Cmentarz ewangelicki w Starych Paprockich Holendrach

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Cmentarz ewangelicki w Starych Paprockich Holendrach
Obiekt zabytkowy nr rej. 487/228 z 20.04.1993
Państwo

 Polska

Miejscowość

Stare Paprockie Holendry

Typ cmentarza

grzebalny, wyznaniowy

Wyznanie

ewangelicko-augsburskie

Stan cmentarza

nieczynny

Powierzchnia cmentarza

0,18 ha

Data otwarcia

połowa XIX w.

Data ostatniego pochówku

po 1958

Zarządca

Parafia Ewangelicko-Augsburska we Władysławowie

Położenie na mapie gminy Krzymów
Mapa konturowa gminy Krzymów, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cmentarz ewangelicki w Starych Paprockich Holendrach”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cmentarz ewangelicki w Starych Paprockich Holendrach”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Cmentarz ewangelicki w Starych Paprockich Holendrach”
Położenie na mapie powiatu konińskiego
Mapa konturowa powiatu konińskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Cmentarz ewangelicki w Starych Paprockich Holendrach”
Ziemia52°10′58,1740″N 18°23′05,1810″E/52,182826 18,384773

Cmentarz ewangelicki w Starych Paprockich Holendrach – nieczynny cmentarz ewangelicko-augsburski (parafia we Władysławowie) zlokalizowany we wsi Stare Paprockie Holendry (powiat koniński, województwo wielkopolskie)[1].

Historia i architektura[edytuj | edytuj kod]

Nekropolia o powierzchni 0,18 hektara[2] leży kilkadziesiąt metrów na południe od lokalnej drogi z Głodna do drogi krajowej nr 92 (obok jest plac zabaw)[1]. Położony jest na terenie płaskim i ma rzut kwadratu. Nie posiada ogrodzenia i nie ma czytelnych kwater.

Minimum od drugiej połowy XVIII wieku wieś przynależała do parafii ewangelickiej we Władysławowie i być może już wtedy istniał tutaj cmentarz. Ludność ewangelicka (osadnicy olęderscy z terenów Śląska i Czech[2]) stanowili około połowy mieszkańców miejscowości. W 1936 istniała tu siedziba kantoratu władysławowskiej parafii[1].

Na cmentarzu zachowało się około trzydzieści[2] nagrobków. Jeden z nich jest stosunkowo masywny, wykonany z cegły i otynkowany. Ma formę krzyża. Zachowane w inskrypcjach nazwiska, to: Fandrich, Rach, Nehring, Nering, Truschke, Kuhn i Heck. Dwa z nagrobków zachowały szczątki tzw. porcelanek z portretami zmarłych. Najstarszym zachowanym nagrobkiem jest pochodzący z 1914 (Bertha Rach). Czytelne zapisy na nagrobkach dotyczą też: Julianny i Augusta Lange (1921), Alwine Schnell (1933), Emila Hertela (1940) i niezidentyfikowane z 1921 i 1922[2]. Pochówki były dokonywane do co najmniej 1958. 20 kwietnia 1993 cmentarz wpisano do rejestru zabytków. W latach 2017-2018 nekropolię uporządkowano (członkowie Stowarzyszenia Frydhof i mieszkańcy wsi)[1]. Usunięto wówczas samosiew z poszytu, m.in. krzewy bzu, śnieguliczki oraz młode dęby[2].

Obecnie cmentarzem opiekuje się parafia ewangelicko-augsburska w Koninie[2].

Od 2021 cmentarz wpisany jest do rejestru zabytków województwa wielkopolskiego (decyzja nr 487/228 z 20.04.1993)[3]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Urszula Karolczak, Damian Kruczkowski, Joanna Fukowska, Radosław Grzelak, Lila Vogt, Przywracamy pamięć o Olędrach w dolinie Warty, Wielkopolksie Stowarzyszenie na Rzecz Ratowania Pamięci Frydchof, Konin, 2018, s. 11
  2. a b c d e f Tomasz Łuczak, Cmentarz ewangelicko-augsburski. Cmentarz ewangelicki / poł. XIX w. / STARE PAPROCKIE HOLENDRY [online], zabytek.pl [dostęp 2023-04-02] (pol.).
  3. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 76 [dostęp 2023-04-04].