim otworem powyżej skalnej półki na północno-wschodniej ścianie. Przy progu od szczeliny odgałęzia się meandrujący korytarzyk o długości 2 m i wysokości 70 cm. Na jego ścianach są grzybkowe nacieki[1].
Jaskinia powstała w skalistych wapieniach z okresu jury późnej na pęknięciu skały. Przy progu i w meandrującym korytarzyku można dostrzec poziomy wadyczne. Ściany szczeliny są silnie zwietrzałe z wełnistym naciekiem i ospą krasową. Część grzybków naciekowych na ścianach i stropie pokrywa czarny osad i białe warstewki mleka wapiennego. Namulisko cienkie, w szczelinie składające się z gruzu skalnego i ilastego osadu, w korytarzyku z ilastego osadu i drobnego gruzu. Na jego powierzchni kości współczesnych zwierząt[1].
Jaskinia jest wilgotna i występuje w niej silny przepływ powietrza. Szczelina jest oświetlona, na jej ścianach rosną glony i rośliny wyższe. Korytarz jest ciemny, występuje w nim pająk sieciarz jaskiniowy i komary[1].
Historia eksploracji i dokumentacji[edytuj | edytuj kod]
Jaskinia była znana od dawna, w piśmiennictwie jednak nie wzmiankowana. Jej dokumentację opracowali A. Górny i M. Szelerewicz w 1999 r. Plan sporządził M. Szelerewicz. Opublikowano w 2011 r.[3].
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
Tuż obok Brzusznej Skały prowadzą dwa szlaki turystyczne[4].
Mników – Dolina Mnikowska – wąwóz Półrzeczki – Dolina Brzoskwinki – Brzoskwinia – Las Zabierzowski – Zabierzów
ścieżka dydaktyczna „Chrośnianeczka”: Chrosna – Dolina Brzoskwinki – Chrosna
.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d M. Szelerewicz, A. Górny, Brzuszna Szczelina, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2019-12-26].
- ↑ Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2
- ↑ J. Grodzicki (red.) Jaskinie Pomostu Krakowskiego. Jaskinie Bramy Krakowskiej i Garbu Tenczyńskiego, Warszawa: Wyd. PTPNoZ, 2011
- ↑ Jura Krakowsko-Częstochowska. Informator turystyczny, Ogrodzieniec, Związek Gmin Jurajskich, 2018, ISBN 978-83-947430-8-6