Cmentarz Stary w Płocku

Cmentarz Rzymskokatolicki (Stary, Płockie Powązki)

Państwo	Polska
Miejscowość	Płock
Typ cmentarza	katolicki
Wyznanie	rzymskokatolickie
Stan cmentarza	czynny
Powierzchnia cmentarza	2,3 ha
Data otwarcia	1780
Położenie na mapie Płocka Cmentarz Rzymskokatolicki (Stary, Płockie Powązki)
Położenie na mapie Polski Cmentarz Rzymskokatolicki (Stary, Płockie Powązki)
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Cmentarz Rzymskokatolicki (Stary, Płockie Powązki)
52°33′09,1″N 19°40′52,3″E

Cmentarz Rzymskokatolicki (Stary, Płockie Powązki) – płocki cmentarz założony w 1780 roku poza granicami ówczesnego miasta. Najstarszy cmentarz w Polsce.

Historia

Cmentarz został założony w 1780 roku. Był pierwszym cmentarzem w Płocku i najstarszym w Polsce cmentarzem założonym na przedmieściach i nie zlokalizowanym obok jakiegoś kościoła. Zajmuje powierzchnię 2,30 ha i jest zlokalizowany pomiędzy ulicami Floriana Kobylińskiego, Topolową i Kazimierza Wielkiego. Usytuowany przy trakcie dobrzyńskim, z dala od kościołów, był przyjęty bardzo niechętnie przez ludność, która trzymała się uporczywie starego zwyczaju grzebania zmarłych przy kościołach. Był używany przez ponad 150 lat do zakończenia II wojny światowej. Ograniczono wtedy ilość pochówków, a potem całkowicie go zamknięto. Ponownie został otwarty na przełomie XX i XXI wieku.

W 1801 roku na cmentarzu wybudowana została kaplica, ufundowana przez Jana Antoniego Zdziennickiego, kanonika katedry płockiej. Był to budynek drewniany, położony w pobliżu wejścia głównego, a w latach siedemdziesiątych XIX wieku znacznie poniżej poziomu gruntu. W kaplicy znajdował się m.in. obraz główny przedstawiający św. Katarzynę i kilka mniejszych, pochodzących prawdopodobnie z płockich kościołów. Ze względu na znikomą ilość pochówków, kaplica do 1817 roku służyła jako skład prochu, a w latach międzywojennych została rozebrana.

Cmentarz stanowi unikatowy zespół w skali kraju ze względu na wartość artystyczną i historyczną. Z uwagi na zaniedbania i dewastację wymaga pilnej interwencji służb konserwatorskich Urzędu Miasta.

Cmentarz Rzymskokatolicki Stary jest o dziesięć lat starszy od warszawskich Powązek, dlatego w Płocku przyjęła się lokalna nazwa Płockie Powązki.

Pochowani

Na cmentarzu spoczywają prochy wielu osób zasłużonych dla Płocka i regionu. Pochowani tu zostali m.in.:

• Antoni Bielak – wojewoda płocki w latach 1980 – 1990
• Jakub Chojnacki – prawnik, działacz społeczny, wieloletni prezes Towarzystwa Naukowego Płockiego;
• Franciszek Dorobek – nauczyciel, działacz społeczny;
• Stanisław Figielski – duchowny rzymskokatolicki, administrator apostolski Diecezji Płockiej podczas II wojny światowej;
• Bolesław Górnicki – lekarz pediatra, rektor Akademii Medycznej w Szczecinie i Akademii Medycznej w Warszawie;
• Michał Marian Grzybowski - duchowny rzymskokatolicki, historyk, wieloletni profesor Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku;
• Ryszard Jedliński - szczypiornista, brązowy medalista Mistrzostw Świata 1982;
• Aleksander Maciesza – lekarz, działacz społeczny, prezes TNP;
• Bronisław Mazowiecki – lekarz, ojciec byłego premiera Tadeusza Mazowieckiego;
• Antoni Michalski – prezydent Płocka w latach 1919 – 1926;
• Krzysztof Olewnik – biznesmen w branży spożywczej;
• Marek Ostrowski – piłkarz, reprezentant Polski, uczestnik Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 1986 w Meksyku;
• Faustyn Piasek – kompozytor, animator życia muzycznego w Płocku;
• Jan Wosiński - biskup pomocniczy Diecezji Płockiej (1961-91)

Na cmentarzu znajduje się również grób-pomnik ku czci bohaterów powstania styczniowego 1863 roku.