Carlotta Grisi
| |
| Data i miejsce urodzenia |
28 czerwca 1819 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
20 maja 1899 |
| Zawód, zajęcie |
tancerka baletowa |
Carlotta Grisi (wym. Karlotta Grịzi, ur. 28 czerwca 1819 w Vižinadzie na Istrii, zm. 20 maja 1899 w Saint-Juan koło Genewy) – włoska tancerka baletowa.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Carlotta Grisi była obok Fanny Elssler i Marii Taglioni najwybitniejszą tancerką epoki romantyzmu. Była uczennicą szkoły w Mediolanie, talent jej odkrył i czuwał nad jego rozwojem jej przyszły mąż Jules Perrot – czołowy tancerz i choreograf baletu romantycznego[1]. Zadebiutowała 19 maja 1832 w Sette redclute Luigi Astolfiego. W 1841 została zaangażowana do Opery paryskiej, w której odniosła ogromny sukces w specjalnie dla niej napisanym balecie Giselle z muzyką Adolphe Adama, choreografią Jean Coralliego i Jules Perrota, oraz scenografią Pierre Ciceriego. Do 1850 występowała w Operze paryskiej i w wielu miastach europejski[2], np. w Warszawie występowała w listopadzie i grudniu 1853 roku, partnerowali jej wówczas Aleksander i Antoni Tarnowscy[1]. Potem osiadła w Saint-Juan koło Genewy[2]. Powiadają, że do tej decyzji o zakończeniu świetnej kariery przyczynił się nieszczęśliwy upadek ze schodów w 34 roku jej życia[2].
Ważniejsze role[edytuj | edytuj kod]
- Sette redclute z choreografią Luigi Astolfiego.
- Giselle z muzyką Adolphe Adama, choreografią Jean Coralliego i Jules Perrota oraz scenografią Pierre Ciceriego, 1841;
- Piękna dziewczyna z Gandawy z muzyką Adolphe Adama i choreografią Alberta, 1842;
- La Peri z muzyką Johanna Fr. Fr. Burgmüllera, choreografią Jean Coralli, 1843;
- Esmeralda z muzyką Cesare Pugniego i choreografią Jules Perrota, 1844;
- Pas de quatre z muzyką Cesare Pugniego i choreografią Jules Perrota, 1844;
- Le Diable à quarte, do libretta Rosier de Leuvena i Josepha Maziliera i jego choreografii, ze scenografią Pierre Ciceriego i P. Lormier; 1845;
- Paquita z muzyką Édouarda Deldeveza i choreografią Josepha Maziliera, 1846[1].
Występy w Polsce[edytuj | edytuj kod]
- Od 15 listopada do 29 grudnia 1853 w baletach: Hrabina i wieśniaczka, Giselle, Esmeralda i Katarzyna, córka bandyty. Partnerowali jej wówczas Antoni i Aleksander Tarnowscy[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- „Wielka Encyklopedia Powszechna PWN”, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1964, tom 4 (Frang-Im), str. 429.
- Irena Turska „Przewodnik Baletowy”, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków, 1973, str. 94, 119, 123, 223.
- Janina Pudełek „Warszawski balet romantyczny (1802-1866)”, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków, 1968, str. 39, 56, 75-76, 79, 98, 158, 165, 171-172, 174-175, 183; zdjęcie 44. Carlotta Grisi i Aleksander Tarnowski (r. 1853) w Balecie Esmeralda, rycina 46. Antoni Tarnowski z Carlottą Grisi w karykaturze Juliusza Kossaka z r. 1853.