Dali Ndreu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dali Ndreu
generał major generał major
Data i miejsce urodzenia

10 marca 1912
Sllovë

Data i miejsce śmierci

25 grudnia 1956
Tirana

Przebieg służby
Lata służby

1931–1956

Siły zbrojne

Królewska Armia Albańska
Armia Narodowo-Wyzwoleńcza
Albańska Armia Ludowa

Stanowiska

dowódca I Korpusu Armii Narodowowyzwoleńczej

Odznaczenia
Order Nderi i Kombit

Dali Ndreu (ur. 10 marca 1912 we wsi Sllovë k. Peshkopii, zm. 25 grudnia 1956 w Tiranie[1]) – albański generał.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem Isufa i Xhevrije[2]. W 1931 ukończył szkołę artylerii w Tiranie i uzyskał awans na pierwszy stopień oficerski[3]. W stopniu podporucznika rozpoczął służbę w biurze rekrutacyjnym w Përmecie, a następnie w dywizji piechoty Kosova stacjonującej w północnej części kraju[2]. W 1934 należał do grupy komunistycznej, działającej w strukturach armii albańskiej[4]. W sierpniu 1935 wziął udział w rebelii antyrządowej w Fierze za co został usunięty z armii i uwięziony[5].

Po uwolnieniu z więzienia wyjechał do Florencji, gdzie na miejscowym uniwersytecie ukończył studia ekonomiczne. W 1939, po inwazji włoskiej na Albanię, powrócił do kraju[3]. W kwietniu 1942 przejął dowództwo nad oddziałem partyzanckim działającym w jego rodzinnej miejscowości. w lipcu 1943 został wybrany członkiem Sztabu Generalnego Armii Narodowo-wyzwoleńczej. W tym samym roku objął funkcję zastępcy szefa Sztabu Generalnego. W sierpniu 1944 po reorganizacji armii partyzanckiej objął dowództwo I Korpusu i awans na pierwszy stopień generalski[3][2]. Na przełomie 1943/1944 na czele 1 Dywizji Uderzeniowej przekroczył rzekę Shkumbin i walczył w środkowej Albanii. Podległe mu oddziały w listopadzie 1944 wyzwalały Tiranę, a następnie Lezhę i Szkodrę. W 1945 otrzymał awans na generała majora[3].

W kwietniu 1956 w czasie obrad konferencji Komitetu Okręgowego partii w Tiranie, Ndreu przyłączył się do oponentów Envera Hodży. Został za to uwięziony wraz z żoną (Liri Gega). Oskarżono ich o utworzenie grupy przygotowującej zamach stanu, a także o szpiegostwo i współpracę z jugosłowiańską służbą bezpieczeństwa, za co 22 listopada 1956 zostali skazani przez sąd wojskowy na karę śmierci i w grudniu 1956 straceni strzałem w tył głowy[3].

W 2007 Dali Ndreu został uhonorowany pośmiertnie Orderem Nderi i Kombit[1]. Jego imię noszą ulice w południowej części Tirany (dzielnica Ali Demi) i w Peshkopii.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Gjenerali Dibran Dali Ndreu ishte komendant i operacionit per clirimin e Tiranes [online], gazetadibra.com, 17 listopada 2016 [dostęp 2018-01-06] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-07] (alb.).
  2. ↑ a b c Halil Rama, Dali Ndreu, strategu që udhëhoqi luftën për Çlirimin e Tiranës, Lezhës dhe Shkodrës [online], telegraf.al, 2020 [dostęp 2023-02-24] (alb.).
  3. ↑ a b c d e Kujtim Halili: Fjalor biografik ushtarak. Tirana: 2006, s. 16. ISBN 99943-849-2-9. (alb.).
  4. ↑ Kristo Frashëri: Historia e levizjes se majte ne Shqiperi dhe e themelimit te PKSh-se 1878-1941. Tirana: 2006, s. 80. ISBN 99943-909-3-7.
  5. ↑ Vangjel Kasapi, Dali Ndreu - personaliteti i Shtabit te Pergjitshem te UNCSh-se [online], telegraf.al, 8 września 2014 [dostęp 2018-01-06] (alb.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dali_Ndreu&oldid=71929936”