Cerkiew św. Paraskewy w Żelechowie Wielkim

Cerkiew św. Paraskewy w Żelechowie Wielkim
Церква святої Параскеви П'ятниці, Великосілки
	cerkiew parafialna
Państwo	Ukraina
Miejscowość	Wełykosiłki
Wyznanie	greckokatolickie
Kościół	Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego
Wezwanie	św. Paraskewa
Historia
Data rozpoczęcia budowy	1891
Data zakończenia budowy	1892
Aktualne przeznaczenie	czynna cerkiew Kościoła katolickiego obrządku bizantyjsko-ukraińskiego
Dane świątyni
Architekt	Julian Zachariewicz i Michał Kowalczuk
Świątynia; • materiał bud.	; • drewno
Kopuła; • liczba kopuł	; 3
	Położenie na mapie obwodu lwowskiego Cerkiew św. Paraskewy w Żelechowie Wielkim
	Położenie na mapie Ukrainy Cerkiew św. Paraskewy w Żelechowie Wielkim
	49°59′41″N 24°25′28″E/49,994722 24,424444
	Multimedia w Wikimedia Commons

Cerkiew św. Paraskewy – drewniana cerkiew greckokatolicka znajdująca się we wsi Żelechów Wielki (ukr. Великосілки, Wełykosiłki), w obwodzie lwowskim, w rejonie kamioneckim na Ukrainie.

Historia cerkwi[edytuj | edytuj kod]

Świątynię zbudował w 1891–92 roku ówczesny proboszcz Jan Zachariasiewicz (1834–1924) według projektu profesorów Politechniki Lwowskiej Juliana Zachariewicza i Michała Kowalczuka^[1]. Kolatorami i darczyńcami cerkwi byli okoliczni właściciele ziemscy – hrabia Tadeusz Dzieduszycki (1841–1918) oraz Jan Paygert (1863–1917)^[2]. Ikonostas i wystrój świątyni wykonał rzeźbiarz z Kamionki Strumiłowej Michał Nakonieczny (1874–1935).

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Trójkopułowa cerkiew na planie krzyża wzorowana na cerkwi św. Jura w Drohobyczu^[1] została otoczona arkadową galerią pokrytą szerokim zadaszeniem. Konstrukcja zrębowa, trójdzielna na murowanym fundamencie. Trzy ośmioboczne, baniaste kopuły kryją prezbiterium, nawę i babiniec. Cerkiew jest orientowana i posiada trzy wejścia, w tym główne położone na zachodniej ścianie babińca, obudowane wysokim gankiem z balkonem. Na ościeżu głównych drzwi wycięto cyrylicą napis dziękczynny dla kolatorów: В ім`я Отця і Сина і Святого Духа амінь. Цей храм створений за допомогою чесних прихожан і благородних жертводавців графа Тадея і Анни Дідушицьких та Івана і Леонтини Пайгертів року Божого 1892^[3].

Pierwotnie ściany cerkwi i dach były pokryte gontem^[1]. Obecnie obite gontem ściany pomalowano na żółto, a dachy pokryto nową srebrzystą blachą.

Niedaleko cerkwi stoją murowana potrójna dzwonnica i obita rustykalnym deskowaniem studnia z kołowrotem.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c Wasyl Słobodian. Drewniana architektura cerkiewna zachodniej Ukrainy. „Biuletyn Informacyjny Konserwatorów Dzieł Sztuki”. 12, nr 2(45), s. 71, 2001. ISSN 1234-5210.
↑ Szematyzm kleru grekokatolickiego eparhii Lwowskiej na rok 1899. 1900.
↑ Віктор Громик: Великосілки, Кам'янка-Бузький район, церква Св. Параскеви 1892. DeCerkva. Дерев`яні церкви Галичини, 2007-2013. [dostęp 2015-02-19]. (ukr.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Wasyl Słobodian, Drewniana architektura cerkiewna zachodniej Ukrainy, "Biuletyn Informacyjny Konserwatorów Dzieł Sztuki" t. 12, nr 2(45), 2001, s. 70-73
Szematyzm kleru grekokatolickiego eparhii Lwowskiej na rok 1899
Szematyzm kleru grekokatolickiego eparhii Lwowskiej na rok 1904
Szematyzm kleru grekokatolickiego eparhii Lwowskiej na rok 1918

[Słob-1] Wasyl Słobodian. Drewniana architektura cerkiewna zachodniej Ukrainy. „Biuletyn Informacyjny Konserwatorów Dzieł Sztuki”. 12, nr 2(45), s. 71, 2001. ISSN 1234-5210.

[2] Szematyzm kleru grekokatolickiego eparhii Lwowskiej na rok 1899. 1900.

[3] Віктор Громик: Великосілки, Кам'янка-Бузький район, церква Св. Параскеви 1892. DeCerkva. Дерев`яні церкви Галичини, 2007-2013. [dostęp 2015-02-19]. (ukr.).

[1]

[2]

[3]